زیر سقف این آسمان آبی در حالی که بسیاری از افراد به‌دلیل نداری، با هزار کاغذبازی و دردسر به‌دنبال قبر رایگان یا ارزان‌نرخ می‌گردند، برخی به‌دنبال تشریفات برای برگزاری مراسم ترحیمی باشکوه هستند. البته بماند که با این وضعیت گرانی هزینه شست‌وشو، جابه‌جایی جنازه از غسالخانه تا محل دفن، خرید ترمه، آمدن مداح، برگزاری خاکسپاری و خورد‌وخوراک بستگان و دوستانی که آمده‌اند، هزینه‌های عجیب و سرسام‌آوری می‌شود که وقتی بدانید بهتر است دعا کنید که نمیرید.  صمت در این گزارش به بررسی هزینه‌های گزاف برای برگزاری مراسم ترحیم پرداخته است.

تجملات پس از مرگ

ورود تجملات به مجالس ترحیم معضلی بزرگ است که حال بیش از قبل دامن‌گیر مردم شده است. برای بسیاری از ثروتمندان و قدرتمندان، مراسم ترحیم آخرین فرصت برای به‌رخ‌کشیدن ثروت هنگفت‌شان است؛ تا جایی که برخی ثروتمندان، عزیزان‌شان را لایق بهترین‌ها در زندگی پس از مرگ می‌دانند؛ از این‌ رو، ترجیح می‌دهند عزیزشان در تابوت‌های لاکچری آرام بگیرد و از مهمانان با دسته‌گل‌های میلیاردی استقبال شده و در سالن‌های مجلل پذیرایی شود. این در حالی است که هدف از برگزاری مراسم ترحیم شادی روح مردگان و تسلای خاطر بازماندگان است.

گاهی ممکن است در کوچه و خیابان مراسم تشییع جنازه افراد مختلفی را دیده باشید و ناخودآگاه بدون آنکه حتی نام آن‌ میت را بدانید یا اینکه خانواده میت را بشناسید، به جمع مشایعت‌کنندگان جنازه اضافه شوید، اما امروز هنگامی که بستگان و خانواده یک مرده زیر تابوت وی می‌گریند، معلوم نیست که به‌حال خود و غم فراق عزیز از دست رفته‌شان گریه می‌کنند یا اینکه از زور خرج و مخارجی که روی دوش آنها افتاده است، می‌گریند.

هزینه کفن و دفن

اول از همه به هزینه کفن و دفن می‌پردازیم. براساس مدیران شهری: هزینه خدمات بهشت زهرا در سال ۱۴۰۳ نسبت به سال گذشته ۳۰ درصد گران می‌شود، اما بررسی جزئیات لایحه شهرداری تهران نشان می‌دهد در بخش‌هایی شهرداری بیش از ۶۰ درصد پیشنهاد افزایش هزینه خدمات در بهشت زهرا را مطرح کرده است. این لایحه هنوز در صحن شورای شهر بررسی و تصویب نشده و نرخ‌ها پس از تصویب در صحن شورا و تایید فرمانداری اجرایی می‌شوند.

سال گذشته شهرداری تهران در جلسات پایانی شورای شهر تهران لوایح نرخ هزینه‌های خدمات در حوزه‌های مختلف را به شورا ارسال و درخواست کرد شورا با فوریت تمامی این لوایح را بررسی کند؛ موضوعی که موردانتقاد اعضای شورای شهر قرار گرفت و با آن مخالفت شد. یکی از لوایح ارسال‌شده، لایحه بهای خدمات آرامستان بهشت زهرا از سال ۱۴۰۳ بود. مدیران شهری مدعی بودند افزایش ۳۰ درصدی هزینه این خدمات را پیشنهاد داده‌اند، اما بررسی جزئیات این لایحه نشان می‌دهد شهرداری در برخی از خدمات افزایش ۶۰ درصدی هزینه را هم پیشنهاد داده است.

در گزارش توجیهی این لایحه به نرخ آمبولانس اشاره شده و آمده است: هزینه خدمات انتقال هر متوفی با آمبولانس به آرامستان‌های شهرداری تهران با ظرفیت چهار متوفی در سال ۱۴۰۲ مبلغ 000‌.‌090‌.‌50 ریال در نظر گرفته شده و با عنایت به قرارداد شرکت تعاونی مصرف کارگران با موضوع حمل اجساد از سطح شهر تهران به سازمان بهشت حضرت زهرا (س) طبق نظر کارشناس رسمی دادگستری و اجاره ۵۰ دستگاه خودرو حمل متوفی (تویوتا هایس) به مبلغ ماهانه  ۲۵۰،۰۰۰،۰۰۰، ۵۶ ریال و باتوجه به میانگین اجساد حمل‌شده به تعداد تقریبا ۶۰۰۰ متوفی در ماه و بدون لحاظ کردن هزینه‌های جاری و نیروی انسانی سازمان، بهای تمام‌شده حمل هر جسد برای سازمان ۳۷۵،۰۰۰، ۹ ریال است؛ بنابراین با در نظر گرفتن افزایش تورم سالانه، پیشنهاد شده ۴۰ درصد به مبلغ فوق‌الذکر اضافه شود که در مجموع مبلغ دریافتی برای هر متوفی ۱۳،۱۲۵،۰۰۰ ریال می‌شود.

در این لایحه هزینه‌های تازه‌ای هم اضافه شده و آمده است: باتوجه به اینکه سازمان بهشت حضرت زهرا (س) مبلغی بابت خدمات حمل اجساد از مجتمع عروجیان تا قطعات سازمان دریافت نمی‌کند و با عنایت به قرارداد شرکت بیستون خدمات ایرانیان طبق نظر کارشناس رسمی دادگستری با موضوع فوق‌الذکر و اجاره ۱۴ دستگاه خودرو حمل متوفی وانت آریسان به مبلغ ماهانه ۸۶۸۰،۰۰۰،۰۰۰ ریال و باتوجه به میانگین اجساد حمل‌شده به تعداد تقریبا ۳۳۲۵ متوفی در ماه و بدون لحاظ کردن هزینه‌های جاری و نیروی انسانی سازمان، بهای تمام‌شده حمل هر جسد برای سازمان مبلغ ۲۶۱۰،۰۰۰ ریال است؛ بنابراین با در نظر گرفتن افزایش تورم، پیشنهاد شده ۳۰ درصد به مبلغ فوق‌الذکر اضافه شود که در مجموع مبلغ دریافتی برای هر متوفی ۳،۳۹۳،۰۰۰ ریال می‌شود.

باتوجه به اینکه بهای خدمات عضو‌های قطع‌شده و جنین دارای جواز معادل یک سرویس آمبولانس عمومی در سال ۱۴۰۲ به مبلغ ۵۰۰۹۰،۰۰۰ ریال دریافت می‌شد، پیشنهاد شده هزینه هر سرویس یک‌دوم مبلغ آمبولانس عمومی معادل ۶،۵۶۲۰۵۰۰ ریال لحاظ شود.

البته موارد فوق برای ساده‌ترین مراسم ترحیمی است که ممکن است برگزار شود و هزینه‌های برگزاری یک مجلس ترحیم اعیانی با قیمت‌های گفته‌شده زمین تا آسمان مغایرت دارد.

به‌عنوان یکی از ساده‌ترین موارد برای خرید یک تاق شال قیمتی کافی است سری به آگهی‌های مختلف در فضای مجازی بزنید تا شاهد هزینه سنگینی برای خرید تاق شال ترمه روی متوفی باشد که هزینه‌ای حدود ۱۰۰ میلیون تومان دارد.

هزینه حمل متوفی

از هزینه‌های رسمی حمل‌ونقل متوفی صحبت شده بود، اما کافی است سری به سایت‌های اینترنتی بزنید تا شاهد هزینه‌های سنگین برای حمل‌ونقل متوفی با ماشین‌های لاکچری باشید.

در صورتی که حمل متوفی داخل شهر تهران باشد، برای رزرو این آمبولانس‌ها باید از یک میلیون و ۸۰۰ تا ۲ میلیون و ۵۰۰ هزار تومان هزینه کرد.

البته اگر قصد ارسال فرد متوفی از تهران به شهرستان یا حتی خارج از کشور را داشته باشید با قیمت‌های عجیب و غریبی مواجه خواهید شد.هزینه حمل میت از تهران به شیراز با آمبولانس حدود ۹ میلیون تومان و از تهران به اهواز تقریبا ۱۲.۵ میلیون تومان است، اما برای شهرهای نزدیک‌تر مانند اردبیل و مشهد به ترتیب ۶ و ۷.۵ میلیون تومان هزینه دارد. اما هزینه ارسال فرد متوفی از ایران به خارج از کشور مثل آلمان یا کانادا بین ۵۰ تا ۲۵۰ میلیون تومان است. همچنین هزینه ارسال هوایی جنازه به کانادا ۳۱۰۰ دلار عنوان شده است. همچنین انجام کلیه امور ترخیص متوفی از فرودگاه امام خمینی‌(ره) ۵ میلیون و ۸۶۰ هزار تومان هزینه دارد.

پذیرایی

پس از بررسی هزینه خاکسپاری، به بررسی هزینه‌های پذیرایی می‌پردازیم که برای لاکچری‌پسندان بیش از غم از دست دادن متوفی اهمیت دارد.

هزینه پک‌های پذیرایی برای مراسم‌های ترحیم از ۴۳ هزار تومان شروع می‌شود و به ۸۶ هزار تومان می‌رسد. این پک‌ها بسته‌بندی رایج و به‌صرفه دارند که شامل میوه‌هایی چون موز، خیار، سیب یا نارنگی و پک کارد دستمال و نمک هستند. اما برخی از لاکچری‌پسندان باید پک‌های پذیرایی لاکچری را تهیه کنند و حسابی برای آن مرحوم تازه در گذشته سنگ‌تمام بگذارند. حالا اینکه چقدر از این هزینه‌ها مربوط به آن متوفی است و صحبت به رخ کشیدن نیست را خدا داند! برای بررسی هزینه این بخش سری به سایت‌های اینترنتی زدیم تا از نرخ برخی از پک‌های پذیرایی برای مجلس ختم مطلع شویم.

در برخی از سایت‌ها پک‌های پذیرایی لاکچری از ۱۵۰ تا ۳۵۰ هزار تومان قیمت‌گذاری شده است. یعنی باید برای ۱۰۰ مهمان ۳۵ میلیون تومان هزینه کنید. برای خرید حلوا و خرمای پذیرایی نیز بسته به نوع آن باید از ۴۲۰ تا ۶۸۰ هزار تومان هزینه کرد که البته در این قسمت اگر به فکر لاکچری‌بازی باشید، باید بین ۹۰۰ تا یک میلیون و ۵۳۰ هزار تومان هزینه کنید.

برگزاری مراسم ترحیم

هزینه لازم برای برگزاری مراسم ختم به‌صورت مجازی از ۳ تا ۷ میلیون تومان است. در صورتی که قصد دعوت از گروه‌های نوازنده را نیز داشته باشید، با سری به سایت‌های اینترنتی با آگهی‌های گوناگونی شامل اجرای مراسم ترحیم عرفانی با برترین نوازندگان و خوانندگان کشور اقدام به برگزاری مراسم ترحیم به همراه سازهای اصیل ایرانی از جمله نی، دف، تار، سنتور و... در منازل، تالار پذیرایی، هتل‌ها و سالن‌های اجتماعات در تهران و خارج از تهران روبه‌رو خواهید شد که بسته به انتخاب شما هزینه‌های زیادی را به همراه خواهد داشت که در محدوده ۵ تا ۲۰ میلیون تومان قرار دارد. در برخی از این سایت‌ها نیز قسمتی تحت عنوان برنامه‌ریزی پیش از مرگ مشخص شده است که مربوط به افرادی است که قصد دارند پیش از مرگ، خود برای نحوه برگزاری مراسم‌شان برنامه‌ریزی کنند.

در ادامه تشریفات مراسم لاکچری برای برگزاری هرچه باشکوه‌تر مراسم ترحیم پیشنهاد رزرو چند گریه‌کن خانم و آقا به شما داده می‌شود که هزینه لازم برای این گریه‌کن‌های اجاره‌ای در سایت‌های اینترنتی از ۵۰۰ هزار تومان شروع می‌شود و به ۶ میلیون تومان نیز می‌رسد.

سنگ قبر

پس از این مراسم‌ها خرید سنگ قبر همان سنگ‌تمامی است که باید برای فرد متوفی گذاشت.

قیمت سنگ در ارزان‌ترین حالت از ۴ میلیون تومان شروع می‌شود و در برخی مواقع به ۸۰ میلیون تومان هم می‌رسد.

 ارزان‌ترین سنگ قبر گرانیت مشکی است و سنگ قبر مرمر آبی نیز از آن سنگ قبرهای لاکچری است که شروع نرخ آن در محدوده ۶۹ میلیون تومان است.

اما فکر نکنید که نرخ قبر در همین محدوده می‌ایستد و هزینه‌های سنگین‌تری برای آن نمی‌شود.

 در سایت‌های اینترنتی فروش سنگ قبر، انواع سنگ قبر با قیمت‌های نجومی به فروش می‌رسد؛ برای نمونه سنگ قبر مرمر پرتقالی با نرخ ۲۴۷ میلیون تومان، سنگ قبر مرمر سفید با نرخ ۱۳۰ میلیون تومان و سنگ قبر لوتوس نیز با نرخ ۱۳۰ میلیون تومان به فروش می‌رسد.

همچنین در صورتی که قصد گل‌آرایی سنگ قبر را داشته باشید، باید از یک میلیون و ۵۰۰ هزار تومان تا ۲۰ میلیون تومان هزینه کنید.

سخن پایانی

در واقع می‌توانیم تمام جملات فوق را در یک جمله خلاصه کنیم؛ هزینه کفن و دفن مردگان، نفس زندگان را هم گرفته است.

آنها که ندارند، مرگ‌شان هم فقیرانه است؛ گرچه بازماندگان‌شان در هزینه‌ها می‌مانند. آنهایی هم که زیاد دارند، مرگ‌شان مثل زندگی‌شان گران است.

دیگر خوب و بد این با ما نیست...