راه پر پیچ و خم بازار مسکن
امیر مقیمی-کارشناس بازار مسکن
بازار مسکن در سالهای اخیر در ایران با تحولاتی روبهرو شده که تاثیر قابلتوجهی بر زندگی شهروندان داشته است. یکی از عوامل مهمی که در تحولات اخیر بازار مسکن در کشور تاثیرگذار بوده، تحریمهای اقتصادی و سیاسی علیه ایران است که منجر به کاهش نرخ ارز، افزایش نرخ تورم و کاهش درآمد و قدرت خرید مردم شده است.این شرایط باعث شده تا در بازار مسکن، هم بهلحاظ فروش و هم بهلحاظ اجاره، نوسانات قیمتی زیادی رخ دهد. نرخ مسکن در سالهای اخیر بهشدت افزایش یافته است، همچنین، نوسانات قیمتی در بازار اجاره مسکن نیز بهشدت احساس میشود.در این شرایط، مشکلات زیادی برای مالکان و مستاجران مسکن پیش آمده است. مالکان بهدنبال حفظ ارزش سرمایه خود هستند و بههمیندلیل، تخلیه ملک خود را در صورت عدمپرداخت اجاره، بهعنوان یک ابزار برای تحقق این هدف در نظر میگیرند. این امر باعث شده است تا مستاجران موردضرر و زیان قرار گیرند و در بسیاری از موارد، ناچار به ترک خانه یا حتی شهر خود شوند!
علاوه بر این، مشکلاتی برای خریداران مسکن نیز وجود دارد. افزایش نرخ مسکن در مقابل کاهش درآمد و قدرت خرید مردم، باعث شده است تا بسیاری از افراد قادر به خرید مسکن نباشند و در بسیاری از موارد، ناچار به اجاره مسکن با نرخ بالا شوند.در بازار غیررسمی اجاره، مالکان بهدنبال حصول سود بیشتر هستند و مستاجران نیز علاوه بر نرخ اجاره، با مشکلاتی مانند عدمثبات قرارداد و مشکلات مالی مواجهند. این بازار بدون ثبات بوده و هیچگونه حقوقی برای مستاجران تضمین نشده است. مستاجران ممکن است بهدلیل نداشتن قرارداد رسمی، بدون هیچگونه اطلاع قبلی، از مسکن خود بیرون رانده شوند و در این صورت، هیچگونه حقوقی برای آنها برقرار نیست.علاوه بر مشکلات مربوط به بازار غیررسمی اجاره مسکن، بازار رسمی اجاره مسکن نیز با چالشهایی روبهرو است. یکی از مشکلات اصلی بازار رسمی اجاره مسکن، کمبود مسکن اجارهای با نرخ مناسب است. در بسیاری از شهرهای کشور، نرخ اجاره مسکن بهدلیل کمبود مسکن اجارهای، بسیار بالا است و افراد با درآمد کم نمیتوانند به مسکنی با نرخ مناسب دسترسی پیدا کنند.در کل، باتوجه به شرایط فعلی بازار مسکن در ایران، مشکلاتی برای مالکان، مستاجران و خریداران مسکن وجود دارد. برای حل این مشکلات، باید برای کاهش نوسانات قیمتی در بازار مسکن و ارائه شرایط مناسب برای مالکان، مستاجران و خریداران مسکن اقداماتی انجام شود. این اقدامات میتوانند شامل تعیین نرخ مناسب برای مسکن، تسهیلات وام مسکن با شرایط مناسب، تشویقهای قانونی برای حفاظت از حقوق مالکان و مستاجران و مدیریت مناسب بازار مسکن باشند.
همچنین، حمایت از سرمایهگذاری در بخش مسکن، میتواند به کاهش نوسانات قیمتی و افزایش تعداد مسکن در بازار کمک کند. علاوه بر این، باید بهدنبال ایجاد اشتغال و افزایش درآمد مردم باشیم تا قدرت خرید آنها بهبود یابد و بتوانند بهراحتی به مسکن دسترسی پیدا کنند. در کل، باتوجه به وخامت بازار اجاره مسکن در ایران، ایجاد بازار رسمی و قانونی برای اجاره مسکن بهعنوان یک راهحل مناسب مطرح شده است. با ایجاد بازار رسمی و قانونی برای اجاره مسکن، میتوان مشکلات مربوط به اجاره مسکن را کاهش داد و به مستاجران کمک کرد تا با شرایط بهتری روبهرو شوند.برای تحقق این هدف، باید قوانین و مقررات دقیق و مشخص برای بازار اجاره مسکن تعیین شود و به این قوانین باید پایبند بود و اجرا شوند. همچنین، باید اقداماتی برای افزایش تولید مسکن اجارهای با نرخ مناسب انجام شود تا افراد با درآمد کم نیز بتوانند به مسکنی با نرخ مناسب دسترسی پیدا کنند.علاوه بر این، استفاده از فناوریهای نوین میتواند به بهبود بازار اجاره مسکن کمک کند. بهعنوانمثال، ایجاد پلتفرمهای آنلاین برای اجاره مسکن و تسهیل تعامل مستاجران و مالکان مسکن میتواند به بهبود شرایط بازار اجاره مسکن کمک کند. این پلتفرمها میتوانند اطلاعات دقیقی درباره قیمتها، شرایط اجاره و وضعیت مسکنهای مختلف در اختیار کاربران قرار دهند و به مستاجران کمک کنند تا مسکن مناسبی با نرخ مناسب پیدا کنند.