در گذشته دور، کنترل دولت روی مفهوم، سازکار و تبادل پول بسیار کمرنگ بود. حتی شکل‌های اولیه اعتبار غیردولتی بودند و همه مردم نسبت به جهان امروز به سیستم‌های خلق اعتبار دسترسی آزادتری داشتند. با شکل‌گیری استاندارد طلا و بعدتر شوک نیکسون، دولت‌ها و به‌ویژه دولت امریکا، مدیریت خلق، گردش و حتی ارزش اعتبار را در دست گرفتند. کنترل روزافزون دولت‌ها بر دارایی مردم، زمینه‌ساز و انگیزه اصلی شکل‌گیری تلاش‌هایی برای بازسازی نهادهای مالی آزاد

شد.

زیست‌بوم امور مالی غیرمتمرکز (Decentralized Finance یا به‌اختصار دیفای - DeFi) به نهادهایی اطلاق می‌شود که داده‌های حساس مالی و همچنین قراردادهای تعاملات و تغییر این داده‌ها را بر بستر بلاک‌چین ذخیره و پردازش می‌کنند. قدرتی که بلاک‌چین (ورای مفهوم رمزارز یا پول غیرقابل سانسور) به دیفای داده، این است که یک قرارداد مالی (تبادل، توثیق، وام، سپرده، کسب سود، تسویه، سرمایه‌گذاری یا بسیاری اشکال دیگری از قرارداد) بر بستر بلاک‌چین، به شکلی غیرقابل‌نقض، مستقر و اجرا خواهد شد. در واقع، هیچ‌کسی نمی‌تواند جلوی اجرای مفاد این قراردادها را بگیرد یا داده تراکنش‌های انجام‌گرفته را سانسور کند.

شکل‌گیری دیفای، یک زمین‌ بازی جدید تعریف می‌کند که در آن همه مردم دسترسی یکسانی به بالاترین نرخ سپرده‌گذاری در پلتفرم‌های تامین مالی دارند؛ در حالی که در بازارهای مالی رایج، فقط نهادهای بزرگ می‌توانند با نرخی رقابتی دارایی خود را در برابر استهلاک سرمایه، hedge کنند یا از منابع بزرگ، تامین مالی انجام دهند. با شکل‌گیری این زمین بازی جدید در سال ۲۰۲۱، حجم بزرگی از دارایی (بیش از ۱۰۰ میلیارد دلار) ظرف کمتر از یک‌سال به این اکوسیستم تزریق شد. مهم‌ترین دلایل رشد سریع نقدینگی پلتفرم‌های دیفای به‌ترتیب این موارد بوده است: ۱. عدم‌نیاز به اعتماد؛ ۲. ارائه سرویس‌های رقابتی و مشوق‌های نسبتا پرسود در مقابل ساختارهای رایج امور مالی؛ ۳. امنیت فوق‌العاده بالای دارایی و ۴. عدم‌نیاز به مجوز یا احراز توسط دولت‌ها یا نهادهای ثالث.

 پس از رشد اولیه پلتفرم‌های امور مالی غیرمتمرکز در سال ۲۰۲۱ و با افت ارزش کل بازار رمزارزها در زمستان کریپتو، حجم نقدینگی این حوزه رکود موقتی داشت و تا امروز هم نتوانسته است از مرز ۲۰۰ میلیارد دلار فراتر برود. از مهم‌ترین دلایل این رکود، می‌توان به موانع قانونی نهادهای مالی بزرگ برای انتقال سرمایه به حوزه دیفای اشاره کرد. باوجود این ناکامی در تکرار رشد، پیش‌بینی می‌شود در سال‌های ۲۰۲۵ و ۲۰۲۶ شاهد رشد پرشتاب دیگری در این حوزه باشیم؛ چراکه موانع حقوقی با تغییر رویکرد بسیاری از کشورها، تا حد خوبی برطرف خواهد شد.

 آنچه در سال جدید میلادی در انتظار ماست

بررسی تحولات اخیر امریکا نشان می‌دهد که دولت جدید ایالات‌متحده، درصدد تسهیل انتقال دارایی از نهادهای مالی این کشور به حوزه امور مالی غیرمتمرکز خواهد بود. هم‌اکنون و حتی پیش از استقرار دولت منتخب، پیشنهاد شده وضع مقررات و تعیین‌تکلیف مسائل مرتبط با رمزارز و بلاک‌چین از حوزه اختیارات کمیسیون بورس و اوراق بهادار امریکا (SEC) خارج و به نهاد مستقلی محول شود. همچنین پیش‌نویس‌هایی برای تصویب توسط کنگره و امضا توسط ترامپ، در حال تدوین است. این قوانین و دستورات در صورت تصویب، می‌توانند محدودیت‌های نهادهای مالی برای استفاده از سرویس‌های دیفای را برطرف کنند.

دولت جدید امریکا به این فهم رسیده که محدودیت‌های قانونی موجود، نوعی خودتحریمی بوده که تنها انتفاع شرکت‌های امریکایی از سرویس‌های دیفای را دشوار کرده است؛ بنابراین، خیلی جدی به‌دنبال رفع این محدودیت‌ها هستند. باتوجه به تسهیل امکان انتقال دارایی نهادهای مالی امریکایی به پلتفرم‌های دیفای، رسانه‌ها از اتفاقات مذکور به‌عنوان «سال رنسانس» در دیفای یاد می‌کنند.

بکارگیری عبارت «رنسانس» خود نشانگر پیش‌بینی انقلاب بزرگی در حوزه امور مالی غیرمتمرکز است؛ چراکه با سرریز شدن دارایی‌های بزرگ نهادهای مالی امریکا به پلتفرم‌های دیفای، حجم نقدینگی این حوزه از ۵۰۰ میلیارد دلار هم فراتر خواهد رفت. این همان صبح جدیدی است که قریب‌به‌یقین پس از غروب طولانی در دنیای دیفای شاهد آن خواهیم بود.