آنچه در ادامه می‌خوانید نظر کارشناسان و فعالان حوزه ارز و طلا درباره شرایط فعلی این بازارها است.

پرواز ارز با بال انتظارات تورمی

یک کارشناس حوزه ارز درباره شرایط فعلی این بازار گفت: انتظارات تورمی متاثر از تنش‌های نظامی و کسری بودجه دولت، باعث رشد نرخ ارز شده و اگر روند به همین گونه ادامه یابد، می‌توانیم انتظار دلار ۱۲۰ تا ۱۳۰ هزار تومانی را نیز برای پایان سال داشته باشیم.

مجتبی فتوحی، کارشناس بازار ارز در گفت‌وگو با صمت در تشریح وضعیت نرخ ارز بیان کرد: در ابتدای سال جاری در نتیجه محاسبات کارشناسان براساس داده‌های پولی به‌اصطلاح نصفه‌و‌نیمه بانک مرکزی، ارزندگی دلار در پایان سال حدود ۹۵ هزار تومان تعیین شد، اما مسئله این است که وضعیت عرضه و تقاضا در بازار ممکن است نرخ‌هایی را شکل دهد که تناسبی با رقم ارزندگی نداشته باشد.

این کارشناس بازار ارز در ادامه در توضیح دلایل روند صعودی نرخ ارز در روزهای اخیر بیان کرد: آنچه این روزها باعث شده نرخ دلار و البته باقی ارزهای رایج صعودی شود، انتظارات تورمی حاکم در جامعه است.

فتوحی اصلی‌ترین زمینه شکل‌گیری انتظارات تورمی را کسری بودجه دولت دانست و در این باره گفت: براساس اطلاعات و اظهارات مسئولان، کشور پیش از وقوع تنش نظامی میان ایران و رژیم صهیونیستی کسری بودجه سنگینی داشته که با وقوع این تنش و هزینه‌های مترتب بر آن که عینی‌‌ترین آنها رفع خسارت‌ها به زیرساخت‌های استراتژیک و وارد کردن آنها به مدار خدمت‌رسانی است و نیز افزایش آمادگی برای درگیری‌های احتمالی پیش رو، این کسری بودجه تشدید شده و همین امر زمینه را برای رشد نرخ ارز فراهم کرده است.

دخالت تاثیرگذار دولت

این کارشناس بازار در پاسخ به سوال صمت مبنی بر اینکه شما جنگ را عاملی تاثیرگذار در شکل‌گیری شرایط کنونی می‌دانید؛ اگر این‌گونه است، چرا در همان دوران دوازده‌روزه شاهد رشد نرخ دلار نبوده‌ایم و بازار ارز در ثبات بود؟ تصریح کرد: دلیل اصلی ثبات و آرامش بازار در دوره‌ جنگ دخالت گسترده بانک مرکزی در این بازار بوده است. اما به‌طور قطع با وقوع درگیری جدید نرخ دلار تا ۱۳۰ هزار تومان هم خواهد رسید.

وی در تشریح روند تاثیرگذاری انتظارات تورمی در بازار ارز توضیح داد: زمانی که انتظارات تورمی حالا چه متاثر از کسری بودجه و چه مسائل دیگری شکل می‌گیرد، مردم برای حفظ ارزش دارایی خود، آن را تبدیل به ارز، طلا و... می‌کنند که در نتیجه این رشد تقاضا نرخ‌ها افزایش خواهد یافت.

دلار ۱۲۰ تا ۱۳۰ هزار تومانی در پایان سال

فتوحی با بیان اینکه با وضعیتی که شکل گرفته می‌توانیم انتظار داشته باشیم که نرخ دلار در پایان سال به ۱۲۰ تا ۱۳۰هزار تومان برسد که این رقم با آنچه پیش از این درباره ارزندگی دلار به آن اشاره شد، فاصله خواهد داشت، ادامه داد: سیاست‌هایی چون تخصیص ارز ترکیبی به کالاهای اساسی که این روزها زمزمه‌ها درباره آن بالا گرفته نیز با مخابره پیام محدودیت شدید ذخایر ارزی دولت به جامعه، انتظارات تورمی را تقویت می‌کند و با برهم زدن تعادل، ضمن رشد نرخ در بازارهای دارایی چون ارز، تورم کالاهای عمومی را نیز افزایش می‌دهد.

وی در پایان تاکید کرد: ما اکنون در یک لوپ گرفتار شده‌ایم که نقطه ابتدایی آن تحریم است؛ مشکلی که مولودی به‌نام کسری بودجه را به اقتصاد ما تحمیل کرده است. بعد از حلقه کسری بودجه، انتظارات تورمی وجود دارد و ناشی از این امر تقاضا برای برخی کالاها به‌ویژه کالاهای اساسی افزون‌تر و برای کالاهای دیگر کاهشی می‌شود؛ مسئله‌ای که ممکن است تولید در برخی حوزه‌ها را کاهش دهد و تعدیل نیرو در واحدهای اقتصادی را به‌دنبال داشته باشد، این در حالی است که تعدیل نیرو با فعال‌سازی مکانیسم بیمه بیکاری، فشار به تامین اجتماعی را افزایش می‌دهد و در ادامه به کسری مضاعف بودجه دولت برای کمک به تامین اجتماعی خواهیم رسید. این همان لوپی است که به آن اشاره کردم.

آرامش در بازر طلا؛ رشد قیمت محتمل است

اما در بازار طلا چه خبر است؟ رئیس اتحادیه طلا، جواهر، نقره و سکه تهران گفت: سال گذشته قیمت طلا و سکه رکوردشکنی کرد؛ به‌طوری که طلای ۱۸ عیار ۱۱۲ درصد و سکه ۹۶.۵ درصد گران شد، اما از ابتدای امسال روند قیمت‌ها کاهشی بوده است.

نادر بذرافشان، رئیس اتحادیه طلا، جواهر، نقره و سکه تهران، روز گذشته در نشست خبری گفت: سال گذشته باتوجه به شرایط بازارهای جهانی، اونس جهانی ۴۱ درصد، هر گرم طلای ۱۸ عیار ۱۱۲ درصد، سکه طرح جدید ۹۶.۵ درصد، سکه طرح قدیم ۹۹ درصد، نیم‌سکه ۹۰ درصد، ربع‌سکه ۶۹ درصد، سکه یک گرمی ۱۰۸ درصد و حباب سکه ۲۹ درصد افزایش قیمت داشت، اما از ابتدای سال جاری، باوجود افزایش ۱۱.۵ درصدی اونس جهانی، قیمت‌ها در بازار داخلی طلا و سکه با نوساناتی بین یک تا ۵ درصد همراه بوده و در مجموع قیمت‌ها روندی کاهشی داشته است.

بذرافشان گفت: در این مدت، نرخ هر گرم طلای ۱۸ عیار ۳.۳ درصد، سکه طرح جدید ۱۰.۳ درصد، سکه طرح قدیم ۱۳ درصد، نیم‌سکه ۲۶ درصد، ربع‌سکه ۱۶ درصد و سکه یک‌گرمی ۱.۳ درصد و حباب سکه ۴۰ درصد کاهش یافته است.

مدیریت بازار طلا و سکه در جنگ اخیر

رئیس اتحادیه فروشندگان و سازندگان طلا، جواهر، نقره و سکه تهران، ضمن تشریح جزئیات مدیریت بازار طلا و سکه در روزهای پرالتهاب تنش نظامی میان ایران و رژیم صهیونی، اظهار کرد: جنگ تحمیلی پیش آمده تا حدی غافلگیرکننده بود، اما با مدیریت اتحادیه توانستیم از ایجاد التهاب بیشتر در بازار طلا جلوگیری کنیم. در آن روزها برخی افراد سودجو و فعالان غیرصنفی در فضای مجازی، با انتشار قیمت‌های هیجانی، سبب تشدید جو روانی شدند؛ به‌طوری که قیمت سکه ناگهان به ۸۳ میلیون تومان رسید.

وی افزود: در هفته اول بحران، اتحادیه به‌عمد از اعلام قیمت در سایت خودداری کرد تا از تقویت موج گرانی جلوگیری شود. این تصمیم با اعتراض برخی نهادها مواجه شد، اما توضیح دادیم که اعلام قیمت ناپایدار، خود عامل افزایش بیشتر نرخ‌ها خواهد شد. نتیجه این سیاست، فروکش کردن التهاب بازار و بازگشت قیمت سکه به ۷۵ میلیون تومان بود و پس از آن، با هماهنگی رئیس اصناف کشور، اتحادیه به‌عنوان مرجع رسمی اعلام قیمت تعیین شد.

رشد اونس، قیمت‌ها را صعودی کرد

این مقام صنفی-صنعتی با بیان اینکه پس از آتش‌بس، قیمت‌ها ثبات نسبی یافت، تصریح کرد: در روزهای گذشته، افزایش ۷۵ دلاری اونس جهانی باعث رشد تدریجی قیمت‌ها شده است.

رئیس اتحادیه همچنین به کاهش قدرت خرید مردم و رکود بازار در سال گذشته اشاره کرد و گفت: با افزایش قیمت طلا و شرایط اقتصادی نامطلوب، تقاضا برای طلا در سال جاری نسبت به مدت مشابه سال گذشته بین ۲۰ تا ۳۰ درصد کاهش یافت. همین موضوع باعث شد مردم به خرید نقره، که قیمت پایین‌تری دارد، گرایش بیشتری پیدا کنند. بازار نقره اکنون شرایط بهتری نسبت به طلا دارد.

طلا جهانی تا پایان سال ۲۰۲۵ به ۴۰۰۰ دلار می‌رسد

بذرافشان درباره تاثیر فعال شدن مکانیسم ماشه بر بازار طلا و پیش‌بینی آینده قیمت‌ها اظهار کرد: سال گذشته پیش‌بینی می‌شد بهای طلا به ۳۰۰۰ دلار برسد؛ این در حالی بود که سال میلادی را با قیمت ۲۰۳۷ دلار آغاز کردیم و در پایان سال به ۲۹۷۰ دلار رسیدیم. پیش‌بینی امسال این است که قیمت اونس جهانی در پایان سال به ۴۰۰۰ دلار برسد.

به‌گفته رئیس اتحادیه طلا و جواهر تهران، کاهش استخراج طلا در جهان، افزایش هزینه‌های استخراج و تبدیل بخشی از ذخایر ارزی کشورهای اروپایی به طلا، از عوامل مهم این افزایش نرخ طلا هستند.

ثبات نسبی قیمت‌ها

بذرافشان در ادامه ضمن اشاره به وضعیت کنونی بازار طلا اظهار کرد: قیمت‌ها در حال حاضر به ثبات نسبی رسیده‌اند و نوسانات قابل‌توجهی مشاهده نمی‌شود. قیمت هر گرم طلای ۱۸ عیار طبق آخرین معاملات به ۷ میلیون و ۵۶۰ هزار تومان رسیده است.

بذرافشان ضمن تاکید بر اینکه احتمال کاهش قیمت‌ها در کوتاه‌مدت کم است، گفت: باتوجه به تحلیل‌های جهانی که نشان‌دهنده روند صعودی قیمت طلاست و همچنین نبود تقاضای قابل‌توجه در بازار داخلی، انتظار کاهش قیمت‌ها در حال حاضر پایین است. حباب سکه نیز از ابتدای سال تاکنون حدود ۴۰ درصد کاهش یافته و به حدود ۱۰ میلیون و ۵۰۰ هزار تومان رسیده است.

سخن پایانی

براساس آنچه فعالان و کارشناسان حوزه ارز و طلا می‌گویند در سال جاری چندان نمی‌توان به ثبات بازارهای ارز و طلا دل خوش کرد و «صعود» گزاره مشترک کارشناسان برای تحلیل وضعیت این بازارها در سال جاری است. اما دلیل این تحلیل چیست؟ این سوالی است که کارشناسان در پاسخ به آن بر انتظارات تورمی موجود در جامعه متاثر از تنش‌های سیاسی در گام نخست و وجود مشکلات ساختاری و مشخصا کسری بودجه در گام دوم اشاره می‌کنند.