سال ۲۰۲۴ شاهد تثبیت اقتصاد جهانی به‌دنبال پیامدهای همه‌گیری کووید-۱۹ بود، حتی در شرایطی که رشد در بسیاری از کشورها پایین‌تر از سطح قبل از سال ۲۰۲۰ باقی ماند. در بحبوحه بهبود ناچیز، امسال بیش از ۲ میلیارد نفر واجد شرایط رأی دادن بودند و مسائل اقتصادی، به‌ویژه افزایش هزینه‌های زندگی، یکی از نگرانی‌های اصلی رأی‌دهندگان در سراسر جهان بود. در همین حال، دولت‌ها با چگونگی تنظیم مقررات برای فناوری‌های تحول‌آفرینی مانند هوش‌مصنوعی دست‌وپنجه نرم کردند و پیروزی دونالد ترامپ در انتخابات ریاست‌جمهوری امریکا، نویددهنده چرخشی شدید به‌سمت حمایت‌گرایی بود.

ترامپ و جنگ‌های تجاری جدید

دوره دوم ریاست‌جمهوری دونالد ترامپ، سیاست حمایت‌گرایی موسوم به «اول امریکا» را تشدید کرد؛ سیاستی که شامل تعرفه‌های پیشنهادی ۶۰ درصد یا بالاتر بر کالاهای چینی و ۲۰ درصد بر همه واردات به امریکا است.

ترامپ همچنین متحدانی مانند کانادا و مکزیک را با تهدید تعرفه ۲۵ درصدی هدف و آینده توافق تجارت آزاد آنها را موردتردید قرار داد.

وی به‌تازگی به کشورهای بریکس هشدار داده است که در صورت ادامه برنامه‌های ارزی برای رقابت با دلار امریکا، برای آنها هم تعرفه ۱۰۰ درصدی اعمال خواهند کرد. اقتصاددانان پیش‌بینی می‌کنند که این اقدامات زنجیره تامین جهانی را مختل کرده است و هزینه‌های مصرف‌کننده در امریکا را افزایش می‌دهد.

مقررات برای فناوری بزرگ

در سال ۲۰۲۴، دولت‌ها تلاش‌های جهانی را برای تنظیم مقررات برای فناوری بزرگ تشدید کردند. اتحادیه اروپا قانون خدمات دیجیتال و قانون بازارهای دیجیتال را اجرا کرد و کنترل کاربر بر داده‌های شخصی را افزایش داد و قوانین جدیدی را برای پلتفرم‌های آنلاین ایجاد کرد. قانون هوش‌مصنوعی که در ماه اوت اجرایی شد، مقررات هوش‌مصنوعی مبتنی بر ریسک را معرفی کرد، اما مدل‌هایی را برای امنیت ملی و تحقیقات علمی مستثنا کرد.

برزیل با ایلان ماسک درگیر شد و حساب‌های ایکس و اسپیس ایکس را به‌دلیل اطلاعات نادرست به حالت تعلیق درآورد که در نتیجه آن، ماسک وادار به پیروی از قانون شد و ۲ میلیون دلار جریمه پرداخت کرد. استرالیا رسانه‌های اجتماعی را برای کودکان زیر ۱۶سال ممنوع کرد و این موضوع به‌دلیل اجرای عجولانه و نگرانی‌های آزادی بیان، باعث انتقاد شدید شد.

انگلیس آماده اجرای قانون ایمنی آنلاین شد و بحث‌هایی را درباره الزام برنامه‌های پیام‌رسانی مانند واتس‌اپ برای تضعیف رمزگذاری برای اهداف امنیتی آغاز کرد. باوجود این تلاش‌ها، حامیان حقوق دیجیتال خاطرنشان کردند که مقررات جهانی هوش‌مصنوعی تا سال ۲۰۲۵ همچنان نامشخص باقی خواهد ماند.

شبکه‌های اجتماعی

پیروزی دونالد ترامپ در انتخابات ریاست‌جمهوری در ماه نوامبر می‌تواند موقتا «تیک‌تاک» را از ممنوعیت در امریکا تا ماه ژانویه نجات دهد، مشروط به اینکه شرکت «بایت‌دنس» تیک‌تاک را بفروشد. ترامپ متعهد شد که از تیک‌تاک محافظت کند، اما هیچ استراتژی روشنی ارائه نکرد. بایت‌دنس از فروش خودداری و در عوض یک نبرد قانونی طولانی را انتخاب کرده است.

در همین حال، فضای رسانه‌های اجتماعی امریکا به‌طورفزاینده‌ای چندقطبی شدند. شبکه ایکس (توییتر سابق) تحت مالکیت ایلان ماسک، با ایجاد الگوریتم‌هایی که صداهای جمهوریخواهان و پست‌های ماسک را تقویت می‌کرد؛ به‌شدت به‌سمت راست متمایل شد. شبکه اجتماعی Truth Social ترامپ هم به‌عنوان پلتفرم ارتباطی ترجیحی او موردتوجه قرار گرفت.

از طرف دیگر، کاربران لیبرال از شبکه ایکس به پلتفرم‌هایی مانند «بلواسکای» مهاجرت کردند و این پلتفرم توانست در هفته پس از انتخاب ترامپ بیش از یک‌میلیون کاربر اضافه کند.

مقصر هزینه‌های بالای زندگی

نگرانی‌های اقتصادی، به‌ویژه افزایش هزینه‌های زندگی، بر رأی‌گیری‌های سال ۲۰۲۴ غالب شد و رأی‌دهندگان در بیش از ۶۰ کشور، رهبران را مسئول این بحران می‌دانستند. احزاب حاکم در کشورهایی مانند انگلیس، افریقای‌جنوبی، سریلانکا، ژاپن و هند یا با اخراج کامل یا از دست دادن قابل‌توجه قدرت مواجه شدند.

در امریکا، پیروزی دونالد ترامپ تا حد زیادی به نارضایتی عمومی از تورم در دوره جو بایدن نسبت داده شد. ایرلند به‌عنوان یک استثنای جهانی برجسته شد؛ زیرا احزاب اصلی Fine Gael و Fianna Fail از حمایت کافی برای آغاز مذاکرات ائتلاف با احزاب کوچک‌تر یا مستقل برخوردار بودند.

رژه الیگارش‌ها

بازگشت دونالد ترامپ به کاخ سفید به‌طورقابل‌توجهی نفوذ ثروتمندترین غول‌های امریکا را افزایش داده است. ایلان ماسک، یکی از حامیان برجسته ترامپ، به رهبری «دپارتمان کارایی دولت» تازه‌تاسیس منصوب شد و «ویوک راماسوامی» تاجر هم به آن ملحق شد. ماسک آشکارا از بروکراسی دولتی انتقاد کرده و آژانس‌هایی مانند اداره مالیات و برنامه‌های نظامی مانند برنامه تولید جنگنده اف-۳۵ را هدف قرار داده است.

کابینه ترامپ سایر متحدان ثروتمند را هم شامل می‌شود: «اسکات بسنت» به‌عنوان وزیر خزانه‌داری، «هوارد لوتنیک» به‌عنوان وزیر بازرگانی، «داگ بورگوم» به‌عنوان وزیر کشور، «کریس رایت» به‌عنوان وزیر انرژی و «لیندا مک ماهون» به‌عنوان وزیر آموزش.

در سطح جهانی، نفوذ الیگارشی در کیفرخواست وزارت دادگستری امریکا علیه میلیاردر هندی گوتام آدانی به اتهام رشوه و کلاه‌برداری مشهود بود. آدانی که از متحدان نزدیک با نارندرا مودی، نخست‌وزیر هند است، قدرت قابل‌توجهی در صنایعی مانند زیرساخت‌ها، تولید مواد غذایی و انرژی پاک دارد.

غرش دوباره بیت‌کوین

بیت‌کوین پس از پیروزی دونالد ترامپ در انتخابات، افزایش چشمگیری را تجربه کرد و ارزش آن از ۶۸ هزار دلار در روز انتخابات به بیش از ۱۰۰ هزار دلار رسید. ترامپ در طول مبارزات انتخاباتی از انتقادات قبلی خود از ارزهای دیجیتال به حمایت قوی تغییر جهت داد و متعهد شد که امریکا را به «پایتخت رمزنگاری کره زمین» تبدیل کند. او همچنین پیشنهاد ایجاد یک ذخیره استراتژیک بیت‌کوین را داده و حامیان برجسته ارزهای دیجیتال را در دولت خود منصوب کرده است.

منصوبان کلیدی عبارتند از: «دیوید ساکس» مدیر اجرایی سابق پی پل به‌عنوان «سزار کریپتو» و «پل اتکینز» به‌عنوان رئیس کمیسیون بورس و اوراق بهادار امریکا که نشان‌دهنده رویکرد نظارتی دوستانه‌تری در مقایسه با سرکوب‌گری رئیس سابق این کمیسیون است.

تزلزل چین درباره محرک‌های اقتصادی

در طول سال ۲۰۲۴، ناظران منتظر اقدامات پکن برای مقابله با چالش‌های اقتصادی مانند مصرف ضعیف، کاهش جمعیت و رکود طولانی‌مدت بازار املاک بودند.

 باوجود درخواست‌ها برای تخصیص بودجه کلان برای ارائه محرک‌های قابل‌توجه، رهبری چین به اقدامات محتاطانه و تمرکز بر سیاست‌های پولی پایبند باقی ماند. این موارد شامل کاهش نرخ بهره و کاهش ذخایر الزامی برای بانک‌ها، آزادسازی یک هزار میلیارد یوآن برابر ۱۴۰میلیارد دلار اعتبار بود.

سخن پایانی

بااین‌حال، تحلیلگران به‌طورگسترده این اقدامات را برای دستیابی به هدف رشد ۵ درصدی پکن در سال ۲۰۲۴ ناکافی می‌دانستند که این موضوع نگرانی‌ها را درباره مسیر رشد اقتصاد چین افزایش داده است.