بیمه رمز جوانسازی ساختمانها
بیمه ساختمانها نهتنها موجب افزایش طول عمر بناها میشود، بلکه از هدررفت منابعطبیعی نیز جلوگیری میکند؛ مسیری که کشورهای پیشرفته رفته و موفق شدهاند تا عمر ساختمانها را حتی تا ۱۵۰سال افزایش دهند. در ایران اما بیمه ساختمان هنوز جا نیفتاده است. در واقع ازآنجایی که صنعت بیمه توسعه نیافته، آنطور که باید و شاید در بخشهای دیگر هم موفق نبوده است. این در حالی است که اگر بیمه ساختمان اجرایی شود، کمتر شاهد ریزش بناهای فرسوده خواهیم بود، چراکه یک ساختمان از مراحل ابتدایی براساس مقررات ملی ساختمان ساخته خواهد شد، به طوریکه نهتنها باید از مصالح ساختمانی باکیفیت و وسایل گرمایشی و سرمایشی استاندارد استفاده شود، بلکه از کارگران ساختمانی گرفته تا مهندسان باید از تبحر و تخصص کافی برخوردار باشند. در غیر این صورت، شرکتهای بیمه زیر بار تضمین کیفیت ساختمانی نخواهند رفت که اصول و قواعد در آن رعایت نشده است. کارشناسان معتقدند؛ برای اینکه بیمه ساختمان در ایران اجرایی شود، باید دولت سیاستهای تشویقی در نظر بگیرد، همچنین باید فرهنگسازی لازم انجام شود. صمت بهمناسبت روز بیمه در پرونده امروز به بررسی مزایای بیمه ساختمان پرداخته است که در ادامه میخوانید.
افزایش عمر مفید ساختمان
در همین زمینه عطا آیتالهی، کارشناس بازار مسکن به صمت گفت: باوجود مزایای بیمه ساختمان هنوز توجهی به آن نمیشود، این در حالی است که در کشورهای پیشرفته اگر ساختمانها بیمه نشوند، قابلسکونت نخواهند بود. در واقع با بهرهگیری از این ابزار نهتنها به عمر مفید ساختمان افزوده میشود، بلکه از هزینههای نگهداری و تعمیر آن کاسته خواهد شد. البته زمانی که ساختمانی تحتپوشش بیمه در میآید، باید سازندگان از کالاها، مصالح و وسایل گرمایشی و سرمایشی استاندارد استفاده کنند. علاوه بر این موارد، باید نیروی انسانی از کارگر گرفته تا مهندسان از تبحر لازم برخوردار باشند و تمام قوانین مربوط به ساختمان اجرا شود.
وی تاکید کرد: اگر در ایران بیمه ساختمان اجرایی شود، دیگر شاهد استفاده از مصالح ساختمانی غیراستاندارد نخواهیم بود، همچنین برخی سازندگانی که از دانش و تخصص کافی برخوردار نیستند، ناخودآگاه از دور خارج خواهند شد.
سیاستهای تشویقی را باید بهکار گرفت
این کارشناس بازار مسکن اظهار کرد: باید سیاستهای تشویقی نظیر انواع و اقسام معافیتها را بهکار برد تا از تولیدکننده گرفته تا مصرفکننده تمایل داشته باشند، ساختمان را بیمه کنند. در مقابل، باید سازندگانی که مسائل ایمنی را رعایت نمیکنند و از بیمه ساختمان فرار میکنند، برایشان جرایمی در نظر گرفته شود.
آیتالهی گفت: در صورتی که یک ساختمان بیمه شود، نهتنها در برابر وقوع بلایای طبیعی بیمه است، بلکه هرگونه تعمیرات برعهده شرکت بیمه خواهد بود. متاسفانه شاهد آن هستیم که از آنجایی که در ایران صنعت بیمه توسعه نیافته، نهتنها در بخش ساختمان، بلکه در بخشهای دیگر هم، ضعفهای زیادی وجود دارد.
بیمه ساختمان یک امنیتخاطر برای خریدار بهوجود میآورد تا با اعتماد کامل در یک ساختمان ساکن شود.
خلأ قانونی نداریم
وی با بیان اینکه در پیاده شدن سیاست بیمه ساختمان خلأ قانونی نداریم، گفت: در قانون نظام مهندسی کشور بر بیمهشدن ساختمانها تاکید شده است، اما اجرا نمیشود. فقط بخش صنعت ساختمان نیست که با چالشهایی در اجرای قوانین یا بخشنامه مواجه است؛ این کوتاهی در حوزههای دیگر هم دیده میشود و باید موردرسیدگی قرار گیرد.
این کارشناس بازار مسکن افزود: برای مثال در زمینه نگاهداشت ساختمان، ضعف قانونی نداریم، اما در اجرا دچار مشکل هستیم، در واقع سازندگان برای اینکه ساختوساز برایشان ارزان تمام شود، مهندس ناظر را تطمیع میکنند تا قوانین را دور بزند. این در حالی است که باید مشوقهایی را در نظر بگیرند که همه مشتاق به اجرای قوانین باشند.
در نگاهداشت ساختمان ضعف داریم
وی تصریح کرد: در بحث نگهداری ساختمان، ضعفهای زیادی داریم، بهطوریکه کنترل ایمنی ساختمانهای فرسوده نادیده گرفته میشود. این در حالی است که باید هرازگاهی مورد بررسی قرار گیرند تا فاجعهای رخ ندهد. درکشورهای دیگر باتوجه به اینکه ساختمانها سرمایههای ملی هستند، بیمه میشوند. اما در ایران جای بیمه ساختمان خالی است.
آیتالهی افزود: تمام بیمهها مربوط به اتفاقات هنگام ساختوساز است. باید سازمان یا مرکزی وجود داشته باشد تا ایمنی ساختمانهای اداری، تجاری و مسکونی بزرگ را پیگیری کند.
نقش کلیدی طراحی و سازه اصولی
وی تاکید کرد: طراحی نقش پررنگی در ایمنی ساختمان دارد و معمار باید با طراحی اصولی، حاشیه امن در یک واحد مسکونی ایجاد کند، بهطوریکه اگر پلهها درست ساخته نشوند، همیشه آسیبزا خواهند بود. سازه هم در ایمنی ساختمان تاثیرگذار است، بدینمعنا که اگر براساس اصول و قوانین پیش نرفته باشد، با یک زلزله یا آتشسوزی فرو میریزد.
آیتالهی گفت: سازههای جدید اگر درست و اصولی و براساس آییننامههای جدید پیش بروند، امن خواهند بود، البته تاکید میکنم که در ساخت بهجای جوش باید از پیچ و مهره استفاده کرد.
ریشه ناایمنی ساختمانها
این کارشناس بازار مسکن اظهار کرد: ریشه ناایمن بودن ساختمانها به آییننامههای قدیم یا نادیده گرفتن قوانین در هنگام ساختوساز برمیگردد، همچنین استهلاک ساختمان هم در کاهش ایمنی بدون تاثیر نیست.
جای خالی بیمه ساختمان
همچنین عباس اکبرپور، دبیر انجمن مهندسان راه و ساختمان به صمت گفت: در حال حاضر ساختوساز با رعایت اصول و قوانین پیش میرود و نظارتهای کافی هم در این زمینه وجود دارد، اما از فرآیند نگهداری ساختمان پس از ساخت غافل هستیم. در این زمینه باید قوانینی تدوین شود که هرازگاهی شاهد حوادث تلخ و مرگبار نباشیم. این در حالی است که در کشورهای پیشرفته، ایمنی پس از ساخت بهطورمستمر پیگیری میشود و مانند ایران ساختمانها به حال خود رها نمیشوند.
وی تاکید کرد: باید نظارت بر فرآیند صدور پروانه بهطورمستمر پس از ساخت هم ادامه داشته باشد. در این زمینه میتوان از مهندسان ناظر یا شرکتهای بیمه کمک گرفت.
اکبرپور گفت: در صورتی که ساختمانها بیمه شوند، از وقوع بسیاری از حوادث پیشگیری میشود. متاسفانه برخلاف نُرم بینالمللی بیمههای ایران در این زمینه دخالتی ندارند. البته مجلس هم باید قوانینی در راستای نگهداری ساختمان پس از ساخت تصویب کند. ناگفته نماند بخشی از هزینههای استمرار نظارت بر ساختمان باید بر دوش مالک باشد، مانند مالکان خودرو که هر چندوقت یکبار برای بررسی ایمنی و رفع مشکلات ظاهری و فنی خودرو به مراکز معاینه فنی مراجعه میکنند. اگر تدابیری اندیشیده شود و مرکز یا سازمانی برای نظارت بر ساختمانها ایجاد شود، موجب اشتغالزایی متخصصان و افزایش طول عمر ساختمانها خواهد شد.
مزایای بیمه ساختمان
وی به مزایای بیمه ساختمان اشاره کرد و گفت: زمانی که یک ساختمان تحتپوشش بیمه قرار میگیرد، هزینههای مالی مالکان کاهش مییابد، چراکه شرکت بیمهگر وظیفه تعمیر و بازسازی ساختمان را دارد. البته ناگفته نماند ساختمانهایی که تحتپوشش بیمه قرار میگیرند، باید در زمان ساخت تمام مسائل مربوط به ایمنی را رعایت کنند، همچنین باید از مصالح ساختمانی و وسایل و کالاهای استاندارد استفاده شود و نظارت مداوم شرکت بیمه موجب ارتقای کیفیت ساختوساز یک واحد مسکونی خواهد شد.
دبیر انجمن مهندسان راه و ساختمان تصریح کرد: با رعایت اصول ایمنی و بیمه کیفیت ساختمان دیگر شاهد اختلاف بین سازندگان و خریداران نیستیم، به این ترتیب پروندههای قضایی در این زمینه کاهش مییابند.
اکبرپور گفت: باتوجه به اینکه همواره نقاط مختلف کشور در معرض بلایای طبیعی است، بنابراین باید بیمه ساختمان با فرهنگسازی جابیفتد، به این ترتیب ساکنان از خسارت ناشی از زلزله در امان خواهند بود. وی ادامه داد: با ورود بیمه به بخش ساختمان کیفیت ساختوساز بالا خواهد رفت، همچنین عدهای از سازندگان که از تخصص کافی برخوردار نیستند، ناخودآگاه حذف خواهند شد، بنابراین باید قوانین و مقررات لازم در این زمینه تدوین شود تا صنعت بیمه در سطح کشور در تمام بخشها توسعه یابد.
دبیر انجمن مهندسان راه و ساختمان تاکید کرد: در حال حاضر بهعلت اینکه شرکتهای بیمه از میزان مقاومت ساختمانها آگاهی ندارند و از طرف دیگر، از منابع مالی لازم برخوردار نیستند ممکن است در این زمینه هم پیشرفتی نداشته باشند.
سخن پایانی
در حال حاضر ساختوساز با رعایت اصول و قوانین پیش میرود و نظارتهای کافی هم در این زمینه وجود دارد، اما از فرآیند نگهداری ساختمان پس از ساخت غافل هستیم. در این زمینه باید قوانینی تدوین شود که هرازگاهی شاهد حوادث تلخ و مرگبار نباشیم. این در حالی است که در کشورهای پیشرفته، ایمنی پس از ساخت بهطورمستمر پیگیری میشود و مانند ایران ساختمانها به حال خود رها نمیشوند. در واقع با بیمه ساختمان از وقوع بسیاری از حوادث پیشگیری میشود. متاسفانه برخلاف نُرم بینالمللی بیمههای ایران در این زمینه دخالتی ندارند. البته مجلس هم باید قوانینی در راستای نگهداری ساختمان پس از ساخت تصویب کند. ناگفته نماند بخشی از هزینههای استمرار نظارت بر ساختمان باید بر دوش مالک باشد، مانند مالکان خودرو که هر چندوقت یکبار برای بررسی ایمنی و رفع مشکلات ظاهری و فنی خودرو به مراکز معاینه فنی مراجعه میکنند. اگر تدابیری اندیشیده شود و مرکز یا سازمانی برای نظارت بر ساختمانها ایجاد شود، موجب اشتغالزایی متخصصان و افزایش طول عمر ساختمانها خواهد شد. برای اجرای بیمه ساختمان نهتنها باید فرهنگسازی لازم انجام شود، بلکه باید سیاستهای تشویقی نظیر انواع و اقسام معافیتها را بهکار برد تا از تولیدکننده گرفته تا مصرفکننده تمایل داشته باشند، ساختمان را بیمه کنند. همچنین باید سازندگانی که مسائل ایمنی را رعایت نمیکنند و از بیمه ساختمان فرار میکنند، جریمه شوند. در صورتی که یک ساختمان بیمه شود، نهتنها در برابر وقوع بلایای طبیعی بیمه است، بلکه هرگونه تعمیرات برعهده شرکت بیمه خواهد بود، متاسفانه شاهد آن هستیم از آنجایی که در ایران صنعت بیمه توسعه نیافته، نهتنها در بخش ساختمان بلکه در بخشهای دیگر هم ضعفهای زیادی دارد.
