روز گذشته ۲۸ استان و امروز ۲۱ استان کشور به حالت تعطیل و نیمه‌تعطیل درآمدند. براساس اطلاعیه استانداری‌ها، عمده دلیل تعطیلی مربوط به ورود جبهه سرما، برودت هوا، لغزندگی سطح معابر عمومی، بارش برف، مدیریت سفرهای غیرضروری و از همه مهم‌تر پایداری شبکه انرژی و مدیریت بهینه انرژی است.

بر اساس پیش‌بینی‌های انجام‌شده، میانگین وزنی دما تا میانه هفته جاری به حدود یک درجه سانتی‌گراد می‌رسد. قطعا کاهش دمای هوا با افزایش مصرف گاز در بخش خانگی و صنایع همراه است و به نظر می‌رسد که دلیل تعطیلی روز شنبه نیز مدیریت مصرف گاز باشد.

با توجه به شواهد، علت تعطیلی دو روز اخیر کمبود شدید گاز در کشور است؛ تا حدی که گاز موجود در کشور، برای دمای یک درجه هم کافی نیست. در این زمینه باید گفت که اگر وضعیت چنین است، آماده‌باش گازی نه برای چند روز، بلکه تا ورود جبهه هوای گرم باید در کشور اعلام شود.

آماده‌باش گازی در شمال کشور

آن طور که سعید توکلی، مدیرعامل شرکت ملی گاز ایران، در بیست‌وششمین نشست کمیته سوخت زمستانی داخلی عنوان کرد: بر اساس پیش‌بینی‌ها، سرمای سنگین و پایدار مذکور، به‌سرعت کاهش نمی‌یابد. از این رو، تمامی همکاران در استان‌ها باید بدون هیچ‌گونه تردید و تأخیری، تصمیم‌های ابلاغی را اجرا کنند.

او هشدار داد: کوچک‌ترین خللی در این زمینه می‌تواند مناطق شمال، شمال غرب و شمال شرق کشور، به‌ویژه خراسان رضوی را تحت‌تاثیر قرار دهد. در واقع با توجه به سرمای شدید پیش‌ رو، شرایط زمستانی به سخت‌ترین و طولانی‌ترین حالت می‌رسد.

او صراحتا از شرایط زمستانی سخت و طولانی صحبت به میان آورده و نسبت به این وضعیت به‌ویژه در استان‌های شمالی هشدار داده است. استان‌های شمالی کشور به دلیل محدودیت در زیرساخت‌های انتقال گاز، همواره نسبت به دیگر استان‌ها با مشکل کمبود گاز دست به گریبان بودند.

ارتباط شرایط سخت گازی با قرارداد گازی ترکمنستان

گاز مورد نیاز بسیاری از استان‌ها در شمال کشور از طریق ترکمنستان تامین می‌شد و با توجه به فراز و فرودهای متعدد در زمینه انعقاد قرارداد گازی و توسعه نیافتن زیرساخت‌های تامین و انتقال گاز داخلی، این استان‌ها همواره با محدودیت‌های گازی بیشتری روبه‌رو بودند.

14 آبان ماه سال جاری، مسعود پزشکیان، رئیس‌ جمهوری، در مراسم تجلیل از فعالان طرح جهش تولید در دیم‌زارها، عنوان کرد که ترکمنستان دیگر حاضر با بستن قرارداد گازی با ایران نیست.

در همان زمان، محمود خاقانی، کارشناس انرژی، در گفت‌وگو با تجارت‌نیوز در مورد وضعیت کمبود گاز در کشور با توجه به منعقدنشدن قرارداد گازی با ترکمنستان گفت: مردم از الان باید خود را آماده کنند؛ به‌ویژه مردم مناطق مرزی با ترکمنستان و ساکنان استان خراسان رضوی.

به گفته او، در مقطعی که بیژن زنگنه وزیر نفت بود، لوله‌کشی گاز به مناطقی که ترکمنستان گازشان را قطع کرده بود، انجام شد. البته آن زمان، ناترازی گاز به صورتی که الان پیش‌بینی می‌شود در میان نبود. در حال حاضر، باید از الان مخزن‌های نفت سفید در آن منطقه وجود داشته باشد و وسایل گرمایشی جایگزین در آن مناطق تعبیه شود؛ چراکه احتمال قطعی گاز وجود دارد.

پس از این هشدار، باید گفت که به نظر می‌رسد که در کنار تشدید بحران کمبود گاز داخلی و مدیریت نامناسب منابع، تضعیف روابط بین‌الملل نیز در تشدید کمبود گاز اثرگذار بوده است.

تعطیلی کشور؛ تنها راهکار مسئولان!

وجود بحران کمبود گاز در کشور، دیگر بر همگان عیان شده است. کشوری که دارای دومین ذخایر گازی جهان است، مجبور شده است که به خاطر چند درجه کاهش دما به تعطیلی فرو برود و آماده‌باش گازی صادر شود. این موضوع، مشخصا از مدیریت اشتباه منابع نشان دارد.

مسئولان تاکنون نتوانستند منابع گازی را به‌درستی مدیریت و در زیرساخت‌ها سرمایه‌گذاری کنند، این اوضاع باعث شده است که راهکارهای کوتاه‌مدت همچون مسکنی در دست مسئولان باشد تا بتوانند از وقوع بحران جلوگیری کنند.

تعطیلی کشور یکی از همان مسکن‌هایی است که نه تنها بحران گاز را حل نمی‌کند، بلکه آسیب‌های فراوانی به صنایع و مشاغل می‌زند. بسیاری از ادارات و صنایع با تعطیلی‌های ناگهانی و پی در پی، از برنامه خود و هدف‌گذاری‌های خود عقب می‌افتند. موضوعی که مستقیما فعالیت‌های اقتصادی را متوقف  و بار مالی بزرگی به بنگاه‌ها تحمیل می‌کند.

از سوی دیگر، با توجه به شرایط کلان اقتصادی که مسئولان برای مردم به وجود آورده‌اند، بسیاری از مردم به مشاغل بی‌ثبات، قراردادی و روزمزدی روی آورده‌اند. مشاغلی که حتی اگر یک روز هم تعطیل شوند، منجر به کاهش مستقیم درآمد افراد می‌شود.

مسئولان که خود با سیاست‌های نادرست، تورم افسارگسیخته و بی‌کاری را برای مردم رقم زده‌اند، با مدیریت نادرست انرژی در کشور، بار دیگر آتش ناکارآمدی و بحران بی‌کاری را در دل مردم زنده کرده‌اند. در چنین شرایطی، آیا تنها راهکار عبور از بحران گاز در کشور، تعطیلی است؟