فرسایش خاک بحران فعلی کشاورزی
موضوع خاک و چالش های مربوط به آن در کشاورزی مسئله جدیدی نیست. در سال های اخیر همواره کشاورزی در ایران با مشکلات و چالش های گوناگونی دست به گریبان بوده است. مسئله بحرانی کمبود آب به ویژه در سال های آینده، ناترازی انرژی، برق و... از جمله مواردی هستند که پایه های کشاورزی در کشور را لرزان کرده اند. مسئله خاک و مسائل مربوط به فرسایش، از بین رفتن سلامتی و شوری خاک از جمله مسائل مربوط به
بحران خاکی است که در کشاورزی در سال های آینده بیش از اکنون نمود پیدا خواهد کرد. بر همین اساس در این
گزارش به بررسی اهمیت سلامت خاک و حفظ آن پرداخته ایم که در ادامه می خوانید.
شوری ۱۰ میلیون هکتاری اراضی کشاورزی مجال پرداختن به تمام آنها دشوار است. بنابراین یکی از ضعف های مهم
این قانون، می تواند در ضمانت اجرایی آن باشد.
وی بااشاره به اینکه در قانون حفاظت از خاک باید نحوه برخورد با تخریب و تخریب کنندگان دقیق تر مشخص و تعریف می شد، افزود: در این قانون، نحوه برخورد و میزان جریمه دقیقا مشخص نیست و اینکه این تخریب
و آلودگی کیفری یا حقوقی است.
نیازی شهرکی درباره چالش های حوزه خاک گفت: حدود ۱۴چالش در حوزه خاک داریم که بزرگ ترین آنها شوری، تغییر کاربری، فرسایش، آلودگی ناشی از پساب ها و عناصر زمین ساخت و تخریب ناشی از
عملیات سازه ای و بنایی است. وی منابع در اختیار برای حفظ خاک را ناکافی دانست و افزود: اگر
نیمی از منابع را از بهره برداران تامین کنیم، باز منابع دیگری لازم است.
باید در مقابل بحث حفاظت از خاک اقدامات بخش خصوصی را هم تقویت کنیم، به ویژه متولیانی که قرار است مطالعات خاک شناسی را انجام دهند، نیاز به بلوغ و آمادگی علمی دارند و توانایی اجرای آن هم
یکی از الزامات است.
نیازی شهرکی گفت: در برنامه هفتم توسعه در حوزه خاک تکلیف شده که سالانه در ۱۰۰ هکتار از اراضی کشور تناسب اراضی، مطالعات خاک شناسی و آزمایش های حاصلخیزی خاک را انجام دهیم. خوشبختانه
در 2 سال گذشته بیش از این مقدار اجرا کرده ایم و امسال به مراتب بالاتر از این عدد خواهد بود.
معاون آب و خاک وزارت جهاد کشاورزی درباره ضعف های قانون حفاظت از خاک گفت: باتوجه به تکالیف بسیار و متنوع این قانون، و حدود ۱۶.۵ تن فرسایش متوسط کشوری است که دوسوم آن مربوط به فرسایش آبی و بقیه مربوط به فرسایش بادی است.
وی با بیان اینکه تغییر کاربری اراضی به ویژه در اراضی مرغوب شمال کشور را نگران کننده بوده و حفاظت از خاک وظیفه سنگینی برعهده ما و دستگاه های مرتبط است، گفت: باتوجه به بودجه تخصیص یافته، کار
به خوبی پیش می رود و امیدواریم بتوانیم نگرانی های این حوزه را برطرف کرده و به نتایج خوبی دست یابیم.
وی درباره الزامات قانون حفاظت از خاک گفت: قانون حفاظت از خاک به خوبی به موضوعات حفاظت و تخریب و آلودگی خاک پرداخته است.
حفاظت از خاک یک کار عمومی مرتبط با تمام بخش های اجرایی، علمی، سیاست گذاری، کشاورزان و مردمی است. اما تکالیفی در قانون برعهده ما گذاشته شده که باید ظرف مدت معین آن را محقق کنیم که
منابع مالی سنگینی نیاز دارد.
به نقل از مهر، صفدر نیازی شهرکی، معاون آب و خاک وزارت جهاد کشاورزی در هفدهمین همایش سالانه انجمن علوم خاک ایران، گفت: درباره آلودگی خاک که ناشی از آلاینده های صنعتی، پساب ها، آلودگی های زمین ساخت مثل سرب، آرسنیک و … است، سازمان محیط زیست متولی پیگیری و راهبری آن است.
وی جلوگیری از تخریب خاک را از تکالیف وزارت جهاد کشاورزی برشمرد و تاکید کرد: این بخش در حیطه وظایف ما آورده شده که شامل رصد و جلوگیری از تخریب خاک و انجام اقدامات اصلاحی است. خاک ما حال خوبی ندارد، شوری آب طی دهه های گذشته با افزایش دوبرابری از 2 هزار به ۴هزار رسیده که به همین نسبت روی خاک اثرگذار بوده است.
طبق تحقیقات سال های گذشته میزان شوری اراضی کشاورزی ما حدود ۶.۸ میلیون هکتار بود و در حال حاضر به بالای ۱۰ میلیون هکتار
با درجات متفاوت افزایش یافته است. از سوی دیگر، فرسایش خاک بالاشوری خاک و راهکارهای از بین بردن آن
الگوی آب زیربنای تنظیم الگوی کشت است شوری خاک در گیاهان اغلب به صورت خشک شدن حاشیه برگ ها، گل سوزی، رنگ پریدگی برگ ها، افت شدید یا حتی توقف باردهی، رشد طولی بیش از حد و نازک بودن قطر طوقه
بروز می کند.
بهترین راهکار برای مبارزه با شوری خاک، استفاده از روش های نوین آبیاری، دفع نمک ها، تبدیل نمک ها و کنترل
آن است. کنترل با کاشت محصولات مقاوم به شوری، استفاده از روش های صحیح کاشت بذر، توجه به زمان آبیاری و.. انجام می گیرد.
بعضی از گیاهان مانند گیاهان بوته ای به راحتی در خاک هایشور رشد کرده و از نمک خاک استفاده می کنند. اسفناج باغی،چغندرقند، پنبه، ذرت خوشه ای و جو از جمله این گیاهانهستند که می توانند شوری را تحمل کنند که به آنها گیاهان
