با افزایش نرخ ارز و ادامه‌دار شدن تحریم‌ها و گرانی سرسام‌آور اقلام خوراکی و ضرورت تهیه آن برای خانواده‌ها، خرید لباس و پوشاک مانند گذشته چندان در اولویت مردم قرار ندارد و حتی این روزها که به ایام پایانی سال نزدیک می‌شویم و انتظار رونق در بازار پوشاک می‌رود باز هم بازار پوشاک در رکود به‌سر می‌برد. چنین امری نشان می‌دهد که دست مردم بر اثر مشکلات اقتصادی بسیار تنگ است و حقوق دریافتی آنها پاسخگو خرید شب عید نیست. هرساله با نزدیک شدن به سال جدید، بازار خرید پوشاک رونق بسیار داشته است اما مدت زمانی می‌شود که به دلیل کاهش توانایی مردم، بازار خرید پوشاک از رونق افتاده است. البته فروشگاه‌های پوشاکی هم هستند که در این ایام لباس‌های زمستانی خود را با تخفیف‌های ۳۰ تا ۵۰ درصدی و گاهی بیشتر عرضه می‌کنند تا مشتریان بیشتری را جذب کنند، حراج لباس‌های زمستانی در ایران معمولاً از اوایل بهمن‌ آغاز و تا آخر اسفند ادامه دارد و با توجه به قیمت‌های بالای کاپشن، پالتو و پلیور و... بیشتر خانواده‌ها سعی می‌کنند خریدهای زمستان سال آینده خود را از بازار شب عید تهیه کنند تا با قیمت‌های مناسب‌تری خرید داشته باشند. صمت در این گزارش به بررسی بازار پوشاک در آستانه شب عید پرداخته است.

بهره‌گیری از فضای مجازی در تنظیم بازار پوشاک

مدیرکل دفترخدمات عمومی مرکز اصناف و بازرگانان وزارت صمت، از بهره‌گیری نوین بستر فضای مجازی در تنظیم بازار پوشاک و سایر اقلام نظیر کیف و کفش جهت خرید به‌صرفه محصولات توسط آحاد مصرف کنندگان در کشور خبر داد.

به گزارش ایرنا، قمری گفت: برای نخستین مرتبه در سطح کشور این طرح با همکاری دفاتر تخصصی نساجی و پوشاک، آماد و توزیع وزارت صنعت، معدن و تجارت و مشارکت اتحادیه کشوری کسب‌وکار مجازی و پلتفرم‌های بزرگی نظیر «باسلام»، «کسبینو» و «دیجی‌استایل» و برندهای معتبری نظیر «بانی‌مُد» تحت عنوان پویش پوشاک اقتصادی با نام «به‌صرفه بازار پوشاک» از ابتدای نیمه دوم اسفند درسراسر کشور آغاز خواهد شد.

 هم اکنون برندهای معتبر و تولیدکنندگان بزرگ پوشاک کشور با این سکوها و پلتفرم‌ها همکاری دارند، از این رو پویش مذکور قابلیت تامین نظر تمام اقشار مصرف کننده به‌ویژه اقشار کم درآمد کشور را خواهد داشت.

محمدحسین قمری اضافه کرد: در این پویش همه واحدها مکلف به عرضه محصولات با کیفیت خود با تخفیف ۲۰ الی ۵۰ درصد و بالاتر هستند. ارسال رایگان، یک‌بار امکان تعویض، تنوع فراوان محصولات و نرخ‌های به صرفه در مقایسه این کالاها با نمونه آنها در فضای حقیقی از خصوصیات بزرگ این پویش به شمار می‌رود.

قمری درباره اطمینان مصرف‌کنندگان خاطرنشان‌ کرد: همه فعالیت واحدهای عرضه‌کننده کالا در فضای مجازی تحت نظارت کمیته نظارت بر فضای مجازی وزارت صمت است.

از این رو مصرف‌کنندگان می‌توانند با اطمینانی بالا از این واحدها خرید کنند.

برای مردم خوراک بیشتر از پوشاک اهمیت دارد

حسین آقا کوچکی، رئیس اتحادیه صنف پیراهن‌دوزان و پیراهن‌فروشان تهران در ارتباط با وضعیت بازار پوشاک به صمت گفت: معمولاً از ابتدای اسفند فعالیت در بازار پوشاک بیشتر از ماه‌های دیگر سال می‌شود. البته با توجه به وضعیت اقتصادی کنونی و کاهش توان خرید افراد مردم اغلب سعی می‌کنند اقلام خوراکی (مرغ، گوشت و برنج و...) را برای شب عید تهیه کنند تا البسه و پیراهن و.... هر چند لباس نسبت به سایر اقلام چندان هم گران نشده اما باز هم خریدها بسیار محدودتر شده است.

آقا کوچکی تصریح کرد: با توجه به آنکه لباس‌ها براساس مد روز یا رنگ‌هایی که در همان سال مد هستند دوخته می‌شوند، تولیدکنندگان و فروشندگان هم برای فروش آنها فرصت زیادی ندارند و باید تلاش کنند تا این لباس‌ها را به هر ترتیب و حتی زیر نرخ هم که شده به بازار و مردم عرضه کنند، اما این وضعیت را دربخش‌های دیگر و سایر صنف‌ها مشاهده نخواهیم کرد. به‌عنوان‌مثال؛ فردی که صفحه کلاچ یا قطعات خودرو تولید می‌کند ممکن است ۴ سال بعد هم بتواند آن را بفروشد، اما در صنف پوشاک این‌گونه نیست.

دستفروشان مالیات پرداخت نمی‌کنند

رئیس اتحادیه صنف پیراهن‌دوزان در مورد فروش پوشاک از سوی دستفروشان نیز افزود: یکی از انتقاداتی که به دستفروشان وارد می‌شود این است که هیچ مالیاتی پرداخت نمی‌کنند. هر چند یکی از مواردی که در روزهای اخیر مطرح شده ساماندهی این قشر از جامعه است.

 اما به اعتقاد بنده اگر قرار است این ساماندهی صورت گیرد باید همه اصناف با هم در پرداخت مالیات برابر باشند. این موضوع عادلانه نیست که کارمندی امروز ۸ یا ۱۰ میلیون تومان حقوق بگیرد و مالیات آن را بپردازد، اما دستفروشانی هم باشند که ۸۰ یا ۹۰ میلیون تومان از دستفروشی درآمد داشته باشند و هیچ مالیاتی ندهند.

او ادامه داد: البته نحوه کار این دستفروشان با یکدیگر متفاوت است. برخی با مراجعه به مغازه‌ها، پوشاک را به صورت امانی تحویل می‌گیرند و براساس فروش پورسانت دریافت می‌کنند و برخی دیگر از دستفروشان هم هستند که کالاهای خود را کنار مغازه‌شان می‌فروشند یا تولیدکنندگانی هستند که در ایام شلوغ سال اجناس خود را کنار خیابان بساط می‌کنند و می‌فروشند.

آقا کوچکی گفت: امروز نرخ یک شلوار معمولی در تولیدی ۴۰۰ هزار تومان است، اما همین شلوار را ممکن است مغازه‌دار تا ۷۰۰ هزار تومان هم قیمت‌گذاری کند، اما معمولاً دستفروش نرخ شلوار را به نرخ همان تولیدی می‌دهد.

این فعال حوزه پوشاک خاطرنشان کرد: نرخ پیراهن هم با توجه به نوع پارچه با هم متفاوت است و تولیدکننده پیراهن دوخت صنعتی را از ۴۰۰ تا ۷۰۰ و ۸۰۰ هزار تومان هم می‌فروشد که البته این قیمت‌ها به ظرافت دوخت و نوع پارچه وابسته است و در صورتی که تولیدکننده همین پیراهن را به بنکدار بفروشند، بنکدار با ۱۰ درصد سود ۸۸۰ هزار تومان این پیراهن را می‌فروشد و برخی مغازه‌داران هم همین پیراهن را بین ۱ تا ۱ میلیون و ۲۰۰ هزار تومان می‌فروشند، اما در صورتی که این پیراهن نیمه صنعتی دوخته شده باشد ۲۰۰ هزار تومان قیمت‌ها کمتر می‌شود.

آقا کوچکی در مورد قاچاق پوشاک به کشور نیز گفت: با ممنوعیت واردات پوشاک به کشور قاچاق هم رونق گرفته است. هر چند بسیاری از کالاها در کشور وجود دارند که با نام‌های خارجی به فروش می‌رسند، اما در اصل ایرانی هستند. به‌عنوان‌مثال، کت و شلواری که برند خارجی دارد نرخ آن این روزها زیر ۲۰ میلیون تومان نیست، اما کت و شلوار دوخت ایران را با نرخ ۳ میلیون تومان هم می‌توان پیدا کرد.

او افزود: البته فروشگاه‌هایی هم هستند که سفارش‌هایی با برندهای خارجی و برندهای فرانسوی می‌گیرند و به صورت مسافری این سفارش‌ها را به ایران می‌آورند که البته هزینه این مدل سفارش‌ها کم نیست، اما برخی از افراد این لباس‌ها را با قیمت‌های بالا خریداری می‌کنند.

رئیس اتحادیه صنف پیراهن‌دوزان افزود: یک مدل دیگر از قاچاق لباس هم به صورت عمده‌ای وارد کشور می‌شود، به‌عنوان‌مثال ۵ هزار تی‌شرت یا پیراهن به صورت کوله‌بری وارد کشور می‌شود.

آقا کوچکی در مورد فروش لباس در فضای مجازی هم گفت: این نوع فروش ایرادهایی هم دارد و مردم با کلاهبرداری‌هایی از سوی فروشنده‌نماها روبه‌رو شده‌اند که پس از واریز وجه اعلامی از سوی آنها هیچ جنسی به دستشان نرسیده است و حتی در صورت واقعی بودن فروشنده هم امکان معاوضه و پس دادن جنس وجود ندارد. ضمن آنکه افرادی که در فضای مجازی فعالیت می‌کنند هیچ هزینه‌ای بابت کرایه مغازه، هزینه آب و برق و مالیات و... نمی‌دهند.

وضعیت نامناسب بازار پوشاک

مجید افتخاری، عضو هیات مدیره اتحادیه تولید و صادرات پوشاک ایران با اشاره به وضعیت نامناسب بازار به صمت گفت: در ابتدای سال با آزادسازی قیمت‌ها، پوشاک از اولویت‌ها خانواده‌ها خارج شد. وضعیت بازار پوشاک مدت‌ها است که چنگی به دل نمی‌زند و تقریباً در بیشتر مواقع حراج هستند، یعنی فروشندگان اجناس خود را معمولاً زیر نرخ تمام شده برای فروش می‌گذارند.

افتخاری درباره نظارت بر حراج کالاها خاطرنشان کرد: پوشاک کالای فصلی و مد محور است. در نتیجه زمانی که در فصل پاییز و دی که هیچ بازاری برای فروش این کالاها وجود نداشته و بسیاری از مراکز تجاری به دلایل مختلف فرصت‌های فروش را از دست می‌دهند، فروشنده چاره‌ای به غیر از حراج کالاهای خود را ندارد. این در حالی است که اکنون در حراج به سر می‌بریم و کالاها از نرخ پارسال ارزان‌تر است. برای همین به نظر بنده اگر به طور کلی نگاه کنیم، با توجه به افزایش هزینه‌ها، تورم در بخش پوشاک عجیب نبوده است.

عضو هیات مدیره اتحادیه تولید و صادرات پوشاک ایران درباره وضعیت قیمت‌ها در بازار شب عید ادامه داد: اگر میزان تقاضا نسبت به سال گذشته بهتر شود، با این مسئله مواجه هستیم که خیلی از مغازه‌ها کالاها را به نرخ تمام شده و زیر نرخ تمام شده عرضه می‌کنند. از سوی دیگر میزان تولید برای شب عید امسال نسبت به سال گذشته بسیار کمتر شده است.

افتخاری ضمن تاکید بر آنکه گران‌فروشی در بازار پوشاک وجود ندارد، اظهار کرد: عرضه و تقاضا در بازار پوشاک تناسب ندارد. از سوی دیگر در ابتدای سال شاهد افزایش دستمزدها و افزایش شدید نرخ ارز بوده‌ایم. در نتیجه نسبت به تورم در بخش‌های دیگر، پوشاک کمترین افزایش نرخ را داشته است.

عضو هیات مدیره اتحادیه تولید و صادرات پوشاک ایران در پایان ضمن تاکید بر اینکه این حراج‌ها ۱۰۰ درصد واقعی است، افزود: فروشندگان کالا به‌ویژه در بخش زنانه ۲۰ تا ۳۰ درصد زیر نرخ تمام شده، پوشاک را می‌فروشند. باوجود هزینه‌های سنگین، فروشنده نمی‌تواند تعهدات خود را قبول نکند و مجبور است اجاره‌بهای مغازه و حقوق کارمندان خود را بدهد. از طرف دیگر، چند روز دیگر فصل تمام می‌شود و مشتری‌ها سال آینده دیگر این کالا را خریداری نمی‌کنند. بنابراین فروشنده مجبور است کالای خود را زیر بهای تمام شده بفروشد.

سخن پایانی

با نزدیک شدن به شب عید بازار پوشاک التهاب بیشتری می‌گیرد. مغازه‌ها لباس‌های زمستانی خود را با ۵۰ درصد تخفیف گذاشته‌اند تا مشتریان بیشتری را جذب کنند. حراج لباس‌های زمستانی از اوایل بهمن شروع می‌شود و تا نزدیک عید خودنمایی می‌کند، هر چند که باوجود هزینه‌های تولید قیمت‌ها آن‌چنان نیز ارزان نیست اما دیگر خبری از قیمت‌های نجومی نیست. خانواده‌ها اغلب سعی دارند خرید زمستان سال بعد خود را از بازار شب عید تهیه کنند تا با نرخ مناسب‌تری خرید خود را داشته باشند. به طور مثال پالتویی که در زمستان نزدیک به ۲ میلیون بود با ۹۰۰ هزار تومان خریداری می‌شود.

اما تخفیف پوشاک و مغازه‌ها تنها برای بازار شب عید خلاصه نمی‌شود و برخی فروشگاه‌ها عادت کردند تا برچسب تخفیفشان همیشه بر سر در مغازه باشد تا مشتریان را جذب کنند. این تخفیف‌ها گاهی برای تغییر فصل و گاهی تغییر شغل است. نشانه‌های حراج به حدی جذاب است که شما را برای لحظه‌ای به داخل مغازه می‌کشاند. وضعیت نامناسب اقتصادی باعث شده است مردم در انتظار این شب‌ها برای خرید خود باشند و بر این باورند که وقتی می‌شود کالایی را ارزان خرید چرا باید دست رد به آن زد؟ در نتیجه این حراج‌ها مشتریان پروپا قرصی دارند که حسابی جبران مافات می‌کنند. این در حالی است که بسیاری از اصناف نیز با برگزاری حراج‌های مختلف تلاش می‌کنند تا بازار کساد خود را جبران کنند و چاره‌ای جز این کار ندارند. البته لازم به ذکر است که برگزاری حراج‌های فصلی و شکست قیمت‌ها به طرز عجیبی بیشتر در سایر کشورها رخ می‌دهد. به هر حال امیدواریم با نزدیک شدن به نوروز ۱۴۰۲ و بازار شب عید مسئولان مربوطه نظارت‌های لازم را بر برگزاری حراج‌ها داشته باشند تا با نظم‌دهنده اجرا شوند.