پایان عصر فروش مواد خام و آغاز دیپلماسی
بیست و نهمین دوره روز ملی صادرات با حضور پزشکیان رئیس جمهور، سید محمد اتابک وزیر صمت، محمدعلی دهقان دهنوی رئیس کل سازمان توسعه تجارت ایران، رئیس اتاق بازرگانی ایران، رئیس کمیسیون صنایع و معادن مجلس شورای اسلامی، جمعی از مدیران و بازرگانان در سالن اجلاس سران برگزار شد.

مصمم هستیم که تحریمها را حذف کنیم
مسعود پزشکیان، رئیسجمهور در بیست و نهمین دوره آیین روز ملی صادرات گفت: اگر دولت و کشوری هست به برکت وجود صنعت و تجارت است. وی با بیان اینکه ما مصمم هستیم که تحریمها را حذف کنیم، ادامه داد: تاکید مقام معظم رهبری هم بر همین موضوع بوده است.
آمادهایم تا مشکلات صادرات و تجارت را رفع کنیم
رئیسجمهور ادامه داد: آمادهایم تا مشکلات موجود بر سر راه صادرات و تجارت را رفع کنیم و وزارتخانهها هر هفته پیگیر این موضوع هستند.
پزشکیان با بیان اینکه کار ما رفع موانع است نه اینکه فقط به مشکلات و موانع و صحبتهای فعالان گوش کنیم، گفت: همه مشکلاتی که در این مسیر از نظر بروکراسی، مقررات و قوانین، دیپلماسی، ارزی و گمرکی و... وجود دارد را حل خواهیم کرد.
صادرات ۵۰ میلیارد دلاری در کشور در مقایسه با کشورهای همسایه خوب نیست رئیسجمهور بااشاره به ظرفیتها و ظرفیتهای صادراتی در کشور، این سوال را مطرح کرد که چرا در کشور ما ۵۰ میلیارددلار صادرات خوب است، در حالی که کشورهای همسایه ۵۰۰ میلیارد دلار تجارت دارند؟ قلهای که میخواهیم به آن برسیم، کجاست؟ پزشکیان، خطاب به فعالان اقتصادی و حوزه صادرات و تجارت، گفت: شما باید به روندی که میتوانیم در آن، موانع را برداریم، کمک کنید. چه کسی گفته است که باید مواد خام صادر کنیم؟ چرا ما نتوانیم آنچه را بهصورت خام صادر میکنیم و دیگران به مواد دارای ارزشافزوده تبدیل میکنند، خودمان آن را تبدیل کنیم؟
وی با تاکید بر اینکه هیچ ایرانی نباید بپذیرد که مواد را خام بفروشد، گفت: هیچ فعال اقتصادی نباید بپذیرد که عقبتر از صادرکنندگان در دنیا کار کند. امروز نمایندگان تمام دستگاههای اجرایی اعم از سازمان برنامه و بودجه، بانک مرکزی و... باید در این جلسه حضور پیدا میکردند، زیرا وظیفه همه ما آماده کردن بستری برای شماست تا بتوانید با قدرت کار کنید.
در هر سفر، یک تیم اقتصادی همراه ما هستند تا تسهیل تجارت انجام گیرد
رئیسجمهور با بیان اینکه ما و شماییم که تعریف میکنیم که آینده چگونه خواهد بود، گفت: ما آیندهای را میتوانیم بسازیم که برازنده ماست. ما تسلیم هیچ محدودیتی نمیشویم.
پزشکیان به اهمیت دیپلماسی و تاثیر آن بر صادرات و تجارت تاکید کرد و گفت: ما به هر کشوری که سفر میکنیم، تلاش ما این است که تجارت را تسهیل کنیم. بههمینمنظور، در هر سفر، یک تیم اقتصادی همراه ما هستند تا تسهیل تجارت انجام گیرد.
وی با بیان اینکه جلوی کسانی میایستیم که در این مسیر به انحراف میروند، گفت: با وحدت و انسجام تلاش خواهیم کرد تا موانع را از بین ببریم.
باید اطلس ملی صادرات تدوین شود
سیدمحمد اتابک، وزیر صنعت، معدن و تجارت، در مراسم بیستونهمین روز ملی صادرات با تاکید بر جایگاه راهبردی ایران در نقشه تجارت جهانی گفت: ما در میانه جاده ابریشم قرار داریم؛ از خلیجفارس تا شرق افریقا و جنوبشرق آسیا، ایران همواره مسیری برای جابهجایی کالا، فرهنگ و آیین بوده
است.
تمرکز بیش از حد صادرات به کشورهای محدود
اتابک با بیان اینکه مقاصد صادراتی ایران محدود شده است، افزود: از مجموع ۲۶میلیارد دلار صادرات نیمه نخست امسال، حدود ۱۵میلیارد دلار به کشورهای همسایه بوده است. این نشان میدهد تنوع جغرافیایی صادرات ما کاهش یافته و باید برای گسترش بازارهای هدف برنامهریزی کنیم.
گسترش تعرفههای ترجیحی با کشورهای منطقه
وزیر صمت با اشاره به سیاستهای تعرفهای ایران گفت: در چارچوب توافق با اتحادیه اوراسیا، امروز ۸۷ درصد از کالاهای مبادلهشده دارای تعرفه ترجیحی یا تعرفه صفر هستند. همچنین با پاکستان نیز برای بسیاری از کالاها تعرفه ترجیحی تعیین شده و مذاکرات مشابهی با عمان در حال انجام است تا این کشور نیز به جمع شرکای تجاری ترجیحی ایران
بپیوندد.
لزوم توسعه خدمات و صادرات دیجیتال
اتابک تاکید کرد: نباید فقط کالا صادر کنیم؛ باید بستههای دیجیتال، خدمات فنی و مهندسی و محصولات مبتنی بر دانش را نیز صادر کنیم. کشورهای زیادی آماده همکاری در این زمینه هستند و میتوان از این مسیر ارزآوری پایداری برای کشور ایجاد کرد.
ضرورت تحول ساختاری در نظام صادرات
وزیر صنعت، معدن و تجارت بااشاره به ضرورت اصلاح ساختارهای صادراتی گفت: اگر بهدنبال تحول در صادرات هستیم، باید ساختارها را نیز متحول کنیم. نباید رایزنان بازرگانی را از میان کارمندان دولتی انتخاب کنیم؛ بلکه باید از ظرفیت اتاقهای مشترک بازرگانی و بخش خصوصی بهطورمستقیم استفاده شود. وی افزود: تجربه سالهای اخیر نشان داده است که نوسانات صادراتی کشور ناشی از فقدان نقشهراه دقیق است؛ بنابراین باید اطلس ملی صادرات تدوین شود تا مشخص شود جهان به چه کالاهایی نیاز دارد و ایران در چه حوزههایی توان تامین و رقابت دارد.
احیای شورایعالی صادرات و کمیته تهاتر برای رونقبخشی به صادرات
معاون وزیر صمت بااشاره به استراتژی سهگانه سازمان توسعه تجارت در امر صادرات گفت: تسهیل و رفع موانع صادرات، توسعه تجارت آزاد و ترویج صادراتمحوری بهعنوان 3 استراتژی مهم سازمان توسعه تجارت است، همچنین احیای شورایعالی صادرات و احیای کمیته تهاتر اقدامی برای رونقبخشی به صادرات است.
دهقاندهنوی در این آیین با خوشامدگویی و خیر مقدم به رئیسجمهوری و حاضران در این آیین اظهار کرد: روز صادرات را بهانه قرار دادیم تا یادآور شویم توسعه صادرات غیرنفتی، اصلیترین عامل توسعه اقتصادی کشور است و صادرکنندگان اصلیترین عامل برای پیوند به بازارهای جهانی هستند.
رئیس کل سازمان توسعه تجارت ایران، با تاکید بر حمایت از فعالیت صادرکنندگان، گفت: سال گذشته رکورد بیسابقهای با رشد ۱۵.۶ درصد و رقم ۵۸ میلیارد دلار در صادرات توسط بازرگانان ثبت شد. دهقاندهنوی ادامه داد: هرچند در ابتدای امسال بهدلیل مشکلات نرخ محصولات فولادی و پتروشیمی، جنگ ۱۲روزه شاهد رشد منفی در صادرات بودیم، اما موفق شدیم در پایان 6 ماه به رقم ۲۶ میلیارد دلار همانند میزان صادرات قبل دست پیدا کنیم و امیدواریم در پایان سال رشد مثبت صادرات را ثبت کنیم.
وی ابراز امیدواری کرد؛ با سازکارهای انجامشده در سازمان توسعه تجارت، افزایش انگیزههای صادراتی و ایجاد فضای مثبت در حوزه تجارت خارجی کشور، شاهد رشد مثبت صادرات غیرنفتی در ماههای آینده باشیم.
معاون وزیر صمت بااشاره به دستور کار قرار دادن 3 استراتژی تسهیل و رفع موانع صادرات، توسعه تجارت آزاد، و ترویج صادراتمحوری را از مهمترین برنامههای سازمان توسعه تجارت ایران برشمرد و گفت: شورایعالی صادرات و کمیته تهاتر به منظور رونق بخشی به صادرات غیرنفتی احیا شد، همچنین بازارچههای مرزی و تجارت مرزی را رونق دادیم.
رئیس کل سازمان تجارت ایران افزود: همچنین کارتهای بازرگانی را ساماندهی کردیم و مشکلات ورود موقت را با همکاری گمرک رفع کردیم و مقررات حوزه تجارت در سامانه جامع تجارت بارگزاری شده است.
دهقاندهنوی بااشاره به آغاز استفاده از رمز ارزها در تجارت افزود: ۹ پایانه صادراتی در کشور راهاندازی شده است. همچنین، جایگاه شرکتهای مدیریت صادرات را برای صادرکنندگان خرد احیا کردیم، همچنین موافقتنامههای آزاد و ترجیحی را با کشورهای همسایه و منطقه اوراسیا، افریقا و... بهمنظور تسهیل و رونق بخشی به صادرات پیش میبریم.
وی برگزاری هفتمین نمایشگاه ایران اکسپو با حضور بیش از ۲هزار مهمان خارجی را دستاوردی مهم برای حوزه صادرات برشمرد و گفت: امیدواریم در سال آینده گزارشی پربارتر از صادرات و تجارت کشور در روز ملی صادرات از فعالیت تاجران و بازرگانان کشور ارائه شود.
بروکراسیهای پیچیده نفس صادرکننده را تنگ کرده است
رضا علیزاده، رئیس کمیسیون صنایع و معادن مجلس شورای اسلامی در بیستونهمین آیین گرامیداشت روز ملی صادرات با تبریک این روز به تمامی فعالان اقتصادی کشور اظهار کرد: اهمیت صادرات بر هیچکس پوشیده نیست و بیتردید، توسعه همهجانبه کشور در گرو گسترش صادرات است. از کشاورزی در دورترین روستاها تا مدیران ارشد بنگاههای بزرگ اقتصادی، همگی نقشی ارزشمند در تحقق این هدف دارند و سزاوار تقدیر هستند.
وی با تاکید بر اینکه «توسعه پایدار بدون جهش صادراتی ممکن نیست» افزود: ورود ارز حاصل از صادرات به چرخه اقتصادی کشور همچون جاری شدن خونی تازه در رگهای اقتصاد است. بخشهای مختلف اقتصاد به صادرات وابستهاند و نباید این موضوع حیاتی نادیده گرفته شود. هرچند تحریمها مسیر تجارت خارجی را دشوار کردهاند، اما با برنامهریزی دقیق و اصلاح سیاستها میتوان شرایط را بهمراتب بهبود بخشید. علیزاده خطاب به رئیسجمهور گفت: صادرکنندگان بهخوبی میدانند دولت چهاردهم کار را در شرایطی بحرانی آغاز کرد و بهواسطه صداقت و شفافیت دولت، این دشواریها را تحمل میکنند. ما نیز بهعنوان نمایندگان مردم، ضمن درک شرایط سخت موجود، موظفیم نقدهای خود را برای اصلاح روندها بیان کنیم.
رئیس کمیسیون صنایع و معادن مجلس در ادامه بااشاره به لزوم تسهیل شرایط برای تولید و صادرات تاکید کرد: اقدامات مثبتی در حمایت از این بخشها انجام شده است، اما هنوز بروکراسیهای غیرضروری، مانعی جدی در مسیر توسعه صادرات هستند. نباید با تصمیمات پیچیده و اداری، مسیر جریان ارز به کشور را مسدود کنیم. در جلسات متعدد نیز این موضوع مطرح شده است و از رئیس کل بانک مرکزی دعوت کردهایم تا درباره اهداف برخی سیاستهای نادرست پاسخگو باشد.
وی با انتقاد از سیاستهای ارزی بانک مرکزی اظهار کرد: چگونه میتوان از صادرکننده انتظار داشت در شرایط دشوار صادراتی، ارز حاصل از فروش خود را با نرخی پایینتر از نرخ واقعی بازار به بانک مرکزی تحویل دهد؟ چنین سیاستهایی در عمل تولید و صادرات کشور را هدف قرار میدهد. انتظار داریم بازنگری جدی در این زمینه انجام گیرد تا شاهد رشد واقعی صادرات و در نتیجه، تقویت تولید ملی باشیم.
علیزاده همچنین با انتقاد از محدودیتهای اعمالشده بر فعالیتهای ارزی بخش خصوصی گفت: صادرکنندهای که قصد دارد با ارز حاصل از صادرات خود تجهیزات یا مواد اولیه تهیه کند، نباید در صف طولانی تخصیص ارز قرار گیرد. گاه این روند تا ۲۵۰ روز به طول میانجامد، که بههیچوجه قابلقبول نیست. متاسفانه در گمرکات نیز شاهد بروکراسیهای سنگین و فرسایندهای هستیم که عملا انگیزه صادرکنندگان را کاهش میدهد.
وی تصریح کرد: دولت برای توسعه صادرات کشور تلاشهای بسیاری انجام داده است، اما برخی سیاستگذاریها نیاز به بازنگری جدی دارند. در شرایط خاص کنونی، باید تولید و صادرات، محور اصلی تصمیمگیریها قرار گیرد تا مسیر رشد اقتصادی کشور هموار شود.