با رسیدن به فصل برداشت سیب‌زمینی به دلیل تعللی که در تصمیم‌گیری از سوی دولت وجود دارد شاهد تنش و التهاب در بازار فروش این محصول هستیم. با توجه به عملی نشدن طرح الگوی کشت، سیب‌زمینی یک سال بازار بسیار خوبی دارد و سال دیگر به دلیل کشت بالا و عدم تعادل بازار و ضرردهی، کاشت آن کاهش می‌یابد و کشور با بحران کمبود این محصول مواجه می‌شود.

تعلل دولت در تصمیم‌گیری

امسال نیز مانند سال‌های گذشته با رسیدن به فصل برداشت سیب‌زمینی و عدم اجرای الگوی کشت و همچنین تاخیر در تصمیم گیری دولت برای صادرات، دغدغه‌ها در این حوزه افزایش یافت و بازار سیب‌زمینی باز هم شاهد تنش‌های ناشی از تصمیمات بدون تدبیر و پشتوانه دولت باشد.

رئیس انجمن سیب‌زمینی کاران گلستان در گفت‌وگو با خبرنگار بازار گفت: همزمانی برداشت سیب‌زمینی جنوب و گلستان، نرخ این محصول را به شدت کاهش داد و سبب شد برخی کشاورزان سیب‌زمینی را با کمترین سوددهی به فروش برسانند از طرفی دولت بدون در نظر گرفتن شرایط تولید این محصول با تعرفه ۶۰ درصدی صادرات، خروج سیب‌زمینی را از کشور ممنوع کرد و همین امر سبب شد نرخ این محصول در زمان برداشت در بازار به شدت افت کند.

رمضان مقصودلو با بیان اینکه با توجه به تلاش‌هایی که برای حذف موانع صادرات انجام دادیم و با پیگیری‌های انجام شده هر چند کمی دیر اما تصمیم بر این شد صادرات به صورت پلکانی انجام شود، ابراز کرد: این مسئله که بیش از یک ماه پیگیر مجوز صادرات بودیم و امسال به دلیل رطوبت بالای هوا علاوه بر تنش‌هایی که در خصوص بازار سیب‌زمینی وجود داشت، شیوع قارچ در مزارع هم سبب افت تناژ این محصول شد.

وی با اشاره به کاهش ۳۰ درصدی تناژ در مزارع آلوده شده به قارچ گفت: درحال‌حاضر بخشی از مزارع آلوده به این قارچ هستند لذا می‌طلبد هر چه زودتر برداشت سیب‌زمینی آغاز شود.

پیش‌بینی برداشت ۱۰۰ هزار تُن سیب‌زمینی

وی با اشاره به هزینه‌های بالای تولید این محصول ادامه داد: اگر دولت سیاست به موقع در خصوص صادرات و اعلام نرخ حمایتی داشته باشد و بازار به تعادل برسد، کشاورزان دلواپسی کمتری خواهند داشت و انگیزه بیشتری برای سم‌پاشی محصول دارند.

رئیس انجمن سیب‌زمینی‌کاران گلستان با بیان اینکه امسال حدود پنج هزار هکتار سیب‌زمینی در گلستان کشت شده، تصریح کرد: پیش‌بینی می‌شود که حدود ۱۰۰ هزار تن برداشت سیب‌زمینی در استان داشته باشیم.

چالش همیشگی در گلستان

امسال دولت نه‌تنها حمایت‌گر خوبی برای بخش کشاورزی نبود، بلکه با تصمیم‌گیری‌های یک طرفه و بدون مشورت با بخش خصوصی سبب شد تا چالش‌هایی نیز برای این حوزه به وجود بیاید. رئیس اتاق بازرگانی گرگان در گفت‌وگو با خبرنگار بازار اظهار کرد: گلستان هر ساله در زمان برداشت سیب‌زمینی با چالش‌های زیادی مواجه می‌شود و همیشه فصل برداشت این محصول با بحران‌های وجود داشته است.

امیر یوسفی با اشاره به اینکه امسال پنج هزار و ۱۰۰ هکتار کشت سیب‌زمینی در گلستان انجام شده، افزود: پیش‌بینی می‌شود از این میزان سطح کشت ۱۳۰ هزار تن برداشت محصول داشته باشیم.

وی با بیان این مسئله که امسال نیز قبل از برداشت سیب‌زمینی در گلستان دو موضوع باعث نگرانی شد، گفت: دولت بدون اینکه نشستی با انجمن و بخش خصوصی داشته باشد ۶۰ درصد عوارض صادرات برای این محصول تعیین کرد بعد از پیگیری‌های بخش خصوصی و انجمن سیب‌زمینی کاران ۶۰ درصد عوارض اعمال نشد اما بعد با مانع جدید عدم صدور گواهی نامه قرنطینه نباتی برای صادرات مواجه شدیم.

سیب‌زمینی‌های زودرس تناژ خوبی نداشتند

رئیس اتاق بازرگانی گرگان خاطرنشان کرد: امسال کشت و بارندگی خوبی را شاهد بودیم و همچنین سیب‌زمینی از گذشته نیز در انبارها وجود داشت، باید برای کنترل بازار شرایط صادرات این محصول فراهم شود.

یوسفی با بیان اینکه مقدار سیب‌زمینی در انبارها زیاد است و جای نگرانی وجود ندارد، تصریح کرد: از آنجایی که نرخ تمام شده این محصول برای کشاورز بالای ۱۰ هزار تومان است، اگر بازار با چالش مواجه شود سیب‌زمینی‌کاران نمی‌توانند عایدی داشته باشند.

وی با اشاره به این مسئله که امسال به دلیل رطوبت بالا سیب‌زمینی‌های زودرس گلستان تناژ خوبی نداشتند، ابراز امیدواری کرد با رسیدن به پیک برداشت شاهد تولید خوب سیب‌زمینی‌های میان رس که هم صنعتی و هم تامین‌کننده بازارهای مصرف روزانه است، باشیم.

مدیریتی در کشت سیب‌زمینی نیست

رئیس اتاق بازرگانی گلستان ادامه داد: با پیگیری‌های انجام شده و دیدار با معاون وزیر جهاد کشاورزی درخواست بخش خصوصی این بود که به جای ۱۰ هزار تن صادرات، مجوز صادرات پلکانی داده شود تا جای نگرانی نیز برای تامین بازار داخلی وجود نداشته باشد. امیدواریم با مجوز صادرات و با توجه به اینکه در کشورهای همسایه تقاضا برای سیب‌زمینی گرگان وجود دارد بتوانیم بخشی از این محصول را صادر کنیم.

اصلی‌ترین چالش کشت سیب‌زمینی با توجه به اینکه یک محصول تازه چین و با ماندگاری کم است، بازار فروش آن بوده. مدیریتی در حوزه کشت این محصول وجود ندارد و برخی سال‌ها با تولید بیش از نیاز و برخی مواقع نیز با کمبود مواجه می‌شویم، کشاورزان انتظار دارند دولت برای کنترل بازار این محصول، تصمیمات درست و به‌موقع بگیرد تا شاهد ضرر و زیان کمتری باشند.

معاون بهبود تولیدات جهاد کشاورزی گلستان در گفت‌وگو با خبرنگار بازار با اشاره به اینکه مدیریت برداشت سیب‌زمینی بسیار ضروری است، به منظور کنترل نرخ و به پیشنهاد کشاورزان و همچنین انجمن سیب‌زمینی کاران پیشنهاد صادرات پلکانی طی نامه‌ای به وزارت جهاد کشاورزی اعلام شده است.

علی مهقانی با اشاره به اینکه جهاد کشاورزی از هر پیشنهادی که به بهبود شرایط کشاورزی استان کمک کند، استقبال می‌کند، افزود: در محصول سیب‌زمینی اصلی‌ترین مسئله مشکل نرخ است و کمبودی در تولید آن وجود ندارد.

عرضه بیش از تقاضا

معاون بهبود تولیدات گیاهی جهاد کشاورزی گلستان با بیان اینکه برای تولید این محصول با همکاری بخش خصوصی کلاس‌های آموزشی بسیاری برای کشاورزان برگزار شد، خاطرنشان کرد: آنچه در این روزها باعث دلواپسی سیب‌زمینی‌کاران شده عرضه بیش از تقاضا و کاهش نرخ این محصول است.مهقانی تصریح کرد: درحال‌حاضر سیب‌زمینی با نرخ 8 تا ۱۰ هزار تومان از کشاورز خریداری می‌شود و در روزهای تعطیل شاهد خریداری این محصول تا ۱۱ هزار تومان نیز بوده‌ایم و این بدان معناست که مدیریت برداشت تاثیر زیادی روی نرخ دارد.  کشاورزان باید به گونه‌ای برداشت محصول را انجام دهند که به اندازه در بازار عرضه شود و شاهد کاهش تقاضا و افت نرخ فروش نباشیم.

سخن پایانی

قطعا مدیریت و برنامه‌ریزی در بخش کشاورزی و تصمیم‌گیری‌های درست و به موقع، برای رونق این بخش ضروری است و تا زمانی که در این حوزه بی‌برنامگی وجود دارد، هر روز شاهد ناامیدی بیشتری در صنعت کشاورزی خواهیم بود و این مسئله در سال‌های آینده امنیت غذایی کشور را با چالش‌های زیادی روبه رو خواهد کرد. به مسئولان توصیه می‌کنیم تصمیمات و سیاست‌های خود را به موقع اتخاذ و اعمال کنند تا کشاورز تکلیف خود را بداند.