کاهش تلفات انرژی می‌تواند نقش مهمی در رفع مشکل ناترازی انرژی ایفا کند. ناترازی انرژی ممکن است در ۳ حوزه تولید، انتقال یا مصرف رخ دهد که هریک چالش‌های خاص خود را دارند. به‌عنوان‌مثال، در بخش ساختمان‌ها، اتلاف انرژی به حدود ۴۰ درصد می‌رسد، در حالی که استاندارد بین‌المللی این مقدار حدود ۲۰ درصد است. هدف‌گذاری باید به‌نحوی باشد که میزان اتلاف انرژی به‌حداقل برسد تا مشکلات تامین انرژی در ساختمان‌ها کاهش یابد. این مسئله در سطح جهانی نیز موردتوجه است و در دنیا برای آن راهکارهای زیادی وجود دارد. عایق‌کاری تاسیسات، هوشمندسازی ساختمان‌ها و فرهنگ‌سازی در این زمینه از جمله راه‌حل‌های موثر هستند که می‌توانند به بهبود وضعیت کمک کنند. در این زمینه، نسخه‌های دقیق و کاربردی برای درمان مشکلات را پیشنهاد می‌دهیم. این روش‌ها نه‌تنها به‌لحاظ اقتصادی به‌صرفه‌تر از سرمایه‌گذاری‌های جدید در ساخت نیروگاه هستند، بلکه می‌توانند در مدت‌زمان کوتاه‌تری برای مثال بین ۲ تا ۴ سال، بازگشت سرمایه داشته باشند. در حالی که نرخ استهلاک سرمایه در پروژه‌های سرمایه‌گذاری جدید می‌تواند حدود ۱۰ تا ۳۵ سال باشد. ۷۰ درصد مصرف انرژی ساختمان‌ها در بخش تاسیسات و ۱۵ درصد انرژی در بخش روشنایی و بقیه در سایر بخش‌ها هدر می‌رود. عایق‌کاری ساختمان‌ها عامل مهمی در کاهش هدررفت انرژی در بخش ساختمان به‌شمار می‌آید، همچنین استفاده از وسایل سرمایشی و گرمایشی با استانداردهای روز جهانی بخش عمده‌ای از ناترازی انرژی را حل خواهد کرد. اگر در شهری مثل تهران فقط برای عایق‌کاری لوله‌کشی ساختمان‌ها اقدام شود، حدود ۵۰۰ میلیون دلار سرمایه‌گذاری ذخیره‌سازی می‌شود. در حالی که راه‌های دیگری نیز وجود دارد؛ ابزار قیمتی راحت‌ترین راه است. هوشمندسازی و اتوماسیون از گزینه‌های دیگری است که می‌توان از این مسیر مصرف انرژی را کاهش داد. فرهنگ‌سازی از دیگر راهکارها برای مصرف بهینه انرژی است که یک راهکار بلندمدت محسوب می‌شود. پنجره ۳۸ درصد، درها ۲۲ درصد، کانال کولر ۱۳درصد، شومینه و بخاری ۱۰درصد اتلاف انرژی دارند. ما در حوزه مصرف بهینه انرژی، کمبود قانون نداریم؛ کاهش سالانه ۵ درصد هدررفت انرژی برای ساختمان اجباری است و در این مسیر عایق‌کاری ۴۹۶.۱۰۸ میلیون دلار نیز سرمایه‌گذاری ذخیره می‌شود. تغییر اقلیم موضوعی بسیار حیاتی است که ضرورت مدیریت انرژی را برای تمامی دولت‌های جهان یادآوری می‌کند. تاکنون ۳۷ کشور به معاهده مبارزه با تغییرات اقلیمی پیوسته‌اند. در این میان، سوئیس برای هر مترمکعب دی‌اکسیدکربن ۳۵ دلار، افریقای‌جنوبی ۸ دلار و کانادا ۵دلار جریمه تعیین کرده است. اگر ما نیز بتوانیم مفاد معاهده پاریس را به‌اجرا درآوریم، شرایط بهتری در تابستان و زمستان از نظر تامین برق و گاز خواهیم داشت و همچنین مصرف انرژی را بهینه خواهیم ساخت. ایران باید از انرژی‌های خود به‌طورموثرتری استفاده کند. در حال‌ حاضر بخش زیادی از این انرژی به‌صورت بیهوده هدر می‌رود که معضلاتی مانند آلودگی هوا را به‌همراه دارد. مصرف انرژی بیش از حد در کشور علاوه بر ایجاد آلودگی، مشکلات بهداشتی نیز به‌دنبال دارد و این موضوع به‌شدت بر کیفیت زندگی مردم تاثیرگذار است. سرمایه‌گذاری در بهینه‌سازی انرژی نه‌تنها به کاهش آلودگی و افزایش بهره‌وری کمک می‌کند، بلکه به کاهش هزینه‌های درمانی و پرداخت یارانه‌های دولتی نیز می‌انجامد. اگر هزینه‌های درمانی که دولت به‌خاطر آلودگی پرداخت می‌کند و همچنین هزینه‌های مرتبط با بیماری‌ها کاهش یابد، این به‌نفع اقتصاد کشور خواهد بود. بخش خصوصی باید به‌طورصددرصدی در این پروژه‌ها نقش داشته باشد. این پروژه‌ها می‌توانند پس از تایید از سوی سیستم‌های حکومتی و دولتی، با همکاری هماهنگ از بخش خصوصی اجرا شوند. در این مدل سرمایه‌گذاری، هیچ بودجه‌ای از دولت تخصیص نمی‌یابد. در عوض، سرمایه‌گذاران بخش خصوصی می‌توانند به‌ازای کاهش برق هدررفته، انرژی دریافت کنند و پس از یک یا دو سال، این سرمایه‌گذاری‌ها به درآمد مضاعف برای کشور منجر شود. این همکاری مشترک می‌تواند تاثیرات مثبتی در حل بحران ناترازی انرژی داشته باشد. در صورت تایید دولت، نقش نظارتی آن بر این پروژه‌ها حفظ خواهد شد، اما عملیات اجرایی و سرمایه‌گذاری باید به بخش خصوصی واگذار شود تا با استفاده از توانمندی‌های موجود، این معضل برطرف شود. با کاهش تلفات انرژی می‌توان گام‌های موثری در حل مشکل ناترازی برداشت. این روند به همکاری و مشارکت کل بخش‌های کشور نیاز دارد. دولت باید به این موضوع به‌عنوان یک راهکار جدی نگاه کرده و به بخش خصوصی اعتماد کند تا پروژه‌ها را با سرعت و دقت بیشتری اجرایی کند.