می‌گویند مس آینده روشنی دارد زیرا با توسعه فناوری‌های جدید و تلاش برای رسیدن به نقطه کربن صفر، تقاضا برای برخی فلزات غیرآهنی ازجمله مس افزایش یافته و این نیاز روزافزون بازار فلز سرخ را داغ‌تر از قبل خواهد کرد و روند صعودی قیمت‌ها را در پی می‌آورد.البته پیش‌بینی‌هایی که درباره رشد قیمت مس در سال‌های آتی می‌شود متفاوت است اما کارشناسان در این مورد متفق‌القول‌اند که ناترازی میان عرضه و تقاضا حداقل تا دو دهه آینده بازار مس را پررونق نگاه خواهد داشت. در این میان، کشور ما که تا امروز به کمتر از ۵.۰ درصد ذخایرش مس خود دسترسی یافته است، فرصتی مغتنمی خواهد داشت تا با توسعه اکتشافات زیرسطحی به ذخایر بیشتری از مس دست یابد و سهم بیشتری از بازار را به خود اختصاص دهد. در گزارش امروز صمت نگاهی داریم به چالش‌ها و فرصت‌هایی که پیش روی رشد و توسعه صنعت مس قرار دارد.

واکاوی ذخایر مس

گفته می‌شود هم دولت، هم بخش خصولتی و خصوصی در حال واکاوی ذخایر مس هستند اما مساله مهم این است که این ذخایر عموما سطحی هستند یا عمق آنها کم است. این در حالی است که بخش قابل توجهی از ذخایر در عمق هستند و هیچ رخنمونی ندارند. ما در اکتشاف این بخش با عقب‌ماندگی مواجه هستیم و نتوانستیم به توسعه مدنظر دست پیدا کنیم. به همین دلیل اکتشافات در حوزه مس باید توسعه پیدا کند. بخش خصوصی نیز مشتاق به توسعه است. اما مشکل موجود در این میان فراهم کردن بسترها برای این توسعه است. ما باید به ابزار و تکنولوژی‌های نوین دست پیدا کنیم و اکتشافات را از سطح به عمق ببریم.

ورود به زنجیره پایین‌دستی

مدیر دفتر انرژی صنعت و معدن مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی بر توجه به صنایع پایین‌دستی در صنعت مس تاکید کرد. به گزارش معدن نامه، حبیب‌الله ظفریان اظهار داشت: فضای نوآوری در کشور فضای نوپایی است که باید حمایت شود و انتظار از صنایع پتروشیمی و فولاد و غیره این است که سرمایه‌گذاری کنند تا در حوزه نوآوری پیش بروند.

 وی افزود: صنعت مس یکی از صنایع پایه و مادر کشور است. وی افزود: مسئله ما در صنایع مس، فولاد و صنایع توسعه‌یافته مبتنی بر انرژی داریم این است که باید این صنایع را وارد چرخه و زنجیره پایین‌دستی کنیم تا محصول باارزش‌افزوده بیشتر تولید و زمینه تجاری‌سازی آن‌ها فراهم شود و مسائل را باید برای رونق‌بخشی به اقتصاد حل کرد. ظفریان بیان کرد: کار در حوزه فناوری و نوآوری باعث می‌شود که این زمینه فراهم شود تا شرکت‌های دانش‌بنیان ایده‌ها را به مرحله بلوغ برسانند و محصولات تجاری‌سازی شوند و زنجیره ارزش مس و سایر صنایع معدنی توسعه پیدا کند. وی تصریح کرد: ما قانون تولید و جهش تولید را داریم که زیرساخت نسبتا محکمی دارد برای اینکه از اکوسیستم نوآوری و شرکت‌های دانش‌بنیان حمایت شود. وی خاطرنشان کرد: ما قانون دیگری یعنی حداکثر استفاده از تولید داخل را داریم که تقاضاهایی را ایجاد می‌کند. وی گفت: نگاه مجلس این است که از اکوسیستم حمایت شود تا در کشور بتواند باعث تولید ارزش‌افزوده بیشتر شود.

نوآوری، فرصت خلق ثروت

ظفریان تاکید کرد: باید زمینه را برای استفاده از نوآوری فراهم کرد تا خلق ثروت صورت گیرد، صندوق cvc سال گذشته شکل گرفت نگاه مدیران کشور به آن مثبت است تا روی نوآوری و فناوری سرمایه‌گذاری شود؛ نوآوری فضای نوپایی است و انتظار از صنایع سرمایه‌گذاری است تا مباحث نوآوری را بیشتر استفاده کنند و زمینه خلق ثروت فراهم شود.

پتانسیل توسعه صادرات

محمدجواد مقصودی، عضو هیات‌مدیره صنایع مس شهید باهنر با اشاره به فرصت‌های صنعت مس و امکان افزایش صادرات در این حوزه گفت: به دلیل مشکلات اروپا در زمینه انرژی که افزایش قیمت تمام‌شده تولید در این کشورها را به دنبال داشته است، فرصت صادراتی خوبی شکل گرفت اما متاسفانه نتوانستیم آن‌طور که باید از این فرصت استفاده کنیم.

وی افزود: کشورهای همسایه همچون عراق و سوریه نیز اکنون به آرامش نسبی رسیده‌اند و با توجه به روند توسعه‌ای که در پیش‌گرفته‌اند به‌ویژه در امور زیرساختی، به مواد اولیه، ازجمله مس نیاز دارند که این موضوع نیز ازجمله فرصت‌های پیش رو برای افزایش صادرات به شمار می‌رود. مقصودی ظهور خودروهای الکتریکی و افزایش تقاضا در این زمینه را یکی دیگر از فرصت‌ها در صنعت مس دانست و خاطرنشان کرد: این موارد نشان می‌دهد که پتانسیل‌های توسعه صادرات وجود دارد و لازم است در این زمینه برنامه‌ریزی داشته باشیم.

چالش‌های فرصت سوز

عضو هیات‌مدیره صنایع مس شهید باهنر با بیان اینکه چالش‌هایی همچون وضع قوانین دست و پاگیر و از دست رفتن مشتریان سابق و جدید نیز می‌تواند رشد صادرات در این بخش را با مخاطره روبرو کند، افزود: به‌عنوان نمونه هم‌اکنون در تامین کاتد مس با مشکل جدی مواجه هستیم که این محدودیت به صادرات ضربه می‌زند. وی ادامه داد: ضعف سرمایه‌گذاری و عدم تدوین گزارش‌های کارشناسی در این حوزه چالش دیگر آن است که موجب شده ندانیم برای آینده در چه عرصه‌ای باید سرمایه‌گذاری‌ها را افزایش دهیم.؛ مقصودی عدم وجود شرکت‌های کارشناسی تخصصی در این حوزه را موجب روشن نبودن چشم‌اندازهای آتی این صنعت دانست و افزود؛ ضعف در این زمینه حتما در آینده تبعات خود را بیشتر نشان خواهد داد.

قطعی برق با مس سونگون چه کرد؟

معبود عباس زاده با اشاره به آسیبی که قطع برق به صنایع مس وارد کرده است گفت: سال گذشته شاهد ۴۵ روز قطع برق بودیم که ۳۰۰ میلیون دلار به شرکت صنایع ملی مس ایران آسیب وارد آورد و ۳۰ درصد آن متعلق به مس سونگون بود.به گزارش ماین نیوز، مدیرعامل مجتمع مس سونگون ادامه داد: نیروگاه ۵۰ مگاواتی ما در حال احداث است که بزرگ‌ترین نیروگاه خورشیدی کشور به‌حساب می‌آید اما این نیروگاه امسال به بهره‌برداری نخواهد رسید، بااین‌حال تلاش می‌کنیم با استفاده از برق اضطراری، مشکلات ناشی از قطعی برق را در ماه‌های آینده به حداقل برسانیم.

سخن پایانی

گزارش‌ها نشان می‌دهد قیمت مس در بازارهای معاملاتی باوجود نگرانی‌های موجود در بازار از کاهش تقاضای چین و همچنین افزایش ذخایر جهانی با مس با توجه به بهره‌برداری از معدن بزرگ اویو تولگوی مغولستان به مسیر صعودی خود ادامه می‌دهد. از آنجا که عمده مصرف مس در صنعت ساختمان و تجهیزات است، بهبود صنایع تولیدی و زیرساختی کشورها به‌خصوص در چین که به رشد GDP منجر می‌شود به معنی بهبود تقاضای مس و رشد قیمت آن است. تغییرات تولید ناخالص داخلی کشورها ازجمله عوامل کلانی است که بر قیمت این محصول اثر می‌گذارد. در کنار عوامل بالا رشد تقاضای خودروهای الکتریکی، باتری ماشین‌های الکتریکی و تامین انرژی از طریق توربین‌های بادی و خورشیدی باعث رشد تقاضا برای مس خواهد شد. در سال ۲۰۲۱ بیش از ۵/ ۱۶ میلیون دستگاه خودروی الکتریکی در جاده‌ها موجود بودند که در سه سال اخیر سه برابر شده‌اند. پیش‌بینی می‌شود تا سال ۲۰۳۰، موجودی خودروهای الکتریکی در جهان تقریبا به ۲۰۰ میلیون وسیله نقلیه خواهد رسید و حدود ۱۰ درصد از ناوگان خودروهای جهانی را تشکیل خواهد داد. بر این اساس تقاضای مس برای باتری ماشین‌های الکتریکی تا سال ۲۰۳۰ امکان رشد هزار درصدی را دارد. همین‌طور تقاضای مس برای توربین‌های بادی به دلیل افزایش تامین انرژی بادی تا سال ۲۰۲۳ امکان دو برابر شدن را دارد. همه این عوامل رشد تقاضای این فلز محبوب و دوستدار محیط‌زیست را نشان می‌دهد.