در حال حاضر نیز نبود دورنمایی روشن از مذاکرات رفع تحریم، روند تامین انرژی برق و گاز صنایع و تغییر مداوم سیاست‌های حاکم بر عملکرد صنعتگران به چالش‌های جدی در این بخش بدل شده‌اند.

بحران انرژی ادامه دارد

غلامرضا خلیقی، مدیرعامل فولاد غرب آسیا در گفت‌وگو با روزنامهصمت عنوان کرد: با نگاهی به عملکرد صنعت فولاد در سالی که گذشت می‌توانیم دورنمایی از روند تولید در این زنجیره برای سال آینده داشته باشیم. 

فعالان زنجیره فولاد در سال ۱۴۰۰ با محدودیت‌های جدی در روند تامین برق و گاز مصرفی خود روبه‌رو بودند. این کمبودها را باید مهم‌ترین چالش این صنعت در سال جاری دانست که از میزان تولید در واحدهای مختلف کاست؛ یعنی تولیدکنندگان از برنامه‌های تولید خود عقب ماندند. این افت تولید به منزله کاهش سودآوری و بهره‌وری در این زنجیره است.

این فعال صنعت فولاد افزود: با توجه به آمار ارائه شده از سوی انجمن تولیدکنندگان فولاد ایران شاهد افت تولید در این زنجیره بوده‌ایم؛ یعنی از ظرفیت‌های نصب‌شده در این بخش استفاده نشده است. 

خلیقی در پیش‌بینی شرایط تولید واحدهای فولادی کشور در سال آینده گفت: انرژی همچنان به‌عنوان بحرانی جدی بر عملکرد فولادسازان اثرگذار خواهد بود. در سال آینده از یک‌سو قیمت انرژی برق و گاز افزایش خواهد یافت که به منزله اثرگذاری آن بر هزینه تمام‌شده تولید در حوزه‌های مختلف صنعتی است. از سوی دیگر نیز احتمال می‌رود محدودیت‌های مورد بحث در تامین انرژی صنایع نیز ادامه یابد. مدیرعامل فولاد غرب آسیا افزود: میزان کمبود برق در سال آتی به مراتب جدی‌تر از امسال پیش‌بینی می‌شود؛ یعنی شرکت‌ها با افزایش هزینه انرژی و افت تولید در سایه قطع انرژی، با مشکلات جدی روبه‌رو خواهند شد. این فعال صنعت فولاد گفت: نتیجه مذاکرات رفع تحریم یکی دیگر از مواردی است که بر عملکرد صنایع اثرگذار خواهد بود. چنانچه این مذاکرات به نتیجه مطلوبی برسد می‌توانیم به افزایش سرمایه‌گذاری در حوزه‌های مختلف در کشور امید داشته باشیم. در ادامه با برقراری تعاملات بانکی میان ایران و سایر کشورها، بسیاری از چالش‌های تولیدکنندگان و سرمایه‌گذاران رفع می‌شود. در همین حال میزان دسترسی تولیدکنندگان به بازارهای جهانی تسهیل می‌شود اما تا زمانی که نتیجه دقیق این مذاکرات روشن نشود، نمی‌توان برنامه دقیقی را برای تحلیل شرایط آینده ارائه داد.

آینده تاریک

حسین چهرگانی، مدیرعامل شرکت سیمان پیوند گلستان در گفت‌وگو با روزنامهصمت اظهار کرد: فعالان صنعت سیمان در سال ۱۴۰۰ با مشکلات و چالش‌های بزرگی در روند فعالیت خود روبه‌رو بودند با این وجود توانستند تاحدودی بر چالش‌ها فائق آیند.

محدودیت جدی در روند تامین انرژی فعالان صنعت سیمان و همچنین تحریم و محدودیت در تعاملات بین‌المللی میان ایران و سایر کشورها ضرباتی را به این صنعت تحمیل کرد. تحریم روند تامین قطعات، تجهیزات و لوازم یدکی موردنیاز صنعتگران سیمانی کشور را با محدودیت روبه‌رو کرد. با وجود محدودیت‌های یادشده در تعامل میان ایران و سایر کشورها در سطح جهانی، واردات این تجهیزات از یک‌ سو دشوار بود؛ از سوی دیگر نیز هزینه اضافی را به صنعتگران تحمیل کرد، ضمن اینکه شرایط صادرات سیمان را نیز دچار مشکل کرده است.

مدیرعامل شرکت سیمان پیوند گلستان در پاسخ به سوالی مبنی‌بر ارزیابی عملکرد صنعت سیمان در سال آینده گفت: یکی از بزرگ‌ترین چالش‌های حاکم بر صنعت سیمان در سال ۱۴۰۱ را باید افزایش هزینه تمام‌شده تولید این محصول ساختمانی دانست. روند رو به رشد هزینه تمام‌شده تولید این محصول در سایه سیاست‌های دولت ازجمله افزایش قیمت مواد معدنی، گران شدن سوخت، مواد ناریه و... و همچنین تورم حاکم بر اقتصاد کشور حاصل خواهد شد. درنتیجه انتظار می‌رود قیمت عرضه سیمان در بورس کالا با روند افزایش هزینه تمام‌شده، افزایش یابد تا امکان تداوم تولید در این حوزه مهیا باشد. بدون تردید افزایش حدود یک درصدی قیمت پایه سیمان عرضه شده در بورس کالا، روند رو به رشد بهای تمام‌شده تولید در این صنعت را کفاف نمی‌دهد.

این فعال صنعت سیمان در ادامه خاطرنشان کرد: دولت سیزدهم وعده ساخت سالانه یک میلیون واحد مسکونی را داده است، تحقق این هدف نیازمند تامین مصالح ساختمانی است. سیمان نیز در رده مصالح پرکاربرد ساختمانی قرار دارد. درنتیجه اگر این وعده بخواهد عملی شود باید به توان و ظرفیت تولید در صنعت سیمان اندیشیده شود؛ یعنی بازسازی خطوط تولید در این صنعت و تامین قطعات و تجهیزات آنها با ایجاد شرایط اقتصادی لازم برای این صنعت در اولویت قرار گیرد. 

در ادامه باید به تامین انرژی صنایع به‌عنوان فاکتوری اثرگذار بر شرایط تولید توجه کافی شود. در چنین شرایطی می‌توان به تداوم تولید در این صنعت و تامین نیاز کشور به این محصول ساختمانی پرمصرف امید داشت.

سخن پایانی

محدودیت در تامین برق واحدهای فولادی و سیمانی در ماه‌های گرم سال و همچنین تامین نشدن گاز این صنایع در هفته‌های سرد سال، از میزان ظرفیت تولید در این بخش کاست و هزینه‌های متعدد و اضافی را به این صنایع تحمیل کرد. از آنجا که این محدودیت از کمبود زیرساخت‌های انرژی در کشور نشأت می‌گیرد، احتمال می‌رود همین بحران در سال آینده نیز ادامه یابد. بدین ترتیب هر روز بیش از قبل، شاهد بروز چالش‌هایی در این بخش خواهیم بود.