هوش‌مصنوعی به‌طورفزاینده‌ای در حال تحول شیوه‌های مدیریت شهری است. داده‌ها در این تغییر نقش کلیدی دارند و هوش‌مصنوعی از این اطلاعات برای اتخاذ تصمیمات بهینه، بهره می‌برد. با استفاده از هوش‌مصنوعی، شهرها قادر هستند با تحلیل حجم وسیعی از داده‌ها، تصمیمات دقیق‌تر و موثرتری در زمینه‌های مختلفی مانند ترافیک، مدیریت‌پسماند، خدمات شهری و ... اتخاذ کنند. این فرآیند به بهبود کیفیت زندگی شهروندان، کاهش هزینه‌ها و افزایش بهره‌وری در مدیریت شهری منجر می‌شود. هوش‌مصنوعی (AI) به‌عنوان یک فناوری نوین و موثر، نقش حیاتی در افزایش کارآیی نهادهای شهرداری و بهبود کیفیت زندگی شهروندان ایفا خواهد کرد. یکی از حوزه‌های مهمی که می‌تواند از قابلیت‌های هوش‌مصنوعی بهره‌مند شود، تدوین برنامه‌های میان‌مدت شهرداری‌ها است، به‌گونه‌ای‌که هوش‌مصنوعی می‌تواند در این برنامه‌ها به شهرداری‌ها در دستیابی به اهداف‌شان کمک کند:

بهبود خدمات شهری

یکی از مهم‌ترین زمینه‌های فعالیت شهرداری‌ها، خدمات شهری است که موفقیت یک شهرداری در توسعه این خدمات به‌وضوح نمایان می‌شود. در این راستا می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

بهینه‌سازی مدیریت ترافیک: با بهره‌گیری از داده‌های ترافیکی و الگوریتم‌های یادگیری ماشین، امکان طراحی سیستم‌های هوشمند مدیریت ترافیک فراهم می‌شود که به کاهش ترافیک، بهبود جریان تردد و کاهش آلودگی هوا کمک می‌کند.

بهبود جمع‌آوری زباله: با استفاده از حسگرها و داده‌های مکانی، می‌توان مسیرهای جمع‌آوری زباله را بهینه‌سازی کرد و هزینه‌های مربوط به این فرآیند را کاهش داد.

ارتقای خدمات شهری: بکارگیری چت‌بات‌ها و دستیارهای مجازی برای پاسخگویی به سوالات شهروندان و ثبت گزارش‌ها و درخواست‌های خدمات شهری، می‌تواند به افزایش سرعت و کیفیت خدمات ارائه‌شده کمک کند.

افزایش کارآیی و بهره‌وری

 بهره‌وری در شهرداری به‌معنای انجام درست کارها با کمترین میزان هزینه‌کرد منابع است. شاخص بهره‌وری نشان‌دهنده کارآیی و اثربخشی شهرداری در رسیدن به اهداف خود است که هوش‌مصنوعی در موارد ذیل می‌تواند موثر واقع شود:

پیش‌بینی تقاضا: با استفاده از داده‌های تاریخی و الگوریتم‌های پیش‌بینی، می‌توان تقاضا برای خدمات مختلف شهری را پیش‌بینی کرد و منابع را به‌صورت بهینه تخصیص داد.

اتوماسیون فرآیندها: بسیاری از فرآیندهای اداری و عملیاتی شهرداری‌ها را می‌توان با استفاده از ربات‌های نرم‌افزاری و اتوماسیون هوشمند، بهینه‌سازی و تسریع کرد.

کاهش هزینه‌ها: با استفاده از هوش‌مصنوعی، می‌توان هزینه‌های عملیاتی شهرداری‌ها را در حوزه‌های مختلف کاهش داد و به بهبود وضعیت مالی شهرداری‌ها کمک کرد.

افزایش مشارکت شهروندان

الگوی حکمروایی خوب شهری یک فرآیند مشارکتی در اداره شهرها است که به‌موجب آن همه ذی‌نفعان شامل حکومت، سازمان‌های غیردولتی و جامعه مدنی، فضا و امکانی را برای حل مشکلات شهری ایجاد می‌کنند که طی آن مسئولیت اجرایی مستقیم مدیریت شهری کمتر شده و امکان بیشتری برای برنامه‌ریزی و کنترل از پایین به بالا توسط سازمان‌های غیردولتی و نهادهای مردمی فراهم می‌شود. هوش‌مصنوعی در اینجا نیز می‌تواند به کمک شهرداری‌ها بیاید که به برخی موارد اشاره می‌کنیم:

پلتفرم‌های تعاملی: ایجاد پلتفرم‌های تعاملی مبتنی بر هوش‌مصنوعی که به شهروندان امکان می‌دهد تا در تصمیم‌گیری‌های شهری مشارکت و نظرات خود را بیان کنند.

شفافیت اطلاعات: استفاده از داشبوردهای اطلاعاتی مبتنی بر هوش‌مصنوعی برای نمایش اطلاعات شهری به‌صورت شفاف و قابل‌فهم برای شهروندان.

ایجاد شهرهای هوشمند

در آینده نزدیک، شهرهای هوشمند به‌طورگسترده در سراسر نقاط جهان شکل خواهند گرفت و سرعت حرکت به این سمت شتاب گرفته است. هوش‌مصنوعی نقش زیادی در این میان بازی می‌کند که به دو مورد مهم اشاره می‌کنیم:

ادغام داده‌های شهری: با جمع‌آوری و تحلیل داده‌های مختلف شهری (مانند داده‌های ترافیک، محیط‌زیست، انرژی و ...) می‌توان به ایجاد شهرهای هوشمند دست یافت که در آن تمام سیستم‌ها به هم متصل و هماهنگ هستند.

مدیریت انرژی هوشمند: استفاده از هوش‌مصنوعی برای مدیریت مصرف انرژی در ساختمان‌های عمومی و خصوصی، کاهش هزینه‌های انرژی و کاهش انتشار گازهای گلخانه‌ای.

چالش‌ها و ملاحظات

هر فناوری که وارد عرصه جامعه می‌شود، به‌دنبال خود چالش‌هایی خواهد داشت که امری طبیعی است، چون هر فناوری در ابتدا نظم موجود را به‌هم می‌زند. هوش‌مصنوعی و کاربرد آن در مدیریت شهری نیز بدون چالش نخواهد بود که در گام نخست، نیاز است این چالش‌ها شناخته شوند.

کیفیت داده‌ها: کیفیت داده‌های مورداستفاده برای آموزش مدل‌های هوش‌مصنوعی بسیار مهم است.

حریم خصوصی: استفاده از هوش‌مصنوعی در شهرداری‌ها باید با رعایت کامل قوانین حفاظت از داده‌های شخصی انجام شود.

هزینه‌ها: پیاده‌سازی سیستم‌های هوش‌مصنوعی نیازمند سرمایه‌گذاری اولیه قابل‌توجهی است.

نیروی انسانی: برای استفاده موثر از هوش‌مصنوعی، نیاز به نیروی انسانی متخصص و آموزش‌دیده وجود دارد.

توصیه‌ها

تعیین اولویت‌ها: شهرداری‌ها باید باتوجه به منابع و نیازهای خود، اولویت‌های خود را در حوزه هوش‌مصنوعی مشخص کنند.

شروع از پروژه‌های کوچک: شروع با پروژه‌های کوچک و ساده می‌تواند به کسب تجربه و اعتمادبه‌نفس کمک کند.

همکاری با دانشگاه‌ها و شرکت‌های دانش‌بنیان:همکاری با دانشگاه‌ها و شرکت‌های دانش‌بنیان می‌تواند به توسعه و اجرای پروژه‌های هوش‌مصنوعی کمک کند.

آموزش نیروی انسانی: آموزش نیروی انسانی در حوزه هوش‌مصنوعی بسیار مهم است.

ایجاد زیرساخت‌های لازم: ایجاد زیرساخت‌های لازم مانند شبکه‌های ارتباطی پرسرعت و مراکز داده برای اجرای پروژه‌های هوش‌مصنوعی ضروری است.

در نهایت، هوش‌مصنوعی می‌تواند به شهرداری‌ها کمک کند تا به شهری هوشمند، کارآمد و پایدار تبدیل شوند و کیفیت زندگی شهروندان را به‌طورقابل‌توجهی بهبود بخشند.