آزادسازی واردات خودرو از آن دسته مسائلی است که از سال ۱۳۹۷ تاکنون بین مجلس، دولت و بازار خودرو در حال رفت‌وآمد بوده است. درنهایت ۱۶ خرداد ۱۴۰۱، رئیس مجلس شورای اسلامی قانون واردات خودرو را برای مدت ۵ سال، جهت اجرا به دولت ابلاغ کرد. پس از گذشت چندماه از ابلاغ قانون واردات خودرو، روز ۳ شهریور، جزییات مصوبه واردات خودرو توسط هیات وزیران تصویب شد و معاون اول رئیس‌جمهوری مصوبه نهایی را به کلیه سازمان‌ها شامل وزارتخانه‌های صمت، کشور، اقتصاد، بانک مرکزی و دبیرخانه شورای‌عالی مناطق آزاد ابلاغ کرد.حال طبق اطلاعیه مندرج در سامانه خودروهای وارداتی، دور جدید فروش این خودروها از شنبه، ۲۷ آبان آغاز شده و تا روز دوشنبه ۲۹ آبان ادامه دارد. در این مرحله از واردات، متقاضیان سامانه یکپارچه عرضه خودروهای وارداتی که در مرحله نخست ثبت‌نام کرده‌اند و اولویت آنان مشخص شده است، برای انتخاب خودروها در سامانه اقدام کرده و قادر به انتخاب ۳ اولویت از سبد محصولات اعلامی بودند. به این ترتیب واردات خودرو وارد فاز عملیاتی دیگری شده که می‌تواند بازار خودرو را با تحولات جدید همراه کند.

عرضه ۸ محصول

از روز شنبه ۲۷ آبان، دور چهارم عرضه خودروهای وارداتی شامل ۸ محصول آغاز شد. نخستین فروش رسمی خودروهای وارداتی در آخرین روزهای اسفند با عرضه چانگان‌های وارداتی سایپا آغاز شد و با عرضه این دور، فرآیند عرضه خودروهای وارداتی به دور چهارم رسیده است. البته باید اشاره شود که هیچ‌گونه ثبت‌نام جدیدی در این مرحله انجام نمی‌شود و انتخاب خودرو در سامانه صرفا مختص ثبت‌نام‌کنندگان مرحله اول است.بنابراین در این دور از عرضه خودروهای وارداتی هشت محصول شامل هیوندای توسان، النترا و اکسنت (کرمان‌موتور)، تویوتا کرولا ۱۲۰۰ cc (معین‌خودرو ایرانیان) و کیا سونت (کوشاخودرو نگین) دارای نرخ قطعی در مبادی ورودی و همچنین هیوندای کرتا (کرمان‌موتور)، تویوتا کرولا ۱۵۰۰ cc (معین‌خودرو ایرانیان) و دانگ‌فنگ شاین‌مکس (ایران‌خودرو) دارای نرخ علی‌الحساب در مبادی ورودی برای مشتریان عرضه شده است.بر این اساس، متقاضیانی که در مرحله اول ثبت‌نام در اسفند ماه سال گذشته ثبت تقاضا کرده و نوبت‌دهی شده‌اند، سایت سامانه یکپارچه خودروهای وارداتی برای متقاضیان که طی سه دور قبلی هنوز تخصیصی به آنها صورت نگرفته، از شنبه ۲۷ آبان تا پایان روز دوشنبه (ساعت ۲۳ و ۵۹ دقیقه ۲۹ آبان در دسترس خواهد بود تا سه اولویت مورد نظر خود (چینش اولویت‌ها، حائز اهمیت) را از میان ۸ محصول عرضه شده، انتخاب کنند.قیمت‌های یاد شده در جداول فروش، نرخ در مبادی ورودی بوده و هزینه‌ها و عوارض قانونی معمول پس از ترخیص، در هنگام صدور فاکتور نهایی به نرخ قطعی که مصوب خواهد شد، اضافه خواهد شد.

وزیر صنعت، معدن و تجارت چندی پیش اعلام کرد: تا پایان آذر تکلیف همه متقاضیان مرحله اول ثبت‌نام خودروهای وارداتی، روشن و نحوه دریافت خودروهایشان مشخص می‌شود؛ ضمن اینکه روند واردات خودروهای نو براساس برنامه پیش می‌رود و تداوم خواهد داشت.

وی در رابطه با نرخ خودروهای وارداتی، تصریح کرد: یک خودروی موردقبول به لحاظ کیفیت و دارای استاندارد، در دنیا از ۵هزار دلار تا حدود ۶۰ هزار دلار نرخ دارد؛ ما برای واردت خودروها سقف ۲۰ هزار دلاری در نظر گرفتیم و سعی شده که خودروهای بالاتر از این عدد وارد نشود؛ به نظر بنده این سقف ۲۰ هزار دلاری حد قابل قبول برای متوسط مردم است که حدودا یک میلیارد تومان با نرخ فعلی، ارزش‌گذاری می‌شود.

پرداخت ۲۵۰ میلیون یورو برای واردات خودرو

سازمان توسعه تجارت ایران نیز در مورد فرمول تعیین نرخ علی‌الحساب خودروهای وارداتی، تصریح کرد: سازمان حمایت بر اساس مستندات شرکت‌ها، تعرفه خودرو، سود واردکننده و بخشی از هزینه‌ها نرخ علی‌الحساب را اعلام می‌کند که نرخ نهایی چندان بالاتر از این نرخ علی‌الحساب نیست. هزینه‌هایی اعم از هزینه‌های مالیاتی، حقوق و عوارض قانونی پس از ترخیص و نمایندگی و… است که به نرخ خودرو اضافه می‌شود که حداقل ۳۰ تا ۳۵ درصد نرخ نهایی را در مرحله اول عرضه افزایش داد و در این مرحله هم بین ۱۵ تا ۲۰ درصد افزایش خواهد داد.مهدی ضیغمی ضمن بیان این مطلب افزود: تا پایان سال به لحاظ ارزی و سایر مولفه‌ها، می‌توانیم بیشتر از ۶۰ هزار خودرو را عرضه کنیم. البته اینکه چقدر شرکت‌ها برای واردات توانمندی دارند مسئله دوم است.

وی افزود: تاکنون نزدیک به ۳۷ شرکت مجوز واردات گرفته‌اند و بیش از ۲۰ شرکت ثبت سفارش کرده و ۱۵ شرکت ارز برای واردات گرفته‌اند. اگر مشکلی هم است مربوط به خود شرکت‌ها می‌شود و به وزارت صمت برنمی‌گردد.

معاون وزیر صمت در مورد واردات خودروهای اقتصادی گفت: حداقل خودرویی که استانداردها را داشته باشد کمتر از ۷ هزار دلار نیست که با جمیع هزینه‌ها ۸۰۰ تا ۹۵۰ میلیون تومان می‌شود.

خودروهای وارداتی بازار را متعادل می‌کنند

معاون وزیر صمت گفت: واردات خودرو در حال افزایش است و با ورود خودروهای کارکرده نیز بازار متعادل خواهد شد.

منوچهر منطقی در مصاحبه با سیما اظهار کرد: برای اینکه تنوع محصولات برقی در کشور افزایش یابد و مشتریان حق انتخاب داشته باشند، ابتدا کار را با واردات خودروهای برقی آغاز کردیم اما به موازات آن بنا شد تا واردکننده‌ها به بحث انتقال فناوری هم توجه کنند به‌طوری‌که بتوانند با همکاری کشور مبدأ، تولید مشترک داشته باشند.

معاون صنایع حمل‌ونقل وزارت صمت گفت: برنامه واردات خودروهای برقی حداکثر تا پایان سال ۱۴۰۳ ادامه می‌یابد و بعدازآن محصولات برقی داخلی، تجاری‌سازی و عرضه می‌شوند.

منطقی ادامه داد: روند برقی‌سازی خودروها از ۱۰ سال پیش در کشور آغاز شده است و برای همین ما امروز نمونه‌هایی از خودروهای برقی کاملا داخلی داریم که باید به تولید انبوه برسند.

وی با اشاره به رشد تولید خودرو از ابتدای امسال گفت: امسال ۲ خودروساز بزرگ داخلی حدود ۱۴ درصد و خودروسازان مونتاژی حدود ۷۰ درصد رشد تولید داشتند، ضمن اینکه واردات هم در حال افزایش است و با ورود خودروهای کارکرده نیز بازار متعادل خواهد شد.

با شروع واردات، نرخ خودرو کاهش می‌یابد

عضو کمیسیون صنایع و معادن مجلس شورای اسلامی درباره تاثیر واردات خودروهای نو و کارکرده بر بازار، گفت: با شروع واردات خودرو، شاهد کاهش نرخ خودرو و ثبات در بازار خواهیم بود.

لطف‌الله سیاهکلی در گفت‌وگو با مهر، با اشاره به تدوین آیین‌نامه واردات خودرو در وزارت صمت و تصویب آن در دولت، اظهارکرد: بعد از قانونی شدن طرح ساماندهی واردات خودرو، دولت لایحه‌ای برای واردات خودرو به مجلس ارائه کرد که درنهایت آیین‌نامه واردات خودرو به تصویب دولت رسید که امیدواریم به‌زودی ابلاغ شود.

عضو کمیسیون صنایع و معادن مجلس شورای اسلامی با بیان اینکه بعد از ابلاغ این آیین‌نامه، واردات خودرو به سرعت انجام می‌شود، افزود: در شرایط جدید برای واردات خودرو کارکرده نباید الزاما از بانک مرکزی ارز گرفت و می‌توان از ارز با منشأ خارجی استفاده کرد. این روش فرآیند کار را تسریع بخشیده و امیدواریم در آینده اتفاقات خوبی رخ دهد.

وی در توضیح تأثیر واردات خودروهای کارکرده بر بازار، تصریح کرد: واردات این قبیل خودروها باعث افزایش عرضه و به دنبال آن رقابتی شدن بازار در جهت افزایش کیفیت خودروها و کاهش نرخ آن می‌شود که حتما نتیجه نهایی آن برقراری ثبات در بازار خودرو است.

سیاهکلی با بیان اینکه وزارت صمت عملکرد خوبی در تنظیم و تدوین آیین‌نامه واردات خودرو داشته است، گفت: با وجود آنکه تغییراتی در آیین‌نامه واردات خودرو تا رسیدن به دولت اعمال شد، اما در مجموع ما از این اقدام راضی بوده و آن را مثبت ارزیابی می‌کنیم.

سخن پایانی

بسیاری از کارشناسان معتقدند؛ واردات خودرو می‌تواند به ارتقای کیفیت و ایجاد رقابت در صنعت خودرو کمک کند اما این نکته حائز اهمیت است که این کار نتیجه عکس نداشته باشد و چالش‌های بیشتری را به این صنعت تحمیل نکند.