قطعه‌سازان عقیده دارند که بدهکاری کارخانه‌های خودروساز داخلی به آنها یکی از مهم‌ترین مشکلات و موانع کاری آنها است تا جایی که بسیاری شان به ورطه ورشکستگی افتاده‌اند. اما این قطعه‌سازان گلایه‌های بسیاری نیز دارند برخی‌ عقیده دارند که دیگر ادامه کار برای‌شان مقدور نیست، زیرا مشکلات عدیده‌ای آنها را تهدید می‌کند که شاید مهم‌ترین آنها مقوله مهم نقدینگی و طلب‌های این کارخانه‌ها باشند که عمدتا هم نقد نمی‌شوند و روز به روز به آنها افزوده می‌شود.

جالب اینجا است که قطعه‌سازان، خودروسازان را مهم‌ترین عامل گرفتاری خود در این عرصه می‌دانند چرا که بزرگ‌ترین بدهی خودروسازان امروز به قطعه سازان است. بدهی که متاسفانه تاخیر زیادی هم در آن رخ داده و در حجم‌های چند میلیارد تومانی، ضررهای هنگفتی نیز به کارخانه‌های قطعه‌سازی وارد کرده است.

پول خودمان را نمی‌دهند

محمدی مدیر سابق فروش یک کارخانه قطعه‌سازی در گفت‌وگو با خبرنگار بازار، ضمن بیان اینکه قطعه سازان امروز با مشکلات عدیده‌ای روبه‌رو هستند، گفت: بزرگ‌ترین مشکل ما این است که خودروسازان مطالبات قطعه سازان را پرداخت نمی‌کنند.

رضا محمدی با بیان اینکه قطعه سازان برای مطالبات حق خودشان بارها دوندگی کرده و نامه نگاری کرده‌اند اما پاسخی دریافت نمی‌کنند، ابراز کرد: ما امروز کارخانه‌های بسیاری در استان داریم که به واسطه عدم پرداخت مطالبات شان رو به ورشکستگی هستند.

وی افزود: کارخانه‌های قطعه‌سازی مانند لیوان آبی هستند که مدام از آن برداشت شده و چیزی به جای آن واریز نشده است در نتیجه یک جایی این لیوان آب تمام می‌شود و قطعه سازان دیگر در خرید لوازم مورد نیازشان مانند استیل با کربن بالا با مشکل روبه‌رو هستند.

خودرو سازان بدهکاری شان را نمی‌دهند

یکی دیگر از فعالان صنعت قطعه‌سازی در گفت‌وگو با خبرنگار بازار، با بیان اینکه خودروسازان قطعات را از قطعه سازان دریافت می‌کنند و پول آن را مدت‌ها نگه می‌دارند، گفت: قطعه ساز برای اینکه بتواند حقوق کارگران خود را بدهد و همچنین لوازم مورد نیاز و مواد اولیه بخرد با مشکل روبه‌رو است.

همتی با بیان اینکه اگر پرداخت مطالبات قطعه سازان صورت نگیرد به زودی شاهد هستیم که این کارخانه‌ها با مشکل جدی روبه‌رو می‌شوند، بیان کرد: خودروسازان به نوعی استثمار در روند تامین قطعات خود دست می‌زنند و در نتیجه هر طور که بخواهند با کارخانه‌های عمدتا کوچک‌تر قطعه‌سازی برخورد می‌کنند.

وی در پاسخ به این سوال که چرا قطعه سازان در صورتی که هنوز طلب کار هستند بازهم قطعه به خودروسازان می‌دهند، افزود: اولا اگر شما به خودروساز قطعه ندهید از دیگران می‌خرد و در نتیجه قطعه شما روی دست‌تان می‌ماند لذا بسیاری قطعه سازان می‌گویند که قطعه فروخته شود با شش ماه تاخیر بهتر از این است که در کارخانه بماند در ثانی شما وقتی همه رانت را به کارخانه‌های دولتی داده‌اید انها حکمروایی می‌کنند.

کمبود نقدینگی

این البته تنها مشکل قطعه سازان نیست بلکه آنها در بحث‌های دیگر هم مشکلاتی دارند برای مثال یک کارشناس خودرو در استان سمنان در گفت‌وگو با خبرنگار بازار، گفت: فرآیند ثبت سفارش ارز تخصیص‌یافته به قطعه سازان آنقدر زمانبر است که به یک مانع بزرگ بدل شده است.

یاسر میرزایی با بیان اینکه کمبود نقدینگی دیگر مشکل عمده قطعه‌سازان است، گفت: بخش بزرگی از نقدینگی قطعه‌سازان در دست خودروسازان بلوکه شده و نه به آنها پرداخت می‌شود و نه به‌ازای آن قطعه‌سازان می‌توانند فولاد و یا قطعات مورد نیاز اولیه شان را تامین کنند و این به مشکلات دامن زده است.

۷ مشکل اصلی احصا شد

عضو هیات مدیره انجمن قطعه سازان کشور که در سفری به سمنان پیرو بررسی مشکلات قطعه سازان، نشستی نیز با قطعه سازان داشته است، می‌گوید: در نشست با قطعه سازان سمنانی مشخص شد که هفت مشکل و موضوع عمده بر سر راه این صنعتگران قرار دارد.

ابراهیم دوست‌زاده با بیان اینکه زمان بر شدن فرآیند ثبت سفارش و نخصیص ارز یکی از مشکلاتی است که قطعه سازان در استان سمنان به آن اعتراض دارند، ابراز کرد: بیشتر قریب به اتفاق فعالان زنجیره تامین قطعه‌سازی در کشور و استان سمنان با این معضل روبه‌رو هستند.

وی با بیان اینکه کمبود نقدینگی و محدود بودن اعتبارات استانی دیگر موضوعی است که قطعه سازان در استان سمنان پیرامون آن صحبت دارند، تاکید کرد: از مسئولان درخواست کرده‌ایم با توجه به میزان تورم سالانه سقف تسهیلات استانی قطعه‌سازان نیز به تناسب افزایش پیدا کند.

مطالبات معوق

عضو هیات مدیره انجمن قطعه‌سازان کشور با بیان اینکه وصول مطالبات معوق قطعه‌سازان از دیگر موضوعاتی است که قطعه سازان به آن اشاره دارند، گفت: واردات بی‌رویه خودرو CKD و با عمق ساخت داخل و خودکفایی کم است که درخواست ما از مسئولان امر این است که به ساخت داخل و ارز حاصل از آن صرف خرید مواد اولیه شود و نه قطعات تکمیل‌شده و محصول نهایی.

دوست زاده با بیان اینکه گمرک و ترخیص از دیگر گلایه‌های قطعه سازان در استان سمنان مانند دیگر نقاط استان است، گفت: بحث دیگری راجع به دریافت تسهیلات ارزی است که برخی قطعه‌سازان در سال‌های قبل تسهیلات ارزی دریافت کرده و مشخص نیست که بایست با چه نرخی و چه شرایطی تسهیلات 10 سال قبل را پرداخت کنند.

خودروسازان توان بازپرداخت ندارند

یک کارشناس اقتصادی اما در گفت‌وگو با بازار با بیان اینکه خودروسازان ما عملاً واحد‌های ورشکسته هستند که اگر در هر کشوری دیگر بود که دست دولت را پشت خودشان نداشتند تا امروز ده بار بسته شده بودند، گفت: اینکه شما با انحصار تمام و کمال بازهم بتوانید یک صنعت پیشرو در کشور را ورشکست کنید یک هنر مدیریتی است که فقط از خودروسازان بر می‌آید.

مرتضی سنایی زاده با بیان اینکه خودروسازان بی‌کیفیت‌ترین خودروها را در قیاس با کشورهای ترکیه و خلیج‌فارس و... با بالاترین نرخ می‌فروشند و با هم به قطعه سازان بدهکار هستند و حتی توان پرداخت هزینه‌های خودشان ندارند، تاکید کرد: تمام اینها در مواردی است که مردم مجبور به خرید از آنها در یک بازار فاقد رقابت هستند.

وی با بیان اینکه خودروسازان به دلیل مشکلاتی که دارند دشوار می‌توانند هزینه قطعه سازان را بپردازند، افزود: اینکه شما خودرویی که ۵۰۰ دلار می‌ارزد را ۱۳ هزار دلار می‌فروشید و باز هم نمی‌توانید بدهکاری‌تان را بدهید یک موضوع عجیب است اما متاسفانه به دلیل انحصار دولتی شاهد وقوع آن در کشور هستیم.

سخن پایانی

مشکل قطعه سازان تا به آنجا رسیده که حتی وزیر صمت مشاور خود را نیز به سمنان فرستاد تا در یک نشست با حضور قطعه‌سازان، مشکلات و موانع آنها را بررسی و برای حل آنها راهکاری بیاندیشند اما وزارت صمت هم می‌داند که اگر بدهی خودروسازان به قطعه‌سازان پرداخت شود، بخش بزرگی از مشکلات قطعه‌سازان در استان سمنان و دیگر نقاط کشور، برطرف خواهد شد اما مشکل اینجا است که اصلا آیا خودروسازان می‌توانند این بدهی‌ها را پرداخت کنند.