دکتر علی خطیبی ، مدیرعامل صندوق بیمه سرمایه گذاری فعالیت های معدنی تشریح کرد :

معادن؛ مهره اصلی در جهت تحقق رشد ۸ درصدی

ایران با قرارگیری بر کمربند کوه زایی آلپ-هیمالیا، دارای ذخایر معدنی بالغ بر ۵۴ میلیارد تن است که آن را در زمره ۱۰ کشور برتر معدنی جهان قرار می‌دهد،ایران با دارا بودن ۷% ذخایر معدنی جهان، پتانسیل تبدیل به قطب منطقه‌ای معدن را دارد، اما چالش‌های ساختاری (انرژی، زیرساخت، سیاست‌گذاری) ،سرمایه گذاری و ضعف اکتشاف مانع اصلی تحقق به اهداف مورد نظر هستند. در این بین برنامه هفتم توسعه با رشد هدف ۱۳ درصدی برای معدن، تاکید بر اهمیت صنایع معدنی و گسترش رشد در این صنایع داشته و پروژه‌های محرک را برای این بخش پیش‌بینی کرده است.

تحقق سهم معدن در رشد ۸% اقتصاد مستلزم: اولویت ‌دهی به اکتشاف با جذب سرمایه بخش خصوصی ،انرژی‌پایدار از طریق مشارکت معادن در تولید تجدیدپذیرها،خروج از اقتصاد تک‌محصولی با توسعه زنجیره‌های ارزش معدنی ...امکان پذیر خواهد بود .

در جهت بررسی در مورد تحقق رشد 13درصدی که در برنامه هفتم توسعه تعریف شده است به گفت گو با دکتر علی خطیبی مدیرعامل صندوق بیمه سرمایه گذاری فعالیت های معدنی پرداخته ایم ، علی خطیبی در این گفت و گو ضمن اشاره به دلایل عقب ماندگی بخش معدن به معرفی راه کارهای توسعه در این بخش اشاره کرده است که در ادامه می خوانید...

دکتر علی خطیبی ، مدیرعامل صندوق بیمه سرمایه گذاری فعالیت های معدنی گفت : عدم توسعه کافی در سهم بخش معدن در تولید ناخالص داخلی کشور دلایل مختلفی دارد ، یکی از مهم‌ترین آن‌ها، ریسک بالای سرمایه‌گذاری در بخش معدن (سرمایه گذاری سنگین برای اکتشاف،تجهیزات و راه اندازی ) است ، اکتشافات هزینه‌بر و زمان‌بر هستند و تضمینی برای رسیدن به ذخیره اقتصادی وجود ندارد. همچنین، نوسانات قیمت جهانی مواد معدنی، مشکلات حقوقی و مجوز ها و عدم دسترسی آسان به منابع مالی، از دیگر چالش‌ها در خصوص عدن تحقق به اهداف مورد نظر محسوب می‌شوند. علاوه بر این، در سال‌های اخیر، برخی از مقررات و قوانین، به جای تسهیل، مانع‌تراشی برای سرمایه‌گذاران این بخش بوده است ، این موضوعی حیاتی در حوزه فعالیت در معادن کشور هست ،تعارض بین قانون معادن، قوانین محیط‌زیست، نظام‌مهندسی و سیاست‌های استانی موجب سردرگمی سرمایه‌گذاران و توقف پروژه‌ها می شود.

دکتر خطیبی با تاکید براهمیت کاهش ریسک و تشویق سرمایه‌گذاری در معادن، افزود:
برای ایجاد رغبت و انگیزه برای فعالان این حوزه به سه اصل اساسی نیاز داریم ؛ در درجه اول، ایجاد ثبات در قوانین و مقررات معدنی ضروری است. سرمایه‌گذار نیاز به چشم‌انداز روشن دارد تا با اطمینان خاطر سرمایه‌گذاری کند. اصل دوم، تسهیل فرآیند صدور مجوزها و رفع موانع بروکراتیک اهمیت فراوانی دارد. زمان‌بر بودن فرآیندها، سرمایه‌گذاران را دلسرد می‌کند. سوم، تامین مالی آسان‌تر و با بهره کمتر برای پروژه‌های معدنی، به ویژه در مراحل اولیه که ریسک بالاتر است، حیاتی است. در این اصل نقش صندوق بسیار حیاتی هست ، صندوق بیمه سرمایه‌گذاری فعالیت های معدنی تلاش می‌کند با تضمین تسهیلات بانکی، بخشی از این مشکل را حل کند. همچنین، تجهیز و نوسازی ماشین‌آلات و صنایع فرآوری معدنی و آموزش نیروی انسانی متخصص نیز از اقدامات مهمی است که باید مورد توجه قرار گیرد.

تحقق به رشد 13درصدی در معادن به واسطه حمایت های قانونی
مدیرعامل صندوق بیمه سرمایه گذاری فعالیت های معدنی افزود: برای رشد اقتصادی ۸ درصدی در برنامه هفتم توسعه برنامه‌ریزی شده است تا این رشد از ۵.۵ درصد رشد بخش کشاورزی و ۱۳.۳ درصد رشد حوزه نفت و همچنین رشد ۱۱.۸ درصد معدن و ۸.۵ درصدی صنعت تغذیه شود محقق شود ، با تعریف رشد ۱۱.۸ درصدی در بخش معدن ، تاکید بر نقش کلیدی و مهم معدن و صنایع معدنی در برنامه هفتم توسعه می باشد.

این بخش، پتانسیل ایجاد شغل و ارزش افزوده بالایی دارد و می‌تواند جایگزین مناسبی برای درآمدهای نفتی باشد. برای تحقق این مهم نیاز به حمایت‌های قانونی و مالی قاطع داریم،تصویب قوانین مشوق سرمایه‌گذاری، اختصاص بودجه‌های لازم برای زیرساخت‌های معدنی، و ایجاد مشوق‌های مالیاتی برای فعالیت‌های معدنی، از جمله مواردی است که دولت و مجلس می‌توانند در آن نقش آفرین باشند. 

مدیرعامل صندوق بیمه سرمایه‌گذاری فعالیت‌های معدنی در بخش دیگری سخنان خود با اشاره به لزوم توجه به دانش‌بنیان‌ها و تسهیل ارتباط صنعت و دانشگاه در حوزه معدن، تشریح کرد: در حوزه افزایش بهره‌وری و ارزش افزوده در فعالیت‌های معدنی یکی از نقاط قوت ما با توجه به مزیت‌های علمی که در کشور داریم، می‌تواند حمایت‌ از شرکت‌های دانش‌بنیان و تحقیقات کاربردی دانشگاهی در این حوزه باشد. کارهای خوبی در گذشته صورت گرفته ولی این مقدار اصلا کافی نیست.

خطیبی در خصوص خام فروشی محصولات معدنی تشریح کرد:ضعف زیرساخت‌های فرآوری ،کمبود فناوری پیشرفته و دانش فنی برای تبدیل مواد خام به محصولات با ارزش افزوده بالا، نبود سرمایه‌گذاری کافی در بخش فرآوری (ساخت کارخانه‌های مدرن، خطوط تولید پیشرفته) از دلایل اصلی خام فروشی محصولات معدنی هستند ، خام‌فروشی، فرصت‌های شغلی و ارزش افزوده ملی را از بین می‌برد ،خروج از این چرخه نیازمند اراده سیاسی ،هماهنگی بین‌دستگاها (وزارت صمت، سازمان زمین‌شناسی، محیط زیست) و مشارکت بخش خصوصی است. نمونه‌های موفق مانند شیلی (مس) و استرالیا (آهن) نشان می‌دهند با برنامه‌ریزی بلندمدت می‌توان از منابع معدنی به عنوان موتور محرکه توسعه صنعتی استفاده کردو به رشد ۱۱.۸ مورد نظر دست یافت.

خطیبی در خصوص اهداف و برنامه های اصلی در صندوق بیمه سرمایه‌گذاری فعالیت‌های معدنی کفت؛ داخلی‌سازی ماشین آلات معدنی و نیز ایجاد ارزش افزوده از باطله‌های کارخانه‌های فرآوری مواد معدنی یکی از محورهای اصلی برنامه‌های آتی در صندوق بیمه سرمایه‌گذاری فعالیت‌های معدنی است، از همین رو از تمام شرکت‌های دانش‌بنیان دارای ظرفیت و نیز پژوهشگران دانشگاهی برای کمک به این امر دعوت می‌کنم. این همکاری علمی می‌تواند در قالب حمایت از تحقیقات کاربردی در قالب پایان نامه، رساله و طرح‌های پژوهشی یا همکاری در بومی‌سازی فناوری باشد. علاقه‌مندان می‌توانند در همین رابطه به سایت صندوق مراجعه و یا با ما تماس بگیرند.

گفتنی است : صندوق بیمه سرمایه گذاری فعالیتهای معدنی در راستای اهداف اقتصادی کلان کشور و همچنین تقویت و حمایت از سرمایه گذاران خصوصی در بخش معدن در سال 1380 تاسیس و به منظور تحقق توسعه پایدار در بخش معدن و ایجاد تضمین و امنیت سرمایه گذاری در فعالیت های معدنی و هدایت و راهبری این سرمایه گذاری ها، زیر نظر سازمان توسعه و نوسازی معادن و صنایع معدنی ایران (ایمیدرو) فعالیت می کند. در واقع صندوق با هدف کاهش ریسک‌های سرمایه‌گذاری در بخش معدن و تشویق سرمایه‌گذاران داخلی و خارجی به حضور فعال‌تر در این حوزه تشکیل شده است. صندوق بیمه سرمایه گذاری فعالیتهای معدنی با ارائه انواع پوشش‌های بیمه‌ای، بخشی از ریسک‌های اکتشاف، بهره‌برداری و حتی فرآوری مواد معدنی را پوشش می‌دهد به عنوان مثال، در صورت عدم دستیابی به ذخیره اقتصادی پس از انجام اکتشافات، صندوق تمام یا بخشی از هزینه‌های سرمایه‌گذار را جبران می‌کند. این امر، اطمینان خاطر بیشتری برای سرمایه‌گذاران ایجاد کرده و آن‌ها را به ورود به این بخش ترغیب می‌کند.