ناترازی تولید و مصرف برق به یکی از مشکلات اساسی کشور بدل و در چنین فضایی تامین برق موردنیاز صنایع در سالهای اخیر دشوار شده است. با گرم شدن هوا وزارت نیرو اقدام به ایجاد محدودیت در تامین برق صنایع میکند. این محدودیت بهویژه برای صنایع پرمصرف از جمله واحدهای فولادی و سیمانی پررنگتر است.
تامین انرژی یکی از پیششرطهای اصلی تداوم تولید است. باتوجه به اثرگذاری صنایع پرمصرف انرژی همچون فولاد و سیمان در روند تولید، محدودیت انرژی در نهایت اقتصاد کشور را نشانه میگیرد. فولادسازی در کشور ما با تکیه بر ذخایر فراوان و ارزان انرژی پیشرفت داشته، در واقع فولادسازی فرصتی برای ارزشافزایی از انرژی را فراهم کرده است. همین نگاه نیز به جذب و تشویق سرمایهگذاران برای توسعه این زنجیره در کشور ما منتهی شده، تا جاییکه ایران اکنون در جایگاه دهمین فولادساز بزرگ دنیا قرار دارد. سرمایهگذاری در ایران باتوجه به مشکلات ناشی از تحریم، نبود تعاملات بینالمللی، اقتصاد پرنوسان و سیاستگذاریهای غلط بسیار دشوار است، بنابراین فردی که اقدام به ساخت صنعتی در کشور ما کند، روی مزیتهایی همچون انرژی ارزان حساب کرده است. حال بروز محدودیتهای انرژی در سالهای اخیر بهمنزله از دور خارج کردن بسیاری از صنایع مهم و استراتژیک کشور خواهد بود. اقدامی که لطمات ناشی از آن در نهایت اقتصاد کشور را نشانه خواهد گرفت و سرمایه جذبشده به این صنعت در طول دهههای مختلف را عملا از بین خواهد برد.
این محدودیتها از توسعهنیافتگی زیرساختهای انرژی در کشور نشأت میگیرد و پیشبینی میشود در سالهای آتی نیز ادامهدار باشد. در حال حاضر صنایعمعدنی از جمله واحدهای فولادی و سیمانی برای حدود ۳ ماه در سال از تامین برق محروم هستند، در نتیجه از میزان تولید آنها کاسته و هزینه تمامشده تولید بازهم بیشتر میشود. فعالیت در چنین شرایطی نهتنها سودآور نیست، بلکه بسیاری از صنایع به مرحله زیان رسیدهاند. در همین حال هرساله بخش بزرگی از سود صنایع در بروز محدودیتهای موردبحث عملا از دست میرود.
ایران در سالهای اخیر در رتبه دهم فولادسازی دنیا قرار گرفته و پیشرفت این صنعت براساس چشمانداز ۲۰ساله توسعه کشور در افق ۱۴۰۴ و تولید ۵۵ میلیون تن فولاد، پیموده شده است. تولید این حجم از فولاد با تکیه بر ظرفیتهای داخلی از جمله دسترسی به منابع غنی معدنی و انرژی و همچنین دسترسی به آبهای آزاد و راههای مواصلاتی، نقش استراتژیک فولاد در توسعه اقتصادی کشور و همچنین حضور موفق در بازارهای بینالمللی و ارزآوری، هدفگذاری و در ادامه با تشویق دولتمردان و سیاستگذاران سرمایه قابلتوجهی جذب زنجیره فولاد کشور شده است.
تامین پایدار انرژی نیز عملا معنی خود را از دست داده است. بهاینترتیب شاهد محدودیت شرکتهای فولادی در تامین انرژی نیز روبهرو بودهایم.
این محدودیتها جدی هستند و از توسعهنیافتگی زیرساختهای انرژی در کشور نشأت میگیرند و پیشبینی میشود در سالهای آتی نیز ادامهدار باشد. صنایع فولاد ۳ ماه در سال از تامین برق و ۳ ماه از تامین گاز محروم هستند، در نتیجه از میزان تولید آنها کاسته خواهد شد.
هزینه تمامشده تولید بازهم بیشتر میشود. فعالیت در چنین شرایطی نهتنها سودآور نیست، بلکه بسیاری از صنایع به مرحله زیان رسیدهاند، در نتیجه تحمیل هر فشار بیشتری تولید برخی تولیدکنندگان را در آستانه توقف تولید قرار خواهد داد. توجه به این نکته ضروری بهنظر میرسد که بخش بزرگی از چالشهای صنعت فولاد از تصمیمگیری غلط مسئولان نشأت میگیرد. این سیاستگذاری اشتباه بهضرر اقتصاد و مردم تمام میشود.
زنجیره فولاد در ایران با تشویق سیاستگذاران و وعده پرداخت انرژی ارزان، توسعه یافت، اما در حالحاضر سیاستگذار نسبت به اجرای تعهدات خود، عقب نشسته است.
در موقعیت کنونی بهای انرژی تحویلی به صنایع کشور در قیاس با بسیاری از کشورها بالاتر است. متاسفانه همین انرژی گران نیز تامین نمیشود و روند تولید و سودآوری را در صنایع تحتتاثیر منفی قرار داده است.
سال گذشته در روزهای گرم سال شاهد بروز محدودیت در تامین برق کشور بودیم. بدون تردید باتوجه به توسعهنیافتگی صنعت برق کشور، با بروز گرما شاهد تداوم محدودیت در تامین برق صنایع خواهیم بود؛ محدودیتهایی که تولید و سودآوری را تحتتاثیر منفی قرار میدهد. تنها در شرایطی که تابستان امسال خنکتر باشد، امکان بهبود شرایط تولید وجود خواهد داشت.