چاره‌ای جز کلید زدن طرح استیضاح وزیر جهاد کشاورزی نداریم

همین چند روز گذشته بود که حسینعلی حاجی‌دلیگانی، نماینده مردم شاهین‌شهر، میمه و برخوار در مجلس شورای اسلامی در گفت‌وگو با صدای بورس، با انتقاد از وضعیت بازار گوشت قرمز و واردات گوشت گرم، گفت: واردات گوشت به صورت انحصاری در اختیار چند نفر است و این افراد از دولت ارز نیمایی دریافت می‌کنند.

به‌گفته وی، با احتساب نرخ هر کیلوگرم گوشت گرم در مبدأ با نرخ 2.5تا ۳ دلاری و در نظر گرفتن هزینه حمل‌ونقل این محصول در نهایت باید با قیمتی حدود ۲۵۰هزار تومان به‌دست مردم برسد، در حالی که اکنون نرخ گوشت گرم وارداتی در بازار کمتر از ۴۰۰ هزار تومان نیست. وی همچنین بااشاره به نامه تذکر کتبی خود به وزیر جهاد کشاورزی گفت: حاجی‌دلیگانی عنوان کرد: فکر می‌کنم این تذکرات برای وی باعث توجه و تغییر شرایط نشود. دقت نمی‌کنند که ما قصور استفاده از واردات چای را شاهد بودیم و در زمینه گوشت نیز هشدار می‌دهیم. عضو کمیسیون قضائی و حقوقی مجلس شورای اسلامی، ادامه داد: کارگر دارای 3 فرزند که ماهانه ۹ میلیون تومان درآمد دارد، می‌تواند چند کیلوگرم گوشت خریداری کند، در حالی که هزینه‌های بسیار زیاد دیگری مانند اجاره مسکن نیز دارد. افزایش نرخ گوشت قرمز مشکلاتی را برای مردم به‌همراه داشته است و دولت باید برای آن اقدام عاجلی انجام دهد.

به‌گفته وی؛ در کنار گوشت قرمز، نرخ گوشت مرغ نیز در حال افزایش است. اگر وزیر جهاد کشاورزی به این موضوعات توجه نکند، چاره‌ای جز کلید زدن طرح استیضاح وی را نداریم.

کاهش ۵۰ درصدی قدرت خرید مردم

عبدالمجید شیخی، استاد دانشگاه و کارشناس اقتصاد کشاورزی در گفت‌وگو با صمت گفت: خداوند در سوره آل‌عمران می‌فرماید: «روزی که هر شخصی هر کار نیکو کرده همه را پیش‌روی خود حاضر بیند و نیز آنچه بد کرده؛... و خداوند شما را از (عقاب) خود می‌ترساند و خداوند در حق بندگان بسی مهربان است.»

وی ادامه داد: با افزایش ۵۰ درصدی نرخ ارز به‌نوعی ۵۰ درصد قدرت خرید مردم کاهش یافته است، به‌نوعی نصف قدرت تولید ناخالص داخلی کشور توسط وزیر اقتصاد و بانک مرکزی غارت شده است. کدام فساد می‌تواند از این بالاتر باشد.

شیخی با بیان اینکه روی دیگر کم فروشی، گران‌فروشی است، ادامه داد: اگر در گذشته مغازه‌دار ترازو را دستکاری می‌کرد و یا وزنه ترازو را تغییر می‌داد، نوعی کم‌فروشی بود. در شرایط کنونی جامعه ما که ترازوها استاندارد و دیجیتال است و امکان دستکاری را ندارند، میزان و ترازوی کشور، نرخ ارز و ارزش پول است، اما متاسفانه با ارزش پول ملی بازی می‌شود و چند بنگاه بزرگ از منابع زیرزمینی و بیت‌المال با نرخ ریالی استفاده می‌کنند و محصولات خود را با دلار آزاد می‌فروشند.

به‌گفته وی؛ دولت مقرر کرده است که پتروشیمی‌ها مقداری از ارز خود را در بازار مبادله نرخ طلا و ارز بیاورند، یعنی در گذشته این اتفاق رخ نمی‌داد و اگر هم می‌افتاد، دچار کم‌اظهاری می‌شد.

استاد دانشگاه و کارشناس اقتصاد کشاورزی تاکید کرد: وزرا باید براساس وعده‌هایی که به مردم دادند، قانون بودجه، قانون برنامه هفتم، قوانین برنامه اول تا ششم که همچنان در کشور جاری هستند و منسوخ نشده‌اند و براساس آن راهبردهای ۵ساله در کشور تدوین می‌شود، مورد سوال قرار گیرند.

عبدالمجید شیخی در پاسخ به اینکه آیا استیضاح وزیران در مدت زمانی شش‌ماهه که از عمر دولت چهاردهم می‌گذرد منطقی است یا نه، نیز گفت: بله منطقی است، زیرا نباید ارز کشور یک‌شبه دوبرابر می‌شود، این اتفاق خلاف بند ۲ ماده سیاست‌های کلی برنامه هفتم و ماده ۳۲ قانون برنامه هفتم و خلاف قانون وظایف بانک مرکزی است که باید از ارزش پول ملی محافظت و حمایت کند. بنابراین امکان‌پذیر است که یک وزیر را حتی در مدت یک‌ماهه استیضاح کرد، زیرا زمانی که کسی میزان و ترازوی یک کشور را دستکاری کند، همه‌چیز به هم می‌ریزد و بازار را متلاطم می‌کند.

وی با بیان اینکه بخش کشاورزی متاثر از نرخ ارز دچار آشفتگی و تلاطم می‌شود، افزود: بنابراین وزیر کشاورزی نیز می‌تواند تحت‌تاثیر اقدامات اشتباه وزیر اقتصاد و بانک مرکزی  ادعا کند که برنامه‌های او به‌ هم ریخته است. متاسفانه وزیر کشاورزی از الفبای تنظیم بازار آگاهی ندارد و نمی‌داند که بخش کشاورزی دچار پدیده‌های خاص خود از جمله پدیده فصلی بودن تولید محصولات کشاورزی است که خود موجب نوسان در چگالی تولید و عرضه کالا در بازار می‌شود. نیاز به یک برنامه جامع خاص تنظیم بازار و ذخیره‌سازی کالاها در بازار برای تک‌تک محصولات ضروری داریم، اما وزیر جهاد کشاورزی این میزان را انجام نداده است. همچنین وزیر نفت و نیرو نیز تحت‌تاثیر سوء‌مدیریت وزیر اقتصاد دچار چالش شده‌اند.

وزیر جهاد کشاورزی الفبای حمایت از بخش کشاورزی را نمی‌داند، دولت در لایحه بودجه ۱۵میلیارد دلار ارز ترجیحی را که قرار بود در لایه ۱۴۰۴ بیاورند، به ۱۲ میلیارد دلار کاهش داده است، وزیر جهاد کشاورزی باید بداند که در سال آینده ارز ۲۸ هزار و ۵۰۰ تومانی در اختیار نخواهد داشت و منبع این تامین از کجا خواهد بود و بگوید چه راهکاری برای حل این مشکل پیش‌بینی کرده است.

شیخی همچنین باید درباره افزایش تولید، خرید و نرخ تضمینی که باتوجه به افزایش نرخ ارز در هزینه‌های ارزی و ریالی تولید محصولات کشاورزی به‌ویژه گندم و جو و نهاده‌های دامی تحت‌تاثیر قرار می‌گیرد، چه برنامه‌هایی دارد؟ بنابراین چالش‌های بخش کشاورزی حال حاضر هشداری برای مدیریت نادرست این وزیر در بخش کشاورزی است و باید در صف استیضاح قرار گیرد.

وی بااشاره به پیامکی که از یکی از فروشگاه‌های زنجیره‌ای دریافت کرده است، گفت: «این پیامک چنین القا می‌کند که این فروشگاه همچنان با قیمت‌های قبل محصولات خود را می‌فروشد، منظورش این است که هنوز خرید جدید ندارد و در خرید جدید کالایی که با ارز ۴۵ هزار تومانی خرید کرده است را با ارز ۸۵ هزار تومانی خواهد فروخت. بنابراین بیایید و کالاهای قبلی را با قیمت‌های قبلی بخرید» به‌معنای دیگر همه منتظریم تا قیمت‌ها افزایش یابد.

دلایل استیضاح وزرای جهاد کشاورزی

تاکنون محمدرضا اسکندری، وزیر جهاد کشاورزی دولت نهم؛ محمود حجتی، وزیر جهاد کشاورزی دولت دوازدهم و سیدجواد ساداتی‌نژاد، وزیر جهاد کشاورزی دولت سیزدهم در لیست وزرای کشاورزی استیضاح‌شده قرار دارند. جواد ساداتی‌نژاد به‌عنوان آخرین وزیر جهاد کشاورزی استیضاح‌شده به‌دلیل سوءمدیریت در این حوزه مورد استیضاح و برکناری قرار گرفت. به‌گفته جلال محمودزاده، نماینده مردم مهاباد در مجلس و نایب رئیس کمیسیون کشاورزی مجلس در پایگاه خبری عصر کار، نهادینه شدن فساد در بخش‌هایی از بدنه وزارتخانه از جمله تخلف در سازمان مرکزی تعاون روستایی، تخلفات سازمان تحت امر وزیر در کمیسیون کشاورزی مجلس، واردات گندم‌های آلوده از روسیه، خسارت مالی و اعتباری میلیارد دلاری ایران در بازگشت فلفل‌های صادراتی ایران به روسیه که حتی ۱۰ درصد گندم‌های روسی مشکل نداشت، افزایش چندبرابری نرخ کالاهای اساسی، اهمال‌کاری‌های وزارتخانه در تاکید بر واردات به‌جای تکیه به تولید داخلی، فراموشی و عدم‌توجه به طرح‌های بهینه‌سازی مصرف آب در این حوزه و تعطیلی تقریبی اجرای طرح‌های آبیاری تحت‌فشار در کشاورزی خلاف برنامه ششم توسعه که به امور زیرساخت‌های افزایش بهره‌وری و توسعه پایدار کشاورزی اشاره دارد، افزایش نرخ ماشین‌آلات کشاورزی، بی‌مهری در پروژه‌های مهم و کلیدی در مناطق مرزی،  بی‌توجهی به ذخایر استراتژیک کشور در زمان بحرانی جنگ روسیه و اوکراین، حذف مدیران کاردان و حاکمیت فامیل‌سالاری در طیف مدیران، توهین مستقیم وزیر جهاد کشاورزی به رسانه‌های تخصصی که رسالت مطبوعاتی خود را انجام می‌دهند، تحت‌عنوان «رسانه زرد» و همچنین توهین رئیس سازمان مرکزی تعاونی روستایی به صدا و سیمای جمهوری اسلامی با عنوان نفوذ مافیای دلالی میوه به آنتن صدا و سیما و... از مهم‌ترین دلایل استیضاح ساداتی‌نژاد، وزیر جهاد کشاورزی وقت بوده است.

هرج و مرج در وضعیت برنج و حجم بالای گلایه کشاورزان

همچنین رضا حاجی‌پور، نماینده مردم آمل در مجلس شورای اسلامی نیز در گفت‌وگو با ایسنا درباره دلایل استیضاح ساداتی‌نژاد گفت: متاسفانه سوءمدیریت در عرضه و فروش محصولات کشاورزی کاملا مشهود است، به‌همین‌خاطر نمایندگان مجلس به‌طورجدی استیضاح وزیر جهاد کشاورزی را در دستور کار و پیگیری دارند.

وی بااشاره به چالش‌های حوزه بازار برنج مانند دپو برنج تولید داخل در انبارها و شالیکوبی‌های برنج در مازندران افزایش نرخ بالای آن در کشور و...، که موجب لطمه به آینده تولید برنج و کشاورزی در استان‌های شمالی و ایجاد خسارت جبران‌ناپذیری به کشاورزان شده، گفت: عدم‌هماهنگی در نحوه توزیع نهاده‌های کشاورزی، هرج و مرج و بازار سیاه در کود و سموم کشاورزی ایجاد کرده است.

سخن پایانی

صرف استیضاح وزرا نمی‌تواند راهکاری برای خالی کردن بار از دوش مجلس باشد و باید استیضاح وزیران با هدف ساماندهی امور و بهبود معیشت مردم مدنظر قرار گیرد، باتوجه به عمر شش‌ماهه دولت چهاردهم انتظار بهبود شرایط شاید کمی عجولانه به نظر برسد، اما در همین مدت زمان نیز می‌توان با برنامه‌ریزی درست و انتصاب مدیران کارآمد و رعایت شایسته‌سالاری از تشدید هرج و مرج به‌ویژه در بازار محصولات غذایی که تابعی از بازار ارز در کشور است، جلوگیری کرد.