بازیگر اصلی حمل‌ونقل هوشمند، هوش مصنوعی است و انسان کاربر این فرآیند است و به‌طورکلی حمل‌ونقل هوشمند به ۲دسته حمل‌ونقل عمومی و لجستیک دسته‌بندی می‌شود. حمل‌ونقل هوشمند عمومی نظیر تاکسی‌های اینترنتی توسعه بیشتری در کشور داشته است. باید گفت حمل‌ونقل هوشمند عمومی کمک زیادی به کنترل سرعت خودروها در پیشگیری از تصادفات جاده‌ای می‌کند و وظایف پلیس‌های راهنمایی و رانندگی در زمان‌های اوج عبور و مرور را راحت‌تر کرده است. با این حال باتوجه به اینکه این نوع حمل‌ونقل در کشور ما توسعه پیدا کرده است، اما همچنان در بسیاری موارد شاهد پیگیری‌های پلیس راهنمایی و رانندگی در کنار جاده‌ها هستیم. از مزایای این نوع حمل‌ونقل، کنترل افراد برای پیشگیری از جرائم است و کمک زیادی به افزایش امنیت عموم مردم در هنگام استفاده از تاکسی‌های اینترنتی می‌کند. امروزه خودروهای سنگین هم وارد عرصه حمل‌ونقل هوشمند شده‌اند و به‌صورت خودران فعالیت می‌کنند که از هوشمندی بسیار بالایی برخوردارند. این خودروها توانایی مشخص کردن عابر پیاده یا موانع را دارند و به‌شدت قابل‌اعتماد هستند،اما حمل‌ونقل لجستیک کارآیی متفاوت‌تری نسبت به بخش عمومی دارد. در واقع این نوع حمل‌ونقل به‌صورت هوشمند در شرکت‌های بزرگ پخش، کارآیی زیادی دارد، نظیر شرکت‌های پست یا شرکت‌هایی که با توزیع مویرگی سروکار دارند. به‌طورکلی ۲ بحث اصلی در حمل‌ونقل لجستیک موردتوجه است، ابتدا مسیربندی سفارشات است که بیشتر شرکت‌های پخش در این زمینه فعالیت‌های گسترده‌ای را انجام می‌دهند و بحث بعدی هوشمندسازی ناوگان است که مربوط به شبکه راه‌ها است. هوشمندسازی مسیر سفارشات، به‌طورمعمول توسط نرم‌افزارها و الگوریتم‌های از پیش طراحی‌شده انجام می‌شود. در کشورمان شرکت‌هایی هستند که در مقیاسی گسترده به هوشمندسازی وسیع در این عرصه می‌پردازند.

در کل حمل‌ونقل هوشمند در بخش لجستیک، اطلاعات بیشتری از شرایط موجود را به کاربران می‌دهد و باعث صرف کمتر هزینه، انرژی و سوخت می‌شود. برای مثال اینکه کدام کالا در ابتدا تحویل داده شود تا هزینه زمانی و انرژی کمتری صرف شود یا کدام سفارش در مسیر ترافیک قرار دارد و لازم است که مسیر تغییر کند، زیرمجموعه این نوع هوشمندی در حمل‌ونقل است. پیش‌بینی مسیر، مهم‌ترین امتیازی است که حمل‌ونقل هوشمند در بخش لجستیک به کاربران می‌دهد. شرکت‌های دانش‌بنیان در سال‌های اخیر اقدامات موثری در این زمینه به‌سرانجام رسانده‌اند.

در کل تمامی موارد را با کمک هوش مصنوعی می‌توان به‌ثمر رساند. این فرآیند با کمک الگوریتم دیتابیسی به نام ERP انجام می‌شود که طراحی آن برمبنای تمامی اطلاعاتی است که از یک فرآیند می‌توان دریافت کرد. در حقیقت این نمودار براساس یک دیتابیس یکپارچه تشکیل می‌شود که یک نگرش تمام‌وجهی از فرآیند و در نهایت یک گزارش جامع ارائه می‌دهد. داشتن اطلاعات همه‌جانبه و دیتابیس قوی، مهم‌ترین مولفه در راه‌اندازی حمل‌ونقل هوشمند است.

گفتنی است، هوشمندسازی ناوگان در بخش لجستیک نه‌تنها می‌تواند تا ۲۰درصد مصرف سوخت را کاهش دهد، بلکه تا حد زیادی از فرسودگی می‌کاهد و استهلاک کمتری به‌همراه دارد و همچنین برای محیط‌زیست بسیار کارآ و موثر است. از دیگر آورده‌های مهمی که هوشمندسازی لجستیکی حمل‌ونقل می‌تواند داشته باشد، کاهش هزینه و زمان ثبت‌شده برای ارسال سفارشات است. باتوجه به اینکه در دنیای رقابتی به‌سر می‌بریم و با انبوه تولیدات مواجهیم، اینکه چگونه کالا به‌دست مصرف‌کننده برسد، اهمیت زیادی دارد، در واقع نحوه رسیدن کالا به‌دست مشتریان پرسشی بود که موسس شرکت آمازون از خود پرسید و در نهایت منجر شد به افتتاح بزرگ‌ترین شرکت توزیع‌کننده کالا. به‌لحاظ رقابتی، حمل‌ونقل هوشمند می‌تواند سهم بسیاری از بازار را به آنهایی که از آن استفاده می‌کنند، بدهد، چرا که می‌تواند با سرعت بالا و در کوتاه‌ترین زمان محصول را به بازار برساند. این امر برگ برنده شرکت‌هایی است که از حمل‌ونقل هوشمند استفاده می‌کنند. یکی از دلایل رشد شرکت‌های بزرگ مشابه آمازون در داخل کشور ما هم این بود که کاربران می‌توانستند برای دریافت سفارشات خود بازه زمانی تعیین کنند. در واقع خلق سیستم‌های مبتنی بر نرم‌افزار و هوش‌مصنوعی که الگوریتم‌های مشخصی دارند، می‌تواند در توسعه حمل‌ونقل کشور برای جلوگیری از فرسودگی و پیشگیری از آن همچنین برای ایجاد شهر هوشمند کمک زیادی کند، بنابراین باید گفت استفاده از هوش مصنوعی مانع مهمی برای فرسودگی و رفع آن در کشور است.

در حمل‌ونقل هوشمند مصرف سوخت را می‌توان موردسنجش دقیق‌تری قرار داد، همچنین کاربران که بیشتر رانندگان هستند با بهره‌گیری از این سیستم می‌فهمند که با چه سرعتی می‌توانند حرکت کنند و چه زمانی ملزم به ترمز با شدت‌های متفاوت هستند. تمام این موارد توسط نرم‌افزارها و فناوری‌های موجود قابل‌برنامه‌ریزی و تدوین است.