آمارهای ارائه‌شده، غیررسمی و گمانه‌زنی است

ارسلان قاسمی، رئیس کمیسیون کشاورزی و صنایع‌غذایی اتاق تعاون ایران در گفت‌وگو با صمت درباره اخبار از بین رفتن ۸۰ هزار تن چای وارداتی در بندر شهید رجایی گفت: در زمینه حادثه بندر شهید رجایی به‌دلیل اینکه هیچ آمار و گزارش رسمی‌ منتشر نشده است، همه این آمارها گمانه‌زنی است و گاهی شیطنت‌های رسانه‌ای نیز اتفاق می‌افتد.

به‌گفته وی؛ همین مسئله موجب ایجاد جو روانی در جامعه به‌منظور افزایش نرخ یا گرانی در برخی محصولات توسط دلالان می‌شود. بر همین اساس نیاز است تا قبل از اینکه جو روانی جامعه به‌هم بریزد، این اطلاعات و آمار منتشر و از سودجویی عده‌‎ای جلوگیری شود.

قاسمی بااشاره به مسئله آتش‌سوزی برنج‌های وارداتی نیز گفت: در این شرایط باید به‌نحوی با این مسائل برخورد شود که منجر به تاثیر منفی در افکار عمومی جامعه نشود.

ارسلان قاسمی، رئیس کمیسیون کشاورزی و صنایع غذایی اتاق تعاون ایران افزود: برخی از این اخبار غیررسمی، حاصل شیطنت رسانه‌ای، برخی به‌دلیل عدم‌اطلاع‌رسانی دقیق و به‌موقع و بخشی دیگر نیز، به‌دلیل عدم‌شفافیت در ارائه آمار و گزارش است.

 

حجم برنج‌ها آنقدر نبود که در بازار اثر بگذارد

براساس شنیده‌ها، مقدار قابل‌توجهی برنج وارداتی در این آتش‌سوزی از بین رفته است، مقداری که هر اندازه‌ای که باشد، قطعا می‌تواند بر آینده بازار این محصول تاثیر گذارد. مسیح کشاورز، دبیر انجمن تولیدکنندگان و تامین‌کنندگان برنج ایران در گفت‌وگو با صمت درباره وضعیت برنج‌های آسیب‌دیده در بندر شهید رجایی و تاثیر آن بر بازار این محصول گفت: رسوب کالا در بنادر فارغ از ایمن بودن زیرساخت‌های بنادر، هر لحظه می‌تواند به تکرار فاجعه‌ای چون آتش‌سوزی بندر شهید رجایی منتهی شود، چنان‌که متاسفانه تعدادی از کانتینرهایی که در حادثه بندر شهید رجایی در آتش سوختند، حامل برنج بودند، اگرچه حجم برنج‌هایی که از بین رفت، آنقدر زیاد نبود که در بازار اثر بگذارد، اما به هر حال تجاری که محصول‌شان از بین رفت، خسارت دیدند.

مسیح کشاورز با بیان اینکه تکرار هر فاجعه‌ای در کشور نشان از عدم‌آسیب‌شناسی توسط ساختار سیاست‌گذاری و مجریان دارد،چنان‌که به‌دلیل روش‌های تخصیص و تامین ارز جاری بانک مرکزی، امکان ورود بسیاری از محموله‌ها به‌صورت عادی وجود ندارد و گاهی تا چندین ماه با تحمیل هزینه‌های دموراژ در بنادر رسوب می‌کنند و در نهایت به حادثه‌ای که شاهد آن بودیم، منتهی می‌شوند، تصریح کرد: عمدتا در زنجیره تامین کالا از جمله برنج ابتدا به‌میزان ارزش کالای وارداتی، ارز موردنیاز توسط واردکنندگان از منابعی چون تسهیلات بانکی، صرافی‌ها یا خرید اعتباری با پرداخت سود تامین می‌شود که متاسفانه این سود به جیب خارجی‌ها می‌رود.

 کشاورز ادامه داد: پس از ورود کالا به کشور، هفت‌خوان رستم پیش‌روی واردکننده قرار می‌گیرد، از انتظار ارسال لیست نظر دستگاه‌ها پس از 6 تا 8 ماه، تخصیص ارز پس از نظر دستگاه از یک هفته تا یک ماه و خرید ارز تا رسیدن به‌دست فروشنده 3 ماه زمان نیاز دارد و عمدتا این زمان‌ها به‌دلیل عدم‌تامین منابع ارزی بانک مرکزی مطابق با قانون بودجه است.

وی بااشاره به اینکه برای حل این مشکلات، 2 راهکار عملی که می‌توانند چاره‌ساز باشند، پیشنهاد می‌دهیم، توضیح داد: نخستین راهکار، تامین منابع ارزی با پرداخت وام ارزی با سود بانکی یا نرخ بازار ارز آزاد به واردکنندگان از طریق ارکان ثروتمند حکومت اسلامی نظیر صندوق توسعه ملی، بنیاد مستضعفان، ستاد اجرایی فرمان امام(ره)، آستان قدس رضوی، بانک آینده و... به‌واسطه بانک ورشکسته مرکزی جمهوری اسلامی ایران تا زمان تامین منابع مطابق با قوانین بودجه است.

دبیر انجمن تولیدکنندگان و تامین‌کنندگان برنج ایران در تشریح راهکار دوم گفت: کوتاه کردن زمان انتقال ارز به فروشندگان خارجی بلافاصله پس از تامین منابع با حذف فرآیند ارسال نظر دستگاه که در سیستم بانک مرکزی تمامی مراحل از اظهار تا ترخیص کالا قابل مشاهده و اولویت واقعی تخصیص ارز اتفاق می‌افتد، چراکه در زمان انجام ثبت‌سفارش توسط دستگاه ذی‌ربط تمامی ممیزی‌ها از میزان نیاز به واردات و تطابق با بودجه و صلاحیت واردکنندگان انجام شده است و نیازی به ارسال نظر دستگاه‌ها به بهانه خرید زمان به‌دلیل مشکلات ارزی وجود ندارد.

وی ادامه داد: با اتخاذ این روش، بانک مرکزی در کنار انجام وظایف ذاتی خود، نیازی به مداخله در حوزه اختیارات دیگر وزاتخانه‌ها ندارد.

کشاورز با بیان اینکه در حال‌ حاضر بانک مرکزی در اموری نظیر رفع تعهد ارزی با قیمت‌گذاری و اخذ مابه‌التفاوت در پوشش صیانت از منابع ارزی با صدور بخشنامه‌های متعدد چنانکه از ۷ آذر ۱۴۰۲ تا ۱۴اردیبهشت ۱۴۰۴، 8 بخشنامه در این زمینه صادر کرده است، در حوزه مسئولیت دیگر دستگاه‌ها ورود می‌کند، اظهار کرد: بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران به‌جای انجام این امور زائد و ظاهری که به زنجیره تامین کالای کشور لطمه می‌زند، برای خدمت به مردم کشور جمهوری اسلامی ایران همانند ارکان اقتصادی حکومت اسلامی به‌دنبال تولید ثروت و ارز باشد و حفظ ارزش پول ملی را سرلوحه کار خود قرار دهد.

دبیر انجمن تولیدکنندگان و تامین‌کنندگان برنج ایران در ادامه با بیان اینکه باوجود خشکسالی و آسیب دیدن بخشی از محموله‌های وارداتی برنج در بندر شهید رجایی، بازار برنج امسال چندان ملتهب نخواهد بود، تصریح کرد: باتوجه به شرایط آب‌وهوایی کشور و همچنین حجم شالیزارها و نوع محصولی که کشت می‌شود، تغییر چشمگیری اعم از افزایش یا کاهش تولید برنج نخواهیم داشت.

وی تاکید کرد: باتوجه به این شرایط، نیاز به واردات تغییر چندانی نخواهد داشت و همچون سال‌های گذشته نیاز به یک تا ۱.۲ میلیون تن واردات برنج داریم.

وی درباره پیش‌بینی وضعیت بازار در امسال گفت: باتوجه به تجربه سال‌های اخیر و تعامل سازنده‌ای که میان معاونت توسعه بازرگانی وزارت جهاد کشاورزی با بخش خصوصی به‌وجود آمده، به برگزاری نشست‌های تخصصی با انجمن‌های مرتبط صنعت برنج منتهی شده است که در نهایت مقرر شد از ظرفیت کارشناسی و تجارب آنان در تنظیم بازار نیز استفاده شود و در نهایت می‌توان امیدوار بود بازار برنج روند رو به بهبودی را تجربه کند.

دبیر انجمن تولیدکنندگان و تامین‌کنندگان برنج ایران ادامه داد: باتوجه به این شرایط، می‌توانیم امیدوار باشیم با ورود محصول جدید برنج ایرانی و واردات به‌اندازه کافی در سال ۱۴۰۴ ، بازار برنج ثبات و آرامش خود را حفظ کند.

 

مقدار قابل‌توجهی چای را از دست دادیم

همچنین براساس همین شنیده‌ها، چای وارداتی نیز از جمله دیگر کالاهای طعمه حریق‌شده در بندر شهید رجایی است، در همین رابطه نیز رئیس هیات‌مدیره اتحادیه تولیدکنندگان و صنایع بسته‌بندی چای گفت: میزان قابل‌توجهی چای در محوطه سینای بندر شهید رجایی از بین رفته است.

شهریار داریانی، رئیس هیات‌مدیره اتحادیه تولیدکنندگان بازرگانان و صنایع بسته‌بندی چای در گفت‌وگو با باشگاه خبرنگاران‌جوان درباره میزان خسارت وارده به چای در بندر شهید رجایی گفت: خسارت واردشده به چای، نیازمند برآوردی جدی است، اما اطلاعات دقیق وضعیت بسیاری از کانتینرها تعیین نشده است.

 به‌گفته وی، باتوجه به اینکه میزان قابل‌توجهی چای در محوطه سینا موجود بوده، یک کشتی حاوی چای و برنج از مبدأ هندوستان وجود داشته است که براساس برآوردهای انجام‌گرفته مقدار قابل‌توجهی چای را از دست دادیم.

داریانی با بیان اینکه آمار مشخص و معینی از خسارت چای در دسترس نیست، افزود: گمرک شهید رجایی باید آمار دقیقی از میزان خسارت اعلام کند، چراکه بسیاری از کانتینرها جابه‌جا شدند که انتظار می‌رود اطلاعات دقیقی از آمار و شناسه‌ها طی روزهای آتی به‌طورشفاف اعلام شود.

رئیس هیات‌مدیره اتحادیه تولیدکنندگان بازرگانان و صنایع بسته‌بندی چای با بیان اینکه بندر شهید رجایی بندر اصلی کشور برای صادرات و واردات کالا بوده است، گفت: از این ‌به بعد باید سازکاری فراهم شود که کالاها در این حد در معرض زمان در بنادر قرار نگیرند که این حجم از انباشت محموله‌ها نداشته باشیم و سیستم ترخیص و تخلیه کالا باید سریع باشد، چراکه رسوب کالا پر از خسارت و افت است.

 

سخن پایانی

فارغ از مسائل و موضوعاتی که منجر به انفجار و آتش‌سوزی گسترده در بندر شهید رجایی شده‌اند، اکنون با حواشی و تبعات این آتش‌سوزی مواجهیم که نه‌تنها زندگی مردم منطقه بلکه قطعا زندگی تمام مردم کشور را مختل خواهد کرد.

براساس بررسی‌های به‌عمل‌آمده در ماه‌های گذشته بسیاری از واردکنندگان کشور درگیر در برخی قوانین و بروکراسی‌های اداری گمرکات و ترخیص بوده و نتوانسته‌اند کالاهای وارداتی خود به‌ویژه مواد غذایی را از گمرکات ترخیص و در کشور توزیع کند، بروکراسی‌های پیچیده‌ای که گاه خود به چالشی بزگ در حوزه مواد غذایی و کشاورزی تبدیل شده و التهاباتی در بازار مواد غذایی را نیز در ماه‌های گذشته رقم زده‌اند. کالاهای رسوب‌کرده نه‌تنها به سر سفره مردم نرسیدند، بلکه اکنون فقط تلی از خاکستر را از خود بر جای گذاشته‌اند. بر همین اساس نیاز است تا در موارد مشابه این‌چنینی به‌منظور تعدیل در بازار از لحاظ قیمتی و جلوگیری از گسترش ابعاد و خسارات فراوان وقوع فاجعه‌های بزرگی همچون انفجار بندر شهید رجایی به ترخیص به‌موقع کالا و ارائه اطلاعات دقیق و شفاف از سوی منابع معتبر که منجر به جلوگیری از سودجویی برخی می‌شود، توجه ویژه‌ای داشت.