تقاضا برای بازگشت معافیتی که بود
در پی قانون اخذ مالیات بر ارزشافزوده از تولیدات زنبورعسل و اصلاح قانون اخذ مالیات بر ارزشافزوده از فرآوردههای خام زنبورداری، فعالان این حوزه همچنان از ادامهدار بودن مشکلات زنبورداران و عدم پاسخگویی دقیق گلهمند هستند. براساس مصوبه سال ۱۳۸۷، در ماده ۱۲ قانون، با ذکر نام محصول صراحتا آمده است؛ محصولات کشاورزی خام معاف از مالیات هستند. در بین این نام عسل و فرآوردههای مربوط به زنبورعسل نیز آمده است. این مسیر تا سال۱۴۰۰ بهدرستی طی میشد و هیچ مشکلی وجود نداشت تا اینکه در سال مذکور، با اصلاحیه قانون جدید ارزشافزوده، عسل و دیگر فرآوردههای زنبورعسل ماننده برهموم، ژل رویال و... از این معافیت حذف و شامل مالیات بر ارزشافزوده شدند. بهدنبال ادامهدار بودن ماجرای اخذ مالیات بر ارزشافزوده از محصولات خام حاصل از زنبورعسل که باوجود پیگیریهای اتحادیه و دستاندرکاران خصوصی این بخش و تصویب در مجلس، همچنان در انتظار تایید نهایی در شورای نگهبان است. در روزنامه صمت به بررسی و تشریح این گفتوگو نشستهایم.
عسل از این مالیات معاف شد
عسل از این مالیات معاف شد مجری طرح توسعه زنبورداری کشور گفت: فرآوردههای حاصل از زنبورداری و نوغانداری از مالیات بر ارزشافزوده معاف شدند.
حسین اکبرپور، مجری طرح توسعه زنبورداری کشور گفت: فرآوردههای حاصل از زنبورداری و نوغانداری از مالیات بر ارزشافزوده معاف شدند. معافیت محصولات و فرآوردههای حاصل از زنبورداری از قبیل عسل، ژل رویال (شاهانگبین)، برهموم، گردهگل، موم، زهر زنبورعسل، جمعیت و کلونی زنبورعسل و نیز فرآوردههای حاصل از نوغانداری از مالیات بر ارزشافزوده با رأی مجلس شورای اسلامی تصویب شد. اکبرپور ادامه داد: مجلس شورای اسلامی روز ۲۳ آبان با ۱۳۵رأی موافق و ۹۰رأی مخالف و ۵رأی ممتنع با معافیت محصولات و فرآوردههای زنبورداری و نوغانداری از مالیات بر ارزشافزوده موافقت کرد. مجری طرح توسعه زنبورداری کشور تاکید کرد: طرح استفساریه جزء یک بند الف ماده ۹ قانون مالیات بر ارزشافزوده در تاریخ یکم خرداد ۱۴۰۳ با ۱۹۱رأی موافق و یکرأی مخالف در مجلس شورای اسلامی مصوب شد و طی فرآیند موافقت، از سوی شوراینگهبان ایراداتی گرفته شد که پس از رایزنی و پیگیری دفتر توسعه زنبورداری کشور از طریق قائممقام وزیر در امور مجلس و معاونت امور تولیدات دامی وزارت جهاد کشاورزی در کمیسیون تخصصی کشاورزی، آب، منابعطبیعی و محیطزیست مجلس شورای اسلامی و دفاع از این طرح و رفع ایرادات شوراینگهبان، در نهایت با معافیت مالیات بر ارزشافزوده فرآوردههای حاصل از زنبورداری و نوغانداری موافقت شد. بنا بر این گزارش، براساس جزء یک بند الف ماده ۹ قانون مالیات بر ارزشافزوده مصوب سال ۱۴۰۰، تمام محصولات کشاورزی فرآورینشده مشتمل بر محصولات خام زراعی و باغی از مالیات بر ارزشافزوده معاف شدند.
میرمحسن موسویان، مدیرعامل اتحادیه زنبورداران کشور، در این زمینه به روزنامه صمت گفت: متاسفانه در کشور ما برخی اقداماتی انجام میگیرد که باید کلی تلاش کنیم تا آن را به مرحله قبل بازگردانیم. این اتفاق در حوزه تولید بیشتر رخ میدهد.
وی در این زمینه تشریح کرد: در مصوبه سال ۱۳۸۷، در ماده ۱۲ صراحتا با ذکر نام محصول آمده است که محصولات کشاورزی خام معاف از مالیات هستند. در این بین، نام عسل و فرآوردههای مربوط به زنبورعسل نیز آمده است. این مسیر تا سال ۱۴۰۰ بهدرستی طی میشد و هیچ مشکلی وجود نداشت تا اینکه در سال مذکور، با اصلاحیه قانون جدید ارزشافزوده، عسل و دیگر فرآوردههای زنبورعسل ماننده برهموم، ژل رویال و... از این معافیت حذف و شامل مالیات بر ارزشافزوده شدند.
موسویان افزود: دو روز بعد از این اتفاق در جلسه کمیسیون کشاورزی به آقای ساداتینژاد، رئیس کمیسیون کشاورزی وقت اعلام کردند که این اتفاق بهدلیل یک خطا بوده و قبل از ابلاغ آن اصلاح خواهد شد که نشد. در ادامه با وزارت ساداتینژاد نیز، این مسئله پیگیری شد، اما باز هم اتفاقی نیفتاد. سپس مقرر شد تا این مسئله از طریق هیاتدولت پیگیری شود اما متاسفانه پس از چند روز، ساداتینژاد از پست وزارت عزل و پیگیریها از نیکبخت، وزیر بعدی نیز نتیجهای نداد.
مدیرعامل اتحادیه زنبورداران کشور ادامه داد: این موضوع تا خرداد 1403 و در روزهای آخر مجلس وقت در صحن علنی مجلس بهصورت طرح استفساریه مطرح شد و با رای مثبت نمایندگان مجلس به تصویب رسید و برای تایید به شورای نگهبان ارجاع شد. اما شورای نگهبان با دو ایراد اصل ۷۳ و 15 (باید با عنوان اصلاح قانون بیاید نه استفساریه و خارجی بودن کلمه «ژل رویال ـ شاهانگبین»، «کلونی ـ جمعیت») دانست.
بنابراین این موضوع در کمیسیون کشاورزی مطرح و پس از تصویب در صحن علنی مجلس با انجام اصلاحات دوباره به شوراینگهبان ارجاع شد و اکنون منتظر تایید شوراینگهبان جهت ابلاغ به دولت هستیم. در همان جلسه شورای نگهبان قبول داشت که در حق زنبورداران اجحاف شده، اما آن را مصوبهای میدانست که به هر حال مجلس صادر کرده است.
این اتفاق چه تاثیری در ادامه فعالیت زنبورداران داشته است؟
باتوجه به اینکه شرایط اقتصادی مردم خوب نبوده و اولویتها در خرید تفاوت یافته، با اعمال ارزشافزوده برای تمامی کالاها بهویژه عسل این خرید به کمترین میزان خود تقلیل پیدا کرده است، بنابراین زمانی که عرضه و تقاضا با یکدیگر همخوانی نداشته باشند، تولیدکننده نمیتواند محصول خود را بهفروش برساند و در نتیجه ممکن است شاهد کنارهگیری از کار و وارد شدن آسیب جدی به بخش تولید شویم، همچنان که در سالهای اخیر شاهد آسیبهای اقتصادی جدی در بخش زنبورداری بودهایم.
دلیل این تصمیم مشخص است؟
نه! حداقل اتفاق ممکن این است که مسئولان توضیحات لازم را برای ایده، طرح، تصمیمگیریها و تصمیمسازیهای خود در این زمینه شفافسازی کنند تا بدانیم علت این اتفاق چیست؟ آیا همچون سایر اقلام خوراکی کشور، آن را کالای لوکس میدانند یا آن را کماهمیت در سفرههای مردم تلقی میکنند.
آیا نقش زنبورعسل تنها تولید عسل است؟
شاید وجود عسل در سفره مردم اهمیت چندانی نداشته باشد، اما نمیتوان منکر نقش این موجود در بخش گردهافشانی و افزایش کیفیت کمی و کیفی محصولات کشاورزی شد. باید در نظر داشت که آیا در صورت حذف زنبورعسل، این زنجیره میتواند مسیر درست خود را طی کند و میتوانیم بهدرستی این زنجیره را مدیریت کنیم.
وی افزود: گاه مسئولان و مقامات به نقش زنبور عسل در کشاورزی واقف نیستند. چگونه یک معاون وزیر در بخش کشاورزی میگوید که اگر زنبور عسل حذف شود، اتفاقی رخ نمیدهد! آیا این خود نشانگر ناآگاهی در این حوزه نیست؟ زمانی که معاون وزیر جهاد کشاورزی چنین دیدگاهی داشته باشد، چگونه میتوان انتظار داشت که سایر مسئولان و مدیران از آگاهیهای لازم در حوزه کشاورزی، گرده افشانی و... برخوردار باشند. باید مشخص کرد که ما مسیر را اشتباه میرویم یا مسئولان!
مدیرعامل اتحادیه زنبورداران کشور با تاکید بر اینکه متاسفانه فارغ از سوگیری دولتها در کشور ما هیچ دیدگاهی نسبت به زنبورعسل وجود ندارد، گفت: بههمیندلیل و بهویژه در دولت قبل، حوزه زنبورعسل و زنبورداری لطمات جبرانناپذیری متحمل شده است. متاسفانه در کشور بخش دولتی و حمایتی در حوزه زنبورعسل وجود ندارد و آنچنان به آن اهمیتی داده نشده است. امیدوار بودیم که با دولت و وزارت جدید به مسائل و مشکلات این بخش پرداخته شود، اما این مشکلات همچنان در جای خود باقی است.
آیا مشکلات تامین شکر موردنیاز بخش زنبورداری حل شده است؟
در اسفند سال گذشته از زنبورداران پول جمعآوری شد تا نهاده شکر موردنیاز آنها تامین شود و در آن زمان از طریق سامانه بازارگاه، شکر با نرخ ۲۵هزار و ۵۰۰ تومان خریداری شد.
باوجود محدود بودن میزان شکر تخصیصی و واریز پول زنبورداران کشور به سامانه بازارگاه در آن زمان، در ماههای آغازین امسال، هیاتدولت موضوع تامین ارز حمایتی شکر را از تالار یک به تالار ۲ انتقال داد و به این ترتیب ارز ۲۸ هزار و ۵۰۰ تومانی برای شکر حذف و ارز ۴۲ هزار تومانی جایگزین آن شد. بر همین اساس، معاون بازرگانی وزارت جهاد کشاورزی در مورخ ۲۹ اردیبهشت امسال طی نامهای اعلام کرد، هر بخشی که از اول اسفند ۱۴۰۲ به بعد شکر خریداری کرده است، باید مابهالتفاوت افزایش قیمت در شکر و افزایش 9درصدی ارزشافزوده بهمیزان ۱۲هزارتومانی برای هر کیلو را پرداخت کند!
این در حالی است که چند ماه قبل از این اتفاق، پول نهاده شکر از زنبورداران وصول شده و عرضه شکر نیز با تاخیر چندماهه همراه بود، در این حال چه کسی میپذیرد معامله قطعی و نهاییشده که وجه آن نیز پرداخت شده عطف بماسبق شود؟!
موسویان در ادامه با بیان اینکه پیگیریها درباره این حق نیز تاکنون نتیجهبخش نبود، ادامه داد: اگر بخواهیم قانون را نیز کنار بگذاریم، آیا در دین ما نیز چنین چیزی مرسوم است؟! حتی اتحادیه زنبورداران آذربایجانغربی با شکایت و محکومیت از طریق سازمان تعزیرات حکومتی باوجود محکومیت عوامل در رأی بدوی و تجدیدنظر نیز نتوانست راه به جایی ببرد. وی با تاکید بر اینکه عرصه و عیان زنبوردار همین کندویعسل است، گفت: شاید باغدار سالی گرفتار سرمازدگی محصول خود شود، اما همچنان بخشی از سرمایه او یعنی زمین و درختان به جای خود باقی است، در حالی که اگر زنبوردار، زنبور یا کندوی خود را از دست دهد، همه سرمایه خود را از دست داده است. حتی برخی از زنبورداران برای خرید شکر و پرداخت پول بازارگاه، پول قرض گرفته یا سرمایه خود را فروختهاند.
مدیرعامل اتحادیه زنبورداران کشور افزود: زمانی که نوری قزلجه، نماینده بود نیز، این مسئله را مطرح کردیم و ایشان در نامهای دستور پیگیری دادند که این ابلاغیه عطف ماسبق نمیشود و اما جوابی از نیکبخت، وزیر وقت و تیم همکاران او دریافت نشد، بنابراین در ادامه با وزارت نوریقزلجه از ایشان تقاضا کردیم تا خود به نامه خود در زمان عضویت خودشان در هیاترئیسه مجلس شورای اسلامی پاسخ دهد، اما هنوز هم هیچ جوابی نشنیدهایم و همچنان شخصی که این چالش را ایجاد کرده، در وزارتخانه در پست معاونت وزارت مشغول کار است.
وی در پایان با بیان اینکه زنبور عسل نهاده زنده و نهادهساز بخش کشاورزی است، تقاضا کرد: مسئولان از این تفکر که اگر عسل در سفره مردم نباشد، هیچ اتفاقی نمیافتد، بیرون بیایند و ببینند که اگر زنبورعسل در طبیعت نباشد، چه لطماتی در بخش کشاورزی رخ خواهد داد. در حالی که حتی در قرآن و روایات دینی ما به نقش زنبورعسل بسیار پرداخته شده است، اما ما نه از لحاظ دینی و نه از لحاظ کشاورزی به این موضوع توجه خاصی نداشتهایم!
موسویان با بیان اینکه در بخش تولید و کشاورزی هیچ تفکر درستی در حوزه زنبورعسل وجود ندارد، گفت: براساس آمارهای سال گذشته، حدود ۱۰۰هزار نفر در بخش زنبورداری فعال هستند، اما وزارت جهاد کشاورزی همچنان بهجای حمایت از حفظ و نگهداری کندوها و زنبورعسل جدای از مبحث تولید عسل و نقش مهمتر در گردهافشانی و امنیت غذایی، چشمان خود را مقابل نابودی زنبورداری کشور بسته است، در حالی که در کشورهای پیشرفته، منبع اصلی درآمد زنبوردار از طریق گردهافشانی است، در کشور ما زنبوردار به باغدار پول و عسل میدهد تا اجازه دهد کندویعسل در باغ او باشد و گاه حتی باغدار زنبورها را عامل خراب شدن گلها و گیاهان خود میداند.
نیاز است تا بررسی و مطالعه صورت گیرد تا مشخص شود که کشورهای دیگر در این حوزه چه کردهاند و دیدگاه آنها به زنبورعسل چیست و چه اقداماتی را برای پیشبرد اهداف خود انجام دادهاند.