ایمنی نتیجه رعایت تمام استانداردها در همه بخش‌ها

حسین رحیمی‌نژاد، کارشناس صنعت خودرو درباره وضعیت ایمنی در محصولات خودرویی داخل با اشاره به اینکه خودرو ایمن یعنی خودرو باکیفیت در جاده‌های با استاندارد بالا و فرهنگ رانندگی ارتقایافته به صمت گفت: در بحث ایمنی علاوه بر کیفیت خودروها، عامل انسانی و جاده نیز دخیل هستند. در بحث تصادفات مسئله کیفیت خودرو یکی از عوامل است، اما تنها عامل نیست و البته مهم‌ترین عامل هم نیست. واقعیت این است که عوامل دیگری وجود دارد. در این میان بحث باکیفیت و استاندارد بودن جاده‌ها خیلی مسئله مهمی است و حتی به نظر من در بحث تصادفات از مسئله کیفیت خودرو مهم‌تر است. در کنار کیفیت خودرو و استاندارد جاده‌ها موضوع مهم‌تر، فرهنگ رانندگی ما ایرانی‌هاست. به اعتقاد من، اولین عامل و دلیل اصلی بروز تصادفات به مشکلات جاده‌ای ما برمی‌گردد و در رده دوم می‌توان گفت کیفیت خودروها قرار دارد.

رحیمی‌نژاد ادامه داد: در بحث ایمنی تولیدات خودرویی ما با چارچوبی به‌نام استانداردهای خودرویی مواجه هستیم. این استانداردها که بعضا استانداردهای پذیرفته‌شده جهانی هستند و در کشور ما به‌عنوان استانداردهای ۸۵ گانه شناخته می‌شوند به نوعی نگاه و تمرکز اصلی بر ایمنی و تولید باکیفیت خودرو دارند و خودروسازان ملزم به رعایت آنها هستند. در صنعت خودرو ما در سال‌های گذشته توجه کمتری به استانداردهای تولید باکیفیت و ایمن می‌شد و خوشبختانه به‌تازگی و در سال‌های اخیر توجه به رعایت کردن این الزامات بیشتر شده است. در این میان برخی از محصولات داخلی هم به خوبی توانسته‌اند استانداردهای لازم را پاس کنند.

کیفیت بالاتر، ایمنی بیشتر

رحیمی‌نژاد افزود: در کنار رعایت استانداردهای ۸۵ گانه توان طراحی خودرو ایمنی و باکیفیت و همچنین استفاده از قطعات باکیفیت نیز در این فرآیند تاثیرگذار است. در واقع ایمنی تولیدات نتیجه رعایت ضوابط دقیق در بخش‌های گوناگون و حلقه‌های مختلف تولید از مواد اولیه تا تولید نهایی است و هر کدام از این بخش‌ها سهمی از ایمنی خودرو دارند. به عبارتی تولید باکیفیت باید در تمام حلقه‌ها مدنظر باشد تا در نهایت ایمنی محقق شود و به نوعی می‌توان گفت کیفیت بالاتر ایمنی بیشتر برای مصرف‌کننده به همراه دارد.

کارشناس صنعت خودرو در ادامه به مشکلات اقتصادی و بررسی وضعیت خودروهای قدیمی و فرسوده در کشور پرداخت و گفت: بسیاری از مردم به‌دلیل مشکلات اقتصادی و معیشتی قادر به تعویض خودروهای خود نیستند. این خودروها که معمولا عمر بالایی دارند و به‌درستی تعمیر و نگهداری نمی‌شوند، به‌مرور زمان مستهلک و آسیب‌پذیر می‌شوند. این وضعیت به نوبه خود می‌تواند به افزایش تصادفات و حوادث منجر شود، زیرا از یک‌سو خودرو قدیمی است و به‌دلیل فرسودگی و عدم‌تعویض قطعات، عملکرد و ایمنی مناسبی ندارد. و از سوی دیگر صاحبان این خودروها ناچار به استفاده از آنها هستند، چراکه توان خرید خودرو نو ندارند.

منصفانه قضاوت کنیم

رحیمی‌نژاد نسبت دادن بیش از نیمی از مرگ‌ومیرها به ناایمن بودن خودروهای تولید داخل را قضاوت غیرمنصفانه دانست و گفت: واقعیت این است که بین عواملی که منجر به تصادفات می‌شود نمی‌توان اولویت قطعی بر یکی از آنها گذاشت و باید در بروز یک تصادف سهم عوامل گوناگون سنجیده شود و به دنبال آن اظهارنظر کنیم. تصادفات جاده‌ای عوامل متعددی دارند و نمی‌توان تنها خودرو را مقصر دانست. در کنار طراحی ضعیف خودروها، عمر بالای آنها و عدم‌تعویض قطعات نیز از عوامل مؤثر در بروز حوادث است. نمی‌توان تولیدکننده را به خاطر مشکلات خودروهای قدیمی و فرسوده به‌سادگی متهم کرد، زیرا شرایط اقتصادی و عدم‌امکان تعمیر و نگهداری نیز نقش مهمی در این موضوع دارند. بهتر است کمی منصفانه قضاوت کنیم.

ارتقای کیفیت ضریب ایمنی را بالا می‌برد

در ادامه با علیرضا محمدزاده، کارشناس حوزه خودرو درباره کم و کیف رعایت استانداردهای چندگانه خودرویی گفت‌و گو کردیم. محمدزاده با اشاره به اینکه در صنعت خودرو کشور به صورت چندجانبه و دقیق به استانداردهای توجه نمی‌شود به صمت اظهار کرد: برای ارتقای تولید، بیش از هر اقدامی استانداردهایی تعریف و رعایت می‌شود.

این استانداردها که اغلب در جهان پذیرفته شده هستند برگرفته از ایرادات و معایبی بوده که پیش‌تر شناسایی و اغلب از سوی خودروسازان مطرح جهانی اعلام شده است. ایمنی یک خودرو برگرفته از میزان رعایت استانداردهای تولید است و به عبارتی نخستین نتیجه‌ای که از رعایت‌های استانداردها در تولید یک خودرو به‌دست می‌آید، افزایش ضریب ایمنی آن خودرو است که هم برای خودرو و مهم‌تر از آن، سرنشینان خودرو، بسیار حائز اهمیت است و می‌توان گفت در اولویت نخست اهداف طراحی و تولید یک خودرو قرار دارد. محمدزاده در ادامه با بیان اینکه بعد از تعیین استانداردها و تولید خودرو، مهم‌ترین اقدام تست محصول است، افزود: متاسفانه این بخش در صنعت خودرو ما نادیده گرفته شده و درباره آن اطلاع‌رسانی درست و دقیقی نمی‌شود. مرحله تست خودرو به صورت عملیاتی نشان می‌دهد یک خودرو تا چه حد واقعا براساس استانداردها تولید شده و توانسته استانداردهای لازم را پاس کند. براساس شواهدی که از وضعیت کلی خودروهای عرضه‌شده، حتی به‌عنوان یک مصرف‌کننده، شاهد آن هستیم، متاسفانه باید اذعان کنم که بیشتر خودروهایی که در داخل کشور تولید می‌شوند، نمی‌توانند استانداردهای خودرویی که در کشور به‌نام استانداردهای ۸۵ گانه و... شناخته می‌شوند را پاس کنند. در این شرایط شاهد تغییر در ظاهر و بدنه یک خودرو هستیم بدون توجه به اینکه اساس کار ایراد دارد. البته الزامی به رعایت تمام این استانداردها نیست، چون برخی از آنها صرفا در حد یک آپشن هستند؛ ازاین‌رو می‌توان گفت اجباری کردن رعایت تمام این همه آیتم شاید به نوعی یک خطا و اشتباه عملیاتی باشد که باید موردبررسی و تجدیدنظر قرار بگیرد.

ایمنی وابسته به  فناوری روز

کارشناس حوزه خودرو با اشاره به اینکه خطوط تولید و پلتفرم‌های مورداستفاده در صنعت خودرو کشور به‌دلایل گوناگون قدیمی هستند و بروزرسانی نشده‌اند، خاطرنشان کرد: متاسفانه صنعت خودرو ما به‌واسطه عدم‌ارتباط قوی با خودروسازان مطرح دنیا به‌ویژه در سال‌های اخیر و فشار تحریم‌ها نتوانسته در بخش‌هایی سطح خود را به دانش روز و تغییرات فناوری نزدیک کند و همین فاصله روزبه‌روز زیاد شده و بر کیفیت و سطح ایمنی و بروزرسانی سطح عملکردی خودروهای تولیدی ما تاثیر گذاشته است. این موضوع در کنار انحصاری که بر صنعت خودرو سایه انداخته و زیان انباشته و تقاضای بالا در مقابل عرضه اندکی که شاهد آن هستیم، عملا وضعیت تولید خودروهای داخلی را بدتر کرده است. در این شرایط شاید صحبت از رعایت استانداردهای روز در صنعت خودرو داخل کمی عجیب به نظر برسد.

استانداردسازی همه جانبه باشد

محمدزاده با تاکید بر اینکه عوامل متعددی در ارتقای کیفیت و رعایت استانداردها در صنعت خودرو نقش دارند که بخشی از آنها هم به تامین مواد اولیه و قطعات برمی‌گردد، اظهار کرد: برای تولید یک خودرو استاندارد باید در درجه نخست برای تولید قطعات و مواد اولیه استاندارد برنامه‌ریزی کنیم؛ چراکه با استفاده از قطعات باکیفیت می‌توان خودرو باکیفیت تولید کرد. به نوعی باید تولید استاندارد و باکیفیت خودرو از تامین مواد اولیه و ساخت قطعات دنبال شود و نمی‌توان آن را صرفا در فرآیند تولید خودرو دید. به‌طور کلی در یک سیکل از ابتدا تا انتها باید تمام بخش‌ها و صنایع مرتبط با صنعت خودرو براساس استانداردهای مشخص حرکت کنند و مدام بروزرسانی شوند، در این صورت، بخش مهمی از زیرساخت‌های لازم برای تولید خودرو با کیفیت فراهم می‌شود و در ادامه می‌توان از خودروساز انتظار عرضه خودروهای ایمن و با کیفیت بالا را داشت. این کارشناس حوزه خودرو با مفید دانستن تعریف و تلاش برای رعایت استانداردهای ‌۸۵ گانه، گفت: با تمام اینها توجه به رعایت مولفه‌های کیفی در تولید خودرو سودمند است، اما باید بپذیریم در هر حلقه‌ای که کیفیت رعایت نشود، این نقص به حلقه‌های بعدی منتقل می‌شود که آثار آن در محصول نهایی نمود خواهد یافت. در این فرآیند، پس از تعیین استانداردها و اجبار به رعایت آنها در تولید، پای نظارت دقیق به میان می‌آید. متاسفانه در کشور درباره استانداردها و رتبه‌بندی خودروهای تولید داخل در شاخص‌های مربوطه، اطلاع‌رسانی شفافی نمی‌شود که در نهایت به ضرر مصرف‌کننده نهایی خواهد بود. در این زمینه نیز بخش زیادی از عملکرد ضعیفی که داریم به انحصاری بودن صنعت خودرو برمی‌گردد، اینکه فضای رقابتی بر این صنعت حاکم نیست که در سایه آن خودروسازان به استانداردهایی که در محصولاتشان رعایت کرده و تست‌هایی که توانسته‌اند پاس کنند برای تولیداتشان مزیت رقابتی ایجاد کنند.

این موضوع متاسفانه به بی‌اعتمادی مصرف‌کنندگان نسبت به ایمنی و استاندارد خودروهای تولید داخل افزوده است.

وی ادامه داد: تعیین استانداردهای ۸۵ گانه که حتی صحبت از افزایش تعداد آنها می‌شود، گام مثبتی است، البته اگر در مسیر درست عملیاتی شود. نکته دیگر در این‌باره این است که در شرایطی که صنعت خودرو مشکلات زیرساختی دارد، نمی‌توان با تغییرات ظاهری و افزودن چند آپشن به نتیجه‌ای مهمی به‌عنوان ارتقای کیفیت و ایمنی برسیم.

نیازمند کمیته خاص

محمدزاده با اشاره به اینکه نه‌تنها در تولید، بلکه در مونتاژ هم باید استانداردهای روز برای تولید را موردتوجه قرار دهیم، افزود: آنچه به‌عنوان راهبرد برای کمک به پیشرفت صنعت خودرو و رفاه مصرف‌کنندگان تعریف شده و باید دنبال شود باید در تمام محصولات موردتوجه قرار بگیرد. در این میان، اگر قرار است از خودروهای چینی مونتاژی استفاده کنیم، بهتر است از مدل‌های باکیفیت و به‌روزتر بهره ببریم.

کارشناس حوزه خودرو در پایان گفت: رعایت استانداردهای خودرویی علاوه بر ایمنی خودرو و سرنشینان، تاثیر بسیار زیادی بر محیط‌زیست دارند و بخش زیادی از این الزامات هم در راستای حفظ محیط‌زیست تعریف و اجباری شده‌اند. در این شرایط که اهمیت مولفه‌های کیفی و رعایت استانداردهای خودرویی در نهایت این‌همه مزیت برای صنعت خودرو ما دارد لازم است در یک کمیته خاص تمام جوانب این استانداردسازی‌ها موردبررسی و موشکافی همه‌جانبه قرار بگیرد. این موضوع بسیار بااهمیت است و اگر تصمیمات درستی در این راستا گرفته شده و عملیاتی شود در بلندمدت می‌تواند بخش زیادی از مشکلات صنعت خودرو ما را برطرف کند.

سخن پایانی

بنابر این گزارش، کارشناسان معتقدند درباره وضعیت ایمنی و کیفیت تولیدات داخل باید با احتیاط و منصفانه اظهارنظر کرد. به‌گفته آنها در ایمن بودن یک خودرو همان‌قدر که کیفیت خودرو مهم است، استاندارد بودن جاده‌ها و فرهنگ رانندگی نیز اهمیت دارد. ضمن اینکه هر کدام از این عوامل خود زیرمجموعه‌های گوناگونی دارند و باید به دقت موردبررسی قرار گیرند. دخیل بودن عوامل گوناگون در بروز تصادفات جاده‌ای اظهارنظر درباره عوامل بروز آن را سخت می‌کند. در این شرایط اینکه اغلب تصادفات جاده‌ای را به ناایمن بودن محصولات داخلی نسبت بدهیم در حالی‌که فرهنگ رانندگی مناسبی نداریم و در جاده‌ها با مشکلات فراوانی روبه‌رو هستیم، کمی غیرمنصفانه به نظر می‌رسد. البته در کلان موضوع باید وضعیت اقتصاد را هم در نظر داشت، اینکه نمی‌توانیم به‌راحتی از فناوری و ماشین‌آلات به‌روز استفاده کنیم و محدودیت‌هایی در تامین برخی از قطعات و ماشین‌آلات خطوط تولید داریم نیز در این جریان بی‌تاثیر نیست. کاهش قدرت خرید مردم نیز در این فرآیند تاثیرگذار است. با تمام اینها انتظار این است که ایمنی مردم در جاده‌ها ارتقا یابد، چراکه بحث مرگ و زندگی آنها در میان است.