امروزه بخش معدن و صنایع معدنی از ارکان اساسی اقتصاد ایران به شمار می‌آید و تحلیل و بررسی وضعیت اقتصادی کشور و پیش‌بینی آن در کوتاه‌مدت و بلندمدت، نقش بسزایی در اهداف و برنامه‌ریزی‌های بنگاه‌های مختلف ایفا می‌کند. با توجه به اهمیت بخش معدن و صنایع معدنی در رشد و توسعه اقتصادی و همچنین تاکید مسئولان بر جایگزینی اقتصاد معدن به جای نفت، ضرورت دارد بنگاه‌های بزرگ و فعال در این بخش با فراهم کردن بستری امن برای سرمایه‌گذاری و اجرای پروژه‌های توسعه‌ای، در مسیر خلق ارزش و سودآوری گام بردارند و زمینه رشد و توسعه اقتصادی کشور را بیش از پیش فراهم کنند. شرکت سرمایه‌گذاری توسعه معادن و فلزات «ومعادن» به عنوان یکی از شاخص‌ترین و برجسته‌ترین بنگاه‌های اقتصادی فعال در بخش معدن و صنایع معدنی کشور به شمار می‌‎آید که در حال حاضر راهبری هفت پروژه پیشران اقتصادی کشور را بر عهده داشته و نخستین طرح پیشران یعنی پروژه بلوک دوم نیروگاه سیکل ترکیبی شهید باکری سمنان، در فروردین ماه سال جاری با حضور رئیس جمهور شهید کشور به همت این بنگاه اقتصادی به بهره‌برداری رسید. شرکت سرمایه‌گذاری توسعه معادن و فلزات با سرمایه‌گذاری در پروژه‌های متنوع فولادی اعم از احداث کارخانه‌های کنسانتزه‌سازی، گندله‌سازی، احیا مستقیم و فولادسازی در نقاط مختلف کشور، نقش بسزایی در توسعه صنعت فولاد ایفا کرده و با راهبری پروژه عظیم جانجا، به دنبال خلق ارزش در منطقه کمتر توسعه یافته سیستان و بلوچستان است. با هدف بررسی سرمایه‌گذاری‌های انجام شده توسط «ومعادن» در پروژه‌های معدنی و فلزی و همچنین ارزیابی اهمیت اکتشاف و هوشمندسازی در این بخش، گفت‌وگویی با اردشیر سعدمحمدی، مدیرعامل خوشنام و باتجربه شرکت سرمایه‌گذاری توسعه معادن و فلزات تدارک دیده‌ایم که متن کامل آن را در ادامه خواهید خواند:

در ارتباط با سرمایه‌گذاری‌های «ومعادن» در پروژه‌های مختلف معدنی و فلزی کشور توضیحاتی ارائه بفرمایید.

شرکت سرمایه‌گذاری توسعه معادن و فلزات از زمان آغاز فعالیت خود تا به امروز، شش اصل شامل سرمایه‌گذاری و بنگاه‌داری، حفظ و ارتقای ثروت سهام‌داران، استفاده بهینه از سرمایه‌های انسانی و منابع مالی در زنجیره ارزش صنایعی که از مزیت رقابتی برخوردارند، خلق ارزش در قالب ترکیب سود، رشد ارزش سرمایه‌گذاری و رضایتمندی سهام‌داران را سرلوحه اهداف خود قرار داده و به دنبال آن است که به برترین شرکت سرمایه‌گذار تخصصی در بخش معدن و صنایع معدنی خاورمیانه تبدیل شود. در همین راستا، هم‌اکنون ما راهبری هفت پروژه پیشران اقتصادی کشور را بر عهده داریم و در تلاش هستیم هر یک از این پروژه‌ها را در زمان مقرر به بهره‌برداری برسانیم. یکی از این طرح‌ها، پروژه شرکت صنایع فولاد کردستان با هدف احداث کارخانه احیا مستقیم به روش پرد با ظرفیت تولید سالیانه یک میلیون و ۶۰۰ هزار تن آهن اسفنجی در شهرستان بیجار و احداث کارخانه فولادسازی و نورد پیوسته به روش «CSP» با ظرفیت تولید سالیانه یک‌ میلیون تن ورق گرم فولادی در شهرستان قروه است که مالکیت مستقیم و غیرمستقیم «ومعادن» در این طرح به ۵۶ درصد می‌رسد. علاوه‌براین، دو پروژه‌ احداث کارخانه احیا مستقیم شرکت فولاد اقلید پارس و شرکت آهن و فولاد الماس آرتاویل هر یک با ظرفیت تولید سالیانه یک میلیون و ۱۰۰ هزار تن و با مالکیت به ترتیب ۵۱ و ۴۰ درصدی را در دست اقدام داریم. احداث کارخانه کنسانتره‌‌سازی شرکت توسعه معدنی و صنعتی صبانور با ظرفیت تولید سالیانه دو میلیون و ۵۰۰ هزار تن و احداث کارخانه گندله‌سازی شرکت صبا امید غرب خاورمیانه با ظرفیت تولید سالیانه یک میلیون تن، دو پروژه پیشران دیگری به شمار می‌آیند که هم‌اکنون در حال اجرا هستند و سهم مالکیت «ومعادن» در این پروژه‌ها ۸۵ درصد برآورد می‌شود. بر همین اساس می‌توان گفت هم‌اکنون سهم قابل‌توجهی از اجرای پروژه‌های پیشران در صنعت فولاد کشور را در اختیار داریم؛ این در حالی است که ما پروژه پروژه بلوک دوم نیروگاه سیکل ترکیبی شهید باکری سمنان به عنوان نخستین طرح پیشران اقتصادی و با مالکیت ۷۵.۵ درصدی هلدینگ را ظرف کمتر از یک سال در فروردین ماه سال جاری، با حضور رئیس جمهور شهید کشور به بهره‌برداری رساندیم و گام بلندی در راستای تامین بخشی از برق پایدار مورد نیاز صنایع برداشتیم.

علاوه‌ بر طرح‌های پیشران مذکور، هم‌زمان راهبری و اجرای پروژه‌های دیگری را هم در برنامه داریم که از جمله می‌‎توان به احداث کارخانه کنسانتره مس با ظرفیت تولید سالیانه ۱۳۰ هزار تن در شرکت توسعه معادن و صنایع مس جانجا، احداث کارخانه الکترود گرافیتی با ظرفیت تولید سالیانه ۳۰ هزار تن در شرکت صنعت گستر سورنا، احداث کارخانه فروآلیاژ شیروان با ظرفیت تولید سالیانه ۲۵ هزار تن فروسیلیکومنگنز در فاز اول و ۴۰ هزار تن فرومنگنز در فاز دوم، احداث کارخانه تسمه نوار نقاله استیل کورد با ظرفیت تولید سالیانه ۱۵ هزار تن در شرکت کانیار صاعی و احداث کارخانه تایر با ظرفیت تولید سالیانه ۲۷ هزار تن در شرکت آریا تایر هامون اشاره کرد. همچنین از آنجایی که در ترکیب سهام‌داران سه غول معدنی و صنعتی کشور یعنی شرکت معدنی و صنعتی گل‌گهر، معدنی و صنعتی چادرملو و معدنی و صنعتی گهرزمین قرار گرفته‌‌ایم، تامین بخشی از سرمایه لازم برای اجرای پروژه‌های این شرکت‌ها نیز بر عهده ماست. در همین راستا، تعداد ۹۹ پروژه با سرمایه‌گذاری بیش از ۱۳ میلیارد و ۸۰۰ میلیون یورو در دست اجرا و برنامه‌ریزی بوده که سهم سرمایه‌گذاری «ومعادن» در این پروژه‌ها به سه میلیارد و ۵۰۰ میلیون یورو می‌رسد و نشان از عملکرد قابل‌قبول هلدینگ طی سال‌های اخیر دارد. لازم به ذکر است که شرکت تجلی توسعه معادن و فلزات به عنوان یکی از شرکت‌های زیرمجموعه ما و به عنوان اولین شرکت پروژه‌محور در کشور، در پروژه‌های مختلفی همچون احداث کارخانه کلاف‌سازی با ظرفیت تولید سالیانه ۴۵۰ هزار تن کلاف در شرکت صنایع آهن و فولاد سرمد ابرکوه سرمایه‌گذاری کرده که خوشبختانه این پروژه طی روزهای اخیر به بهره‌برداری خواهد رسید. شرکت گسترش کاتالیست ایرانیان با مالکیت بیش از ۹۳ درصدی «ومعادن»، در حال مطالعات برای تولید انواع کاتالیست‌های جدید مورد نیاز صنایع فولاد و پتروشیمی بوده و به پیشرفت قابل‌توجهی طی ماه‌های اخیر دست یافته است. پیشرفت چشمگیر فاز نخست طرح احداث اسکله و پایانه مکانیزه ریلی با ظرفیت حمل و جابه‌جایی ۱۰ میلیون تن مواد فله معدنی و فولادی توسط شرکت مدیریت بین‌المللی همراه جاده ریل دریا (هیمکو)، افزایش ۸۹ درصدی درآمد عملیاتی شرکت کارخانجات تولیدی شهید قندی (بکام) در سال ۱۴۰۲ نسبت به سال پیش از آن، عملیاتی کردن استفاده از هوش مصنوعی در تولید فولاد به روش کوره قوس الکتریکی توسط شرکت دانش‌بنیان کاوشگران صنایع معدنی راشا، راه‌اندازی باتری‌های شماره سه و چهار مجتمع کک طبس و افزایش بهره‌وری و تولید کک متالورژی در این مجموعه و واردات ماشین‌آلات و دستگاه‌های جدید حفاری توسط شرکت مدیریت اکتشاف صنایع معدنی پایا به عنوان بازوی اکتشافی «ومعادن»، همگی بیانگر شتاب بالای حرکت «ومعادن» در مسیر توسعه و پیشرفت اقتصادی است.

با توجه به اهمیت اکتشاف در بخش معدن و صنایع معدنی، «ومعادن» چه عملکردی در این زمینه از خود بر جای گذاشته است؟

باید این واقعیت را بپذیریم که در دنیای امروز، اکتشاف به عنوان شاه‌کلید توسعه در بخش معدن و صنایع معدنی محسوب می‌شود و از این رو هرچقدر ما در مسیر تحقق آن گام برداریم، به نظر باز هم نیازمند اکتشافات روزافزون در سراسر کشور هستیم. از این رو باید برنامه‌ریزی هدفمند برای بخش معدن داشته باشیم؛ به نحوی که بدانیم به کدام سو می‌خواهیم حرکت کنیم و چگونه این مسیر پر پیچ و خم را طی خواهیم کرد. از طرفی، ما نیازمند فراهم کردن تکنولوژی برای حرکت در این مسیر با سرعت، دقت و دانش بالا هستیم و در این بین آموزش و تربیت نیروی انسانی متخصص که بتواند از این فناوری‌ها استفاده کند را باید در دستور کار قرار دهیم زیرا بدون نیروی انسانی متخصص، طی این مسیر امکان‌پذیر نخواهد بود. همچنین ما به تعبیه یک سیستم تحقیق و توسعه اکتشافات معدنی نیاز داریم تا بتوانیم تغییرات و پیشرفت‌های روزافزون در سراسر دنیا را رصد و به سرعت به بخش معدنی کشور منتقل کنیم. بخش معدن و صنایع معدنی در جهان به سرعت در حال پیشرفت است و ما باید این تغییرات را به طور پیوسته بررسی کرده و در داخل کشور پیاده‌سازی کنیم. در همین راستا، بیش از ۲۰۰ هزار متر حفاری اکتشافی طی دو سال گذشته توسط شرکت سرمایه‌گذاری توسعه معادن و فلزات انجام شده که بخش عمده‌ای از آن متعلق به شرکت توسعه معدنی و صنعتی صبانور در چهار معدن باباعلی، گلالی، شهرک و ظفرآباد (۷۶ هزار و ۶۵۰ متر تا پایان بهمن ماه ۱۴۰۲) و بخش دیگر نیز متعلق به شرکت توسعه معادن و صنایع مس جانجا در معدن مس و طلای جانجا (بیش از ۱۸ هزار متر تا پایان دی ماه ۱۴۰۲) بوده است. نکته قابل‌توجه اینکه میزان حفاری اکتشافی فوق توسط دو بازوی اکتشافی ما یعنی شرکت‌ سپهر تجلی ایرانیان و شرکت یاقوت توسعه معادن و فلزات حاصل شده و به دنبال آن، ذخایر قطعی سنگ‌آهن شرکت توسعه معدنی و صنعتی صبانور از ۵۰ میلیون تن به ۲۷۰ میلیون تن ارتقا یافته است. این مسئله، ارزش برجای ۷۵۰ میلیون دلاری را برای «ومعادن» به عنوان سهام‌دار اصلی این شرکت به ارمغان آورده است که به یاری خدا نتایج مثبت و سودآوری حاصل از آن پس از بهره‌برداری از پروژه‌های در دست اجرای هلدینگ نمایان خواهد شد.

ارزیابی جناب‌عالی از اهمیت هوشمندسازی در معادن کشور چیست و شرکت سرمایه‌گذاری توسعه معادن و فلزات چه اقداماتی در این زمینه انجام داده است؟

در حال حاضر ظهور تکنولوژی‌های نوین و ورود آن‌ها به بخش معدن و صنایع معدنی، با تحولات گسترده‌ای در این حوزه‌ها همراه شده و بخش معدن و صنایع فلزی را در مسیر تحول دیجیتال و حرکت به سوی انقلاب صنعتی چهارم سوق داده است. باید توجه داشت که در دنیای امروز، فعالیت‌های معدنی و تولید فلزات، با سرعت بالایی به سمت هوشمندسازی و گسترش استفاده از تکنولوژی هوش مصنوعی در حال حرکت است؛ مقوله‌ای که ضروت دارد در کشور نیز نه به عنوان یک انتخاب بلکه به عنوان یک الزام و یک مولفه اساسی برای بخش معدن به آن پرداخته شود. از این رو ما به عنوان شرکتی پیشرو در توسعه بخش معدن و صنعت کشور، گام‌های بلندی را در راستای بهبود سطح فناوری بخش معدن و هوشمندسازی برداشته‌ایم و با نگاهی جامع و برنامه‌ریزی بلندمدت، به دنبال استفاده از هوشمندسازی و فناوری‌های نوین در پروژه‌های خود هستیم؛ چراکه معتقدیم برخورداری از نگاه همه‎جانبه و بلندمدت به توسعه، لازمه دسترسی به سطح بالاتری از تکنولوژی و حرکت پرشتاب در راستای انقلاب صنعتی چهارم است. البته در این میان نباید از اهمیت به‌کارگیری تجهیزات و ماشین‌آلات روز نیز غافل شد؛ مسئله‌ای که ما بخشی از سرمایه‌گذاری‌های خود را بر تحقق آن یعنی خرید تجهیزات و ماشین‌آلات جدید و متناسب با تکنولوژی روز در عملیات حفاری متمرکز کرده‌ایم. برای مثال، عملیات اکتشاف در معدن مس طلای جانجا از طریق روش‌های نوین ژئوفیزیکی انجام شده و پس از مدل‌سازی سه‌بعدی و طراحی معدن، عملیات استخراج در حال آغاز است. علاوه‌براین، بخشی از توسعه و هوشمندسازی هلدینگ از طریق شرکت‌های دانش‌بینان دنبال می‌شود که از جمله می‌توان به اجرای موفقیت‌آمیز هوشمندسازی مدار آسیاب‌کنی گندله‌سازی و کوره احیا مستقیم آهن ‌اسفنجی به صورت آنلاین به وسیله شرکت کاوشگران صنایع معدنی راشا اشاره کرد.

هدف‌گذاری و چشم‌انداز «ومعادن» در سرمایه‌گذاری و اجرای پروژه‌ها به ویژه طرح‌های پیشران اقتصادی کشور طی ماه‌های آینده چیست؟

شرکت سرمایه‌گذاری توسعه معادن و فلزات طی سالیان اخیر، به یکی از پربازده‌ترین و قابل‌اعتمادترین نمادهای بورسی در کشور تبدیل شده و از این رو با افزایش سرمایه‌گذاری‌ها و حمایت هرچه سهام‌داران محترم، گام‌های بلندی در مسیر توسعه و رشد اقتصادی کشور در شرایط سخت و دشوار تحریم برداشته است. برای مثال با افتتاح فاز دوم نیروگاه سیکل ترکیبی شهید باکری سمنان به عنوان نخستین طرح پیشران اقتصادی کشور، متعلق به شرکت تولید و توسعه پویا انرژی نگین سبز خاورمیانه و یکی از شرکت‌های زیرمجموعه هلدینگ «ومعادن»، در حالی دو خط ۱۸۳ مگاواتی به شبکه برق کشور اضافه شد که میزان سرمایه‌گذاری این طرح، حدود سه هزار میلیارد تومان معادل ۹۰ میلیون یورو بوده است. همچنین در ادامه و در فاز سوم پروژه، احداث دو واحد بخار ۱۸۰ مگاواتی با سرمایه‌گذاری ۳۱۰ میلیون یورو در دستور کار شرکت قرار دارد. هم‌اکنون محل احداث نیروگاه مشخص شده و عملیات ژئوتکنیکی آن در حال انجام است؛ ضمن اینکه مهندسی و عقد قرارداد آن صورت گرفته است و پیش‌بینی می‌کنیم طی دو سال آینده احداث نیروگاه به اتمام برسد. در واقع با اجرای فاز سوم این پروژه، ظرفیت نهایی نیروگاه به حدود یک هزار و ۱۰۰ مگاوات خواهد رسید. همچنین در پروژه عظیم و بسیار مهم جانجا که با سرمایه‌گذاری ۴۰۰ میلیون یورو توسط شرکت توسعه معادن و صنایع مس جانجا به عنوان یکی از شرکت‌های زیرمجموعه «ومعادن» در حال اجراست، طی پنج سال آینده ۷۵ میلیون تن عملیات معدنکاری در این محدوده انجام خواهد شد که ۱۶ میلیون تن آن ماده معدنی و مابقی باطله است. در همین راستا، احداث کارخانه فلوتاسیون با هدف تولید ۱۳۰ هزار تن کنسانتره مس با عیار ۲۶ درصد در دستور کار قرار دارد که درآمد سالانه ۳۰۰ میلیون دلار را برای سیستان و بلوچستان به همراه خواهد داشت و با اشتغال‌زایی بیش از دو هزار نفر، بی‌شک باعث تحول و رونق اقتصادی در این منطقه کمتر توسعه‌یافته کشور خواهد شد. به علاوه با توجه به اکسیدی ‌بودن خاک این معدن، احداث یک کارخانه لیچینگ سه هزار تنی برای تولید کاتد مس به روش الکترووینینگ (SXEW) در این منطقه برنامه‌ریزی شده است که امیدواریم عملیات اجرایی آن به زودی آغاز شود و شاهد برکات آن برای مردم منطقه و سهام‌داران شرکت سرمایه‌گذاری توسعه معادن و فلزات باشیم.