تسلط اژدهای زرد بر معادن
چین، یکی از بزرگترین و پرجمعیتترین کشورهای جهان، از نظر ذخایر معدنی نیز جایگاه ویژهای دارد. این کشور دارای ذخایر قابل توجهی از فلزات، مواد معدنی غیرفلزی و سوختهای فسیلی است. معادن نقش مهمی در اقتصاد چین ایفا میکنند. این بخش حدود ۱۰ درصد از تولید ناخالص داخلی چین را تشکیل میدهد و حدود ۳۰ میلیون نفر را مشغول به کار میکند.
ذخایر معدنی چین
طبق گزارشهای هفتگی از معادن مهم جهان، صمت در این گزارش، به بررسی معادن چین از جنبههای مختلف پرداخته است. ابتدا، جایگاه چین از نظر ذخایر معدنی را بررسی، سپس، مهمترین معادن چین را معرفی خواهیم کرد. در ادامه نیز، به سهم معادن در اقتصاد چین خواهیم پرداخت و در نهایت، به چالشهای پیش روی معادن چین و آینده این بخش اشاره خواهیم کرد.
چین با داشتن ذخایر گستردهای از مواد معدنی و فلزات مختلف، بازیگر اصلی در بازار جهانی مواد معدنی است. طبق آخرین دادههای سال ۲۰۲۳، چین دارای ذخایر معدنی زیر است:
طلا: چین دارای ششمین ذخایر بزرگ طلا در جهان است، با ۲۱۱۳.۴۶ تن در سه ماهه دوم سال ۲۰۲۳. چین همچنین بزرگترین تولیدکننده و مصرفکننده طلا که حدود ۱۵ درصد از تولید جهانی و ۴۰ درصد از تقاضای جهانی را تشکیل میدهد.
کبالت: چین دارای دومین ذخایر بزرگ کبالت در جهان است، با ۱.۲ میلیون تن تا سال ۲۰۲۰. چین همچنین بزرگترین واردکننده و فرآورنده کبالت است و حدود ۸۰ درصد از زنجیره تامین جهانی را کنترل میکند.انتظار میرود سازمان ذخیره دولتی چین در سال ۲۰۲۳ ۳۱۰۰ تن کبالت بخرد تا ذخایر استراتژیک خود را ایجاد کند. گرافیت: چین دارای بزرگترین ذخایر گرافیت در جهان با ۷۳ میلیون تن تا سال ۲۰۲۰ است. چین همچنین بزرگترین تولیدکننده و صادرکننده گرافیت است. حدود ۶۶ درصد از تولید جهانی و ۶۰ درصد تجارت جهانی را به خود اختصاص داده است. چین اخیراً برای محافظت از صنعت داخلی خود و تضمین عرضه خودروهای الکتریکی و سایر کاربردهای با فناوری پیشرفته، سهمیهها و تعرفههای صادراتی را بر گرافیت اعمال کرده است.
گرههای چند فلزی: چین دارای حقوق انحصاری برای اکتشاف و استخراج ندولهای پلی فلزی در چهار ناحیه از بستر بینالمللی است که در مجموع ۹۲۰۰۰ مایل مربع یا ۱۷ درصد از کل مساحت دارای مجوز توسط سازمان بینالمللی بستر دریا را پوشش میدهد. گرههای چند فلزی سرشار از منگنز، کبالت، نیکل و مس هستند که برای انرژیهای تجدیدپذیر، وسایل نقلیه الکتریکی و صنایع هوافضا ضروری هستند. چین در تلاش است تا صنعت رو به رشد استخراج معادن در اعماق دریا را که انتظار میرود از سال ۲۰۲۵ آغاز شود، افزایش دهد.
اینها برخی از مهمترین ذخایر معدنی هستند که چین در اختیار دارد. چین همچنین دارای مواد معدنی دیگری مانند خاکهای کمیاب، سنگ آهن، زغال سنگ، لیتیوم و قلع است. ثروت معدنی چین به آن مزیت استراتژیک در اقتصاد جهانی و ژئوپلیتیک میدهد.
مهمترین معادن چین کدامند؟
چین با داشتن ذخایر گستردهای از مواد معدنی و فلزات مختلف، بازیگر اصلی در بازار جهانی مواد معدنی است.برخی از مهمترین معادن چین عبارتند از: معدن یولونگ: این بزرگترین معدن مس در چین است که در تبت واقع شده است. این کشور دارای ذخیره تخمینی ۶.۵ میلیون تن مس و ظرفیت تولید ۲۰۰۰۰۰ تن در سال است. معدن مس Heilongjiang Duobaoshan: این معدن دومین معدن مس بزرگ در چین است که در استان هیلونگ جیانگ واقع شده است. ذخایر تخمینی آن ۴.۲ میلیون تن مس و ظرفیت تولید ۱۵۰۰۰۰ تن در سال است. معدن مس پولنگ: این سومین معدن مس بزرگ در چین است که در استان یوننان واقع شده است. ذخایر تخمینی آن ۳.۶ میلیون تن مس و ظرفیت تولید ۱۰۰۰۰۰ تن در سال است. معدن جیاما: این یک معدن چند فلزی در مقیاس بزرگ است که در تبت واقع شده است. مس، طلا، نقره، مولیبدن و سایر فلزات را تولید میکند. این کشور دارای ذخیره تخمینی ۱.۸ میلیون تن مس و ظرفیت تولید ۱۷۶۰۰۰ اونس طلا در سال است. معدن طلا و مس زیجینشان: این معدن طلا و مس در مقیاس بزرگ است که در استان فوجیان واقع شده است. طلا، مس، آهن و گوگرد تولید میکند. این کشور دارای ذخیره تخمینی ۱.۵ میلیون تن مس و ظرفیت تولید ۲۰ تن طلا در سال است.
اینها برخی از مهمترین معادن چین هستند که به ثروت معدنی و توسعه اقتصادی آن کمک میکنند.
سهم معادن در اقتصاد چین
سهم معادن در اقتصاد چین را میتوان با سهم صنعت معدن در تولید ناخالص داخلی (GDP) اندازه گیری کرد. صنعت معدن بخشی از بخش صنعت بزرگتر است که شامل تولید، ساختوساز و تاسیسات نیز میشود. بر اساس دادههای سال ۲۰۲۰، صنعت معدن ۲۲۰۱.۱۵۴ میلیارد یوان یا ۲.۴ درصد از تولید ناخالص داخلی چین را به خود اختصاص داده است. بخش صنعت به طور کلی ۳۹.۴ درصد از تولید ناخالص داخلی چین را در سال ۲۰۲۱ به خود اختصاص داده است. بنابراین، صنعت معدن بخش مهمی از اقتصاد چین است اما نه غالب. با این حال، توجه به این نکته مهم است که صنعت معدن از بخشهای دیگری مانند تولید، برق و حملونقل نیز پشتیبانی میکند که به منابع معدنی به عنوان ورودی یا منابع انرژی متکی هستند. بنابراین، تأثیر غیرمستقیم صنعت معدن بر اقتصاد چین ممکن است بزرگتر از تأثیر مستقیم باشد.
چالشهای پیش روی معادن چین
نوسانات بازار و تقاضای ضعیف جهانی: رونق جهانی کالاها در اوایل دهه ۲۰۰۰ عمدتا ناشی از گسترش سریع اقتصاد چین بود. با این حال، با دور شدن تدریجی اقتصاد چین از تولید مبتنی بر منابع، کاهش رشد تقاضا و در نتیجه کاهش نرخ کالاها و سود معدنی رخ داده است. مقررات زیست محیطی و پایداری: استخراج معادن همچنین مشکلات زیست محیطی جدی برای این کشور مرتع خشک ایجاد میکند – نه تنها آب و خاک را آلوده میکند، بلکه منابع آبی محدود کشور را با استفاده بیش از حد تهدید میکند. استخراج زغالسنگ بهویژه باعث ایجاد یک رویارویی حیاتی انرژی آب میشود که چالشهای پیش روی شمال خشک و غنی از زغال سنگ چین را نشان میدهد. شرکتهای معدنی باید استانداردهای زیستمحیطی سختگیرانهتری را رعایت کنند و روی فناوریهای پاکتر سرمایهگذاری کنند تا اثرات زیستمحیطی آنها را کاهش دهند. کمبود منابع و کیفیت: چین ۱۷۳ ماده معدنی را کشف کرده و دارای ذخایر اثبات شده در ۱۶۳ ماده معدنی است که در رتبه سوم جهان پس از ایالات متحده و روسیه قرار دارد. با این حال، برخی از این منابع نسبتا کمیاب یا با کیفیت پایین هستند و به تلاشهای اکتشافی و استخراج بیشتری نیاز دارند. به عنوان مثال، چین دارای بزرگترین ذخایر گرافیت در جهان است، اما بیشتر آنها دارای عیار پایین هستند و قبل از استفاده باید پردازش شوند. کمبود استعداد: صنعت معدن به کارگران ماهری نیاز دارد که بتوانند تجهیزات پیچیده را راهاندازی کنند و پروژههای پیچیده را مدیریت کنند. با این حال، چین با کمبود چنین استعدادهایی مواجه است، زیرا بسیاری از جوانان ترجیح میدهند در مناطق شهری یا سایر بخشها کار کنند. صنعت معدن نیز از نرخ گردش مالی بالا، دستمزدهای پایین، شرایط بد کاری و خطرات ایمنی رنج میبرد. ملی گرایی منابع و مقررات: دولت چین سیاستهای مختلفی را برای تنظیم صنعت معدن اجرا کرده است، مانند اعمال سهمیهها و تعرفههای صادراتی، افزایش مالیات و عوارض، تشویق ادغام و تملک، و ترویج شرکتهای دولتی. هدف این سیاستها حفاظت از منافع ملی چین، تضمین امنیت منابع و تقویت توسعه داخلی است. با این حال، آنها همچنین چالش هایی را برای شرکتهای معدنی خصوصی و خارجی ایجاد میکنند که باید با عدم قطعیت سیاست، موانع دسترسی به بازار و رقابت شرکتهای تحت حمایت دولت مقابله کنند.
آینده معادن چین
آینده معادن چین نامشخص است و به عوامل مختلفی از جمله تقاضا و عرضه جهانی مواد خام حیاتی، اثرات زیست محیطی و اجتماعی معدن، نوآوریها و مقررات فناوری در صنعت معدن، و پیامدهای ژئوپلیتیکی و استراتژیک بستگی دارد.
سناریو ۱: چین به گسترش بخش معدن خود و تحکیم رهبری جهانی خود در مواد خام حیاتی ادامه میدهد.در این سناریو، چین سرمایهگذاری زیادی در اکتشاف، استخراج، فرآوری و نوآوری مواد خام حیاتی در داخل و خارج انجام میدهد. چین زنجیره تامین خود را برای بخشهای استراتژیک مانند انرژیهای تجدیدپذیر، وسایل نقلیه الکتریکی، هوافضا و دفاع تضمین میکند. چین همچنین از ثروت معدنی خود برای اعمال نفوذ و فشار بر سایر کشورها، به ویژه کشورهایی که برای واردات مواد معدنی خود به چین وابسته هستند، استفاده میکند. چین با چالشهای ناشی از تخریب محیط زیست، ملی گرایی منابع و رقابت بینالمللی مواجه است، اما با قدرت اقتصادی و سیاسی خود توانسته بر آنها غلبه کند.
سناریوی ۲: چین به سمت بخش معدنی پایدارتر و متنوع تر حرکت میکند و با کشورهای دیگر در زمینه مواد خام حیاتی همکاری میکند.در این سناریو، چین با در نظر گرفتن هزینههای زیست محیطی و اجتماعی رویکرد متعادل و مسئولانه تری را برای استخراج در پیش میگیرد. از فعالیتهای آن چین وابستگی خود به زغال سنگ و سایر مواد معدنی آلاینده را کاهش میدهد و استفاده از فناوریهای بازیافت و جایگزینی را افزایش میدهد. چین همچنین در ابتکارات و توافقات چند جانبه برای تضمین دسترسی عادلانه و شفاف به مواد خام حیاتی برای همه کشورها شرکت میکند. چین با چالشهای مقاومت داخلی، شکافهای فناوری و تنشهای ژئوپلیتیکی مواجه است، اما با اصلاحات و قابلیتهای نوآوری خود موفق به غلبه بر آنها میشود.
سناریو ۳: چین با کاهش در بخش معدن خود مواجه میشود و مزیت رقابتی خود را در مواد خام حیاتی از دست میدهد.در این سناریو، چین از کاهش رشد اقتصادی و کاهش تقاضا برای مواد خام حیاتی رنج میبرد. چین همچنین با کمبود منابع معدنی باکیفیت و قابل دسترس چه در داخل و چه در خارج از کشور مواجه است. صنعت معدن چین گرفتار ناکارآمدی، فساد، تصادفات و اعتراضات است.
چین همچنین با چالشهای ناشی از افزایش هزینهها، مقررات سختتر، اختلافات تجاری و تحریمهای سایر کشورها مواجه است. چین نمیتواند خود را با تغییر بازار جهانی وفق دهد و نفوذ و مزیت خود را در مواد خام حیاتی از دست میدهد.
سخن پایانی
اینها برخی از سناریوهای ممکن برای آینده معادن چینی هستند. با این حال، بسته به نحوه واکنش چین و سایر بازیگران به فرصتها و چالشهای بخش معدن، ممکن است نتیجه واقعی متفاوت باشد. چین با دارا بودن تعداد بالای نیروی کار، میتواند بهره بری از معادن را تا حد بسیار بالایی افزایش دهد و تبدیل به غول بزرگ معدنی در جهان شود.