بومی‌سازی در صنعت فولاد

رئیس هیات عامل سازمان توسعه و نوسازی معادن و صنایع معدنی (ایمیدرو) گفت: از سال ۱۳۹۹ تاکنون با ساخت داخل قطعات و تجهیزات، نزدیک به ۲.۵ میلیارد دلار صرفه‌جویی ارزی انجام شده است. محمد آقاجانلو اظهارکرد: بومی‌سازی در صنعت فولاد منجر به تولید قطعات با استفاده از تکنولوژی شده است برای امسال نیز برنامه‌ریزی شده تا با بومی‌سازی قطعات و تجهیزات، ۸۰۰ میلیون دلار دیگر صرفه‌جویی انجام شود. معاون وزیر صمت افزود: سامانه‌ای جامع در حوزه فولاد با همکاری یک‌هزار و ۴۳۰ شرکت بومی‌سازی راه‌اندازی شده و اطلاعات بر روی آن قرار گرفته است. بر این اساس ۲۷ هزار قطعه بومی‌سازی و ۳۰۰ نیازمندی استراتژیک برای ساخت داخل شناسایی و اولویت‌گذاری شده است. وی ادامه داد: این سامانه نقش مهمی در تسهیل ارتباط بین تولیدکنندگان فولاد و سازندگان تجهیزات ایفا کرده است که دستاورد آن ورود دانش‌بنیان‌ها به صنعت فولاد شده بوده است که نقش مهمی در کاهش هزینه‌ها و افزایش ارزآوری صنعت فولاد دارند. آقاجانلو بر سرمایه‌گذاری در حوزه دانش مهندسی، فناوری و ساخت داخل در صنعت فولاد تاکید و گفت: برای توسعه پایدار و ارتقای جایگاه ایران در صنعت فولاد جهان، باید از ظرفیت دانش‌بنیانی و فناوری‌ها بهره برد. وی اضافه‌کرد: باید به سمت توسعه فناوری‌های فولاد سبز در راستای کاهش آلایندگی و هماهنگی با استانداردهای جهانی حرکت کنیم از این رو بهینه‌سازی مصرف انرژی از مهم‌ترین اولویت‌هایی است که صنعت فولاد باید به آن توجه ویژه‌ای کند. رئیس هیات عامل ایمیدرو به ارتباط سازنده بین تولیدکنندگان و مصرف‌کنندگان قطعات و تجهیزات اشاره و تأکید کرد: باید گلوگاه‌های صنعت شناسایی و برطرف شوند. وی خاطرنشان‌کرد: تفاهمنامه‌ای برای ارتقای استانداردها در حوزه فولاد امضا شده و پروژه‌های بزرگی در حال اجراست که از جمله آنها بهره‌برداری از انرژی خروجی واحدهای احیاست که به کاهش واردات در این عرصه کمک می‌کند.

خالی ماندن ۲۰ هزار تن از ظرفیت تولید فولاد

رئیس انجمن تولیدکنندگان فولاد ایران گفت: ظرفیت تولید فولاد در کشور سالانه ۵۰ میلیون تن است که به خاطر ناترازی انرژی تنها از ۳۰ میلیون تن آن استفاده می‌شود. بهرام سبحانی نیز اظهارکرد: محدودیت تولید و استفاده نکردن از ظرفیت حداکثری تولید ناشی از مشکلات تامین انرژی، به ویژه کمبود و قطعی گاز و برق در فصول مختلف یکی از مشکلات این صنعت است. وی افزود: این صنعت تنها ۵ درصد از مصرف گاز کشور را به خود اختصاص می‌دهد که اگر مشکلات ناترازی انرژی در این صنعت حل شود، ایران می‌تواند با تولید ۳۶ میلیون تن فولاد در سال به رتبه هفتم تولید فولاد جهان برسد. رئیس انجمن تولیدکنندگان فولاد ایران بر بومی‌سازی در صنعت فولاد اشاره کرد و گفت: شرکت‌ها و تولیدکنندگان داخلی توانسته‌اند با کاهش وابستگی به واردات اقدام به تولید قطعات و تجهیزات در صنعت فولاد کنند. وی ادامه داد: جشنواره‌های فولاد منجر به حضور شرکت‌های فناور و دانش‌بنیان و تعامل سازنده با صنعت فولاد می‌شود که تاکنون بیش از ۴۰۰ تفاهمنامه به ارزش ۱.۷ میلیارد دلار در این جشنواره‌ها به امضا رسیده است. امسال نیز تفاهمنامه‌هایی به ارزش ۷۰ میلیون یورو بین شرکت‌های فولادی و تولیدکنندگان داخلی به امضا می‌رسد. وی خاطر نشان کرد: امسال در نمایشگاه ۱۲۸ شرکت سازنده تجهیزات شرکت کرده‌اند که نیمی از آنها شرکت‌های دانش‌بنیان هستند. سبحانی از رونمایی اطلس فولاد ایران خبر داد و گفت: این اطلس، به‌عنوان یک نقشه راه در زنجیره فولاد کشور است که در آن اطلاعاتی در مورد ظرفیت‌ها، پروژه‌ها و وضعیت واحدهای تولیدی ارائه خواهد شد، همچنین در این اطلس به مدیریت بهینه منابع و برنامه‌ریزی برای صنعت فولاد و توسعه زیرساخت‌ها در فولاد پرداخته شده است. وی ادامه داد: همچنین نرم‌افزار ملی برای مدیریت نیازها و توانمندی‌های تولیدکنندگان و تامین‌کنندگان صنعت فولاد راه‌اندازی شده است که در آن با توجه به نیاز تولید کنندگان، شرکت‌های سازنده قطعات اقدام به نیازسنجی و تولید قطعات می‌کنند. رئیس انجمن تولیدکنندگان فولاد ایران با بیان اینکه صنعت فولاد با وجود محدودیت‌های تحریمی و ناترازی انرژی سالانه حدود ۸ میلیارد دلار ارزآوری برای کشور دارد، گفت: باید سهم خود را از صادرات غیرنفتی به بیش از ۲۰ میلیون تن برسانیم ضمن اینکه صنعت فولاد با سهم ۱۶ درصدی از صادرات غیرنفتی کشور، نقشی مهمی در اقتصاد ملی دارد. وی پیشنهاد ثبت «روز ملی فولاد ایران» در تقویم رسمی کشور را مطرح کرد گفت: با اشاره به جایگاه فولاد در صنعت کشور، روز ۲۳ دی‌ماه به عنوان روز ملی فولاد ایران نامگذاری شود.

امضای تفاهمنامه چندجانبه همکاری

در حاشیه این رویداد معدنی تفاهمنامه چند‌جانبه همکاری در حوزه‌های بومی‌سازی و توسعه ساخت داخل، توسعه تکنولوژی و زنجیره معدن و فولاد کشور میان معاونت علمی، فناوری و اقتصاد دانش‌بنیان ریاست جمهوری، وزارت عتف، سازمان صنایع کوچک و شهرک‌های صنعتی ایران، ایمیدرو و انجمن تولیدکنندگان فولاد ایران منعقد شد و به امضای «تورج امرائی» معاون توسعه شرکت‌های دانش‌بنیان معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری، «رضا انصاری» معاون وزیر و رئیس سازمان صنایع کوچک و شهرک‌های صنعتی ایران، «محمد آقاجانلو» ریاست هیات عامل سازمان ایمیدرو، «محمد نبی شهیکی» معاون فناوری و نوآوری وزارت عتف و «بهرام سبحانی» رئیس هیات مدیره انجمن تولیدکنندگان فولاد ایران رسید. برای اجرایی شدن این تفاهمنامه در گام اول به‌منظور سازماندهی و بهره‌گیری حداکثری از ظرفیت‌ها و توانمندی‌های تولیدکنندگان داخلی، سازندگان داخلی، صنایع کوچک مستقر در شهرک‌های صنعتی، پارک‌های علم و فناوری و شرکت‌های دانش‌بنیان تفاهم شد ۶ استان اصفهان، خوزستان، خراسان، کرمان، یزد و هرمزگان که بیشترین فراوانی شرکت‌های معدنی و فولادی را در خود جای داده‌اند به‌صورت تخصصی بر رفع نیازمندی‌های زنجیره آهن و فولاد توسط متولیان امر در حوزه‌های تخصصی سازماندهی و متمرکز شوند. این حوزه‌ها شامل مواد اولیه و مصرفی، قطعات و تجهیزات (مکانیکی، هیدرولیکی، پنوماتیکی، برقی، الکترونیک، اتوماسیونی، ابزار دقیقی و...) و انتقال دانش فنی و توسعه تکنولوژی می‌باشد. در گام دوم با توجه به فراهم شدن شرایط لازم و به همرسانی نیازها و فرصت‌ها در ۶ استان معین، توسعه تفاهمات به‌صورت تخصصی در استان‌های آذربایجان، فارس و سمنان مورد توافق قرار گرفت. از جمله وظایف و تعهدات سازمان صنایع کوچک و شهرک‌های صنعتی ایران در این تفاهمنامه همکاری در شناسایی و رفع مسائل و نیازهای فناورانه صنایع فولاد و همچنین شناسایی و به هم‌رسانی عرضه و تقاضای بنگاه‌های کوچک و متوسط صنایع فولاد مستقر در شهرک‌ها و نواحی صنعتی است. حمایت از استقرار واحدهای فناور و دانش‌بنیان تخصصی زنجیره صنایع فولاد در شهرک‌های صنعتی متناسب در منطقه و حمایت از گسترش فرهنگ و سازکارهای نوآوری باز در صنایع فولاد با استفاده از ظرفیت دانشگاه‌ها و مؤسسات آموزش عالی، پژوهشی و فناوری، پارک‌های علم و فناوری و ایجاد مراکز نوآوری در مراکز خدمات فناوری و کسب و کار منتخب از دیگر تعهدات سازمان صنایع کوچک و شهرک‌های صنعتی ایران است. سازمان باید همکاری جهت شناسایی ایده‌ها و استارت‌آپ‌های زنجیره صنایع فولاد و هماهنگی در خصوص تجاری‌سازی آنها با به‌کارگیری ظرفیت صنایع فولاد در استان‌های منتخب، هماهنگی و همکاری در خصوص برگزاری دوره‌های آموزشی تخصصی برای زنجیره صنایع فولاد، حمایت از انجام مطالعات پژوهشی و پایان‌نامه‌های دانشجویی در حوزه‌های مورد نیاز در خصوص توسعه صنعت فولاد را در دستور کار خود قرار دهد.

سخن پایانی

صنعت فولاد به عنوان یک بخش کلیدی در زنجیره تأمین و تولید، به طور مستقیم و غیرمستقیم تعداد زیادی فرصت‌های شغلی ایجاد می‌کند. از جمله این فرصت‌ها می‌توان به استخدام در کارخانه‌های تولید فولاد، معادن استخراج آهن، حمل‌ونقل و صنایع وابسته اشاره کرد. اشتغالزایی در این بخش موجب بهبود وضعیت اقتصادی خانواده‌ها و کاهش نرخ بیکاری می‌شود.