پیشرفتهای فناوری امروز بهجایی رسیده است که میتوان از تغییر همهچیز حرف زد. در میان تغییرات گسترده مولفههای اقتصادی، زیرساختهای تجاری هم تحول بزرگی را سپری میکنند و آینده آن به فناوری اطلاعات و ارتباطات گره خورده است. فناوری اطلاعات و ارتباطات هم مجزا از این مسیر نیست. این عرصه از هوشمصنوعی تا فضای مجازی تحولات دائمی فراوانی را نسبت به چند سال قبل تجربه کرده است و میکند. اکنون برمبنای این تحولات یک تعامل دوسویه میان تجارت و فناوری اطلاعات و ارتباطات بهوجود آمده است که تاثیرات متقابلی روی همدیگر میگذارند، بنابراین اقتصاد امروز جهان به فناوری وابسته است.
بههمین دلیل فعالان اقتصادی افرادی نظیر صاحبان صنایع و شرکتهای خصوصی تا مدیران بخش دولتی که باید تصمیمات استراتژیکی بگیرند، نیاز است که از تحولات گفتهشده آگاه باشند و بهروز عمل کنند. بهعبارتدیگر، عدمآگاهی هرکدام از لایههای کسبوکارها در هر سطحی، در نهایت، منجر به شکست و بیکاری گسترده میشود، بنابراین تمامی فعالان اقتصادی؛ چه بازیگران و چه تصمیمگیران خوب است که رصد کاملی از تازههای فناوری داشته باشند.بهطورقطع بکارگیری فناوری اطلاعات و ارتباطات در حد پیشرفته میتواند جلوی نظارت دولتها را بگیرد، بنابراین دولتهای پیشرو معمولا تلاش میکنند قوانین خود را همگام با پیشرفتهای فناوری ارتباطات و اطلاعات تنظیم کنند. نظارتهای آنها تضمینی است. بهعبارتدیگر، دست کسبوکارها را باز میگذارند و تنها در صورت بروز مشکل قوانین، خود را نجات میدهند.
فضای مجازی و فناوری اطلاعات بهدلیل اینکه میتواند راحتتر از سایر فناوریهای بسیار پیشرفته رشد پیدا کند و از طرفی هم، چون ارزانتر است، بهراحتی جای خود را میان کاربران پیدا میکند و تاثیرات جدی بر اقتصاد و تجارت میگذارد؛ بنابراین باید گفت، متاورس و دیگر دستاوردهای مدرن ارتباطی هستند که پیشروتر از افراد و دولتها در مسیر اقتصاد میتازند.در ارتباط با فناوریهایی نظیر متاورس که پیشرو هستند، چند چالش اصلی مشاهده میشود؛ چالش نخست به سرعت توسعه فناوری ارتباط دارد و ممکن است در مسیر بهرهگیری از پیشرفتها بهدلیل سرعت بالای پیشرفتها مجبور شویم از یک حوزه عبور کنیم و وارد بخش دیگری شویم که این فرآیند ریسک سرمایهگذاری را بالا میبرد.
برای مثال، ممکن است همگی ما فکر کنیم که متاورس یک فضای جدید در عرصه فناوری اطلاعات و ارتباطات است، اما امکان دارد جهشهایی رخ دهد که ما مجبور شویم از آن عبور و سرمایه خود را در جای دیگری خرج کنیم.
بههمیندلیل بهتر است این چالش را با درایت و دقت بالایی مدیریت و بعد سرمایهگذاری کنیم. خوب است، ابتدا از متخصصان کمک فکری بگیریم و بعد آرامآرام وارد محیطهای جدید ارتباطی شویم. گفتنی است، سرعت ورود تجارت به فناوری، متناسب فرهنگ سازمانی هر کشوری تعیین میشود.چالش دوم، مربوط به روند تدوین قوانین و مقررات است. از آنجایی که مناصب تصمیمگیرنده در نهادهای بالادستی قرار دارند و قوانین از این نهادها خارج میشود و از طرفی، چون در کشور ما فرآیند تصمیمگیری کند است و از طرف دیگر مسئولان هم دانش کافی درباره فناوریهای روز ندارند، در نهایت، ریسک شکست کسبوکارها در شرایط بهکار بردن دستاوردهای بهروز افزایش مییابد و آسیب جدی در صورت شکست به آنها وارد میشود. باتوجه به پیشرفتهای امروز، همچنان درگیر چالشهای حقوقی و مقرراتی هستیم.
در نهایت، پیشنهاد میشود از فضاهایی نظیر متاورس در توسعه کسبوکار بهره گرفته شود، اما لازمه آن، داشتن برنامه و شناخت کافی از فضای جدید است. کاربران باید بدانند که چگونه باید از این موقعیتها استفاده کنند. گفتنی است، فناوری متناسب هر سازمان و کسبوکار، تعریف جداگانهای دارد. گاهی اوقات در حد یک اتوماسیون ساده اداری میتواند فرآیند را تسهیل و تسریع کند. در برخی موارد هم، میتواند جایگزین نیروی کار باشد و حتی توانایی شکل ارائه خدمت و محصول را تغییر دهد، بنابراین کاربرد فناوری باتوجه به نوع سازمان متفاوت است. همگامسازی دولتی یکی دیگر از رویکردهای مهم کاربرد وسیع فناوری اطلاعات و ارتباطات در اقتصاد است، بههمیندلیل خوب است، تصمیمگیران در بدنه دولت شناخت کافی از دستاوردها و سازمان مربوطه داشته باشند.