البته شکی وجود ندارد که مسائل سیاسی چون اتفاقات اخیر سوریه و پیش‌تر شعله‌ور شدن آتش جنگ میان فلسطین و اسرائیل و وقوع حملاتی ازسوی اسرائیل به ایران و پاسخ ایران به این حملات و در تازه‌ترین اتفاق پیروزی ترامپ  در انتخابات امریکا نگرانی‌ها را در زمینه آینده اقتصاد ایران بیشتر کرده و همین امر زمینه‌ساز رشد نرخ دلار شده است؛ اما در سوی دیگر این بحران شیوه مدیریت بانک مرکزی است که در این زمینه دو رویکرد وجود دارد؛ به‌گونه‌ای که برخی‌ها مدیریت مطلوب بانک مرکزی را مانع از رشد افسارگسیخته نرخ ارز می دانند و در مقابل عده‌ای بر این باورند که سیاست‌گذار پولی با سرکوب نرخ ارز در چند سال گذشته، فنر نرخ ارز را فشرده کرده و حالا با در رفتن این فنر فشرده نرخ ارز می‌رود که خود را با شرایط تورمی کشور متناسب کند. در هر حال بازار ارز در وضعیتی قرار دارد که متولیان تمام بخش‌ها چه اجرایی و چه قانون‌گذاری و حاکمیتی را بر آن داشته تا برای مدیریت و کنترل آن دست به کار شوند؛ به‌گونه‌ای که در هفته‌های گذشته جلساتی در مجلس با حضور وزیر اقتصاد و رئیس کل بانک مرکزی در راستای بررسی شرایط بازار ارز تشکیل شده و روز گذشته هم سخنگوی هیات رئیسه مجلس شورای اسلامی خبر داده که قرار است موضوع بازار ارز در جلسه شورای اقتصادی سران قوا پیگیری شود. گفتنی است روز گذشته در ساعاتی نرخ دلار در بازار آزاد به ۸۱ هزار و ۴۰۰ تومان رسید. صمت در گزارش پیش‌رو در گفت‌وگو با کارشناسان اقتصادی دلایل وضعیت کنونی بازار ارز را بررسی کرده است.

پیگیری موضوع نرخ ارز در جلسه شورای اقتصادی سران قوا

سخنگوی هیات رئیسه مجلس شورای اسلامی با اشاره به جلسات مجلس برای بررسی موضوع افزایش قیمت ارز گفت: براساس جمع‌بندی جلسه غیرعلنی هفته گذشته مجلس، قرار است موضوع بازار ارز در جلسه شورای اقتصادی سران قوا پیگیری شود. به گزارش ایسنا، عباس گودرزی در تشریح اقدامات ارزی مجلس گفت: مجلس در ۲ هفته اخیر، جلسات متعددی برای پیگیری ثبات در بازار ارز برگزار کرده که جلسه کمیسیون اقتصادی با حضور وزیر اقتصاد و رئیس کل بانک مرکزی و نیز جلسه غیرعلنی سه‌شنبه ۴ دی و جلسات متعدد فراکسیونی از جمله این پیگیری‌ها است. وی افزود: اینکه گفته می‌شود مجلس اقدامی انجام نمی‌دهد خلاف واقع است. مجلس از همه توان خود برای کمک به دولت، به‌منظور کنترل بازار ارز استفاده کرده، اما باتوجه به اینکه هرگونه بررسی و پیگیری رسانه‌ای و علنی این موضوع، روی قیمت ارز اثرگذار است، مجلس اقداماتش را به‌صورت غیرعلنی و غیررسانه‌ای دنبال می‌کند.

سخنگوی هیات رئیسه مجلس شورای اسلامی گفت: براساس جمع‌بندی جلسه غیرعلنی هفته گذشته مجلس که وزیر اقتصاد، رئیس کل بانک مرکزی و رئیس سازمان برنامه و بودجه کشور در آن حضور داشتند، قرار است موضوع بازار ارز در جلسه شورای اقتصادی سران سه قوه پیگیری شود. وی تاکید کرد: تلاش مجلس این است که با اظهارات و اقدامات ناصحیح، اثر منفی مضاعف بر بازار نداشته باشد، زیرا می‌خواهد ثبات در بازار ایجاد شود و البته با اقداماتی که انجام شده و تصمیم‌هایی که در جلسه غیرعلنی اتخاذ شده امیدوارم به‌زودی شاهد ثبات در این بازار باشیم. گودرزی در پایان بیان کرد: مجلس تذکرات لازم را به مسئولان ذی‌ربط در دولت داده و نمایندگان نیز با استفاده از همه ابزارها و ظرفیت‌های قانونی و نظارتی، وظیفه خویش را دنبال می‌کنند.

یک اقتصاددان درباره دلایل رشد نرخ ارز در روزهای اخیر گفت: افزایش نرخ ارز در روزهای اخیر محصول سیاست‌های غلط پولی و مالی و مشخصا سرکوب قیمت ارز در چند سال گذشته است؛ گرچه سعی‌ می‌شود برای آن توجیهاتی چون، حذف ارز نیما، بروز تنش‌های سیاسی، پیروزی ترامپ در انتخابات امریکا و... مطرح شود.

شرایط فعلی محصول سرکوب قیمت‌های پیشین است

علی سعدوندی، اقتصاددان در گفت‌وگو با صمت در تشریح دلایل رشد نرخ ارز در روزهای اخیر بیان کرد: ما در سال‌های اخیر با سیاست‌های اعمالی خود تورم خلق کردیم، پولی ملی را تضعیف و بی‌پشتوانه کردیم و با ارزپاشی جلوی روند طبیعی نرخ آن را گرفتیم، اما حالا فنر نرخ ارز رها شده و قیمت‌ها افزایش یافته است. این اقتصاددان پیش‌بینی نرخ ارز را غیرممکن دانست و تاکید کرد: دولت در سال‌های گذشته نباید با سیاست‌ ارزپاشی جلوی رشد معقول نرخ ارز را می‌گرفت و حالا هم نباید با این کار سعی در کنترل بازار داشته باشد.

سعدوندی در بیان راهکاری کوتاه‌مدت برای مدیریت بازار ارز و جلوگیری از عمیق‌تر شدن بحران اظهار کرد: تنها راهکار کوتاه‌مدت در شرایط فعلی تقویت بازار سرمایه است. در حال حاضر می‌توان با تقویت بورس بخشی از سرمایه‌های گسیل‌یافته به سمت بازار ارز را از این بازار خارج کرد و تقاضا را در این بازار کاهش داد، اما نمی‌توان گفت این راهکار هم قطعی است و می‌تواند آرامش را در بازار ارز حاکم کند.

این اقتصاددان در پاسخ به سوال  مبنی بر اینکه انتظارات تورمی ناشی از مسائل سیاسی چقدر در شکل‌گیری شرایط کنونی تاثیرگذار بوده‌اند، تاکید کرد: مسائلی چون پیروزی ترامپ در انتخابات امریکا و تنش‌های منطقه‌ای می‌توانند نقشی در شکل‌گیری نوسان صعودی داشته باشند، اما عوامل اصلی نیستند و مسائل اصلی همان خلق پول و کسری بودجه دولت که مولد تورم است، هستند. اگر اقتصاد دارای چارچوب و بنیه ای نظام‌مند باشد حتی اگر مسائل سیاسی بر آن تاثیر بگذارد با گذشت مدتی کوتاه دوباره تاثیرات آن خنثی می‌شود و شرایط به حالت عادی بازمی‌گردد.

نرخ فعلی ارز قابل‌انتظار بود

یک کارشناس اقتصاد درباره روند افزایشی نرخ ارز بیان کرد: باتوجه به شرایط اقتصادی کشور و تورم موجود می‌توان گفت نرخ ارز کنترل شده است؛ یعنی با اینکه بستر برای رشد جهشی نرخ ارز وجود داشت، با اقدامات انجام‌شده ازسوی بانک مرکزی این اتفاق نیفتاد و افزایش نرخ‌های فعلی هم غیرطبیعی و غیرقابل‌انتظار نبود.

حجت‌اله فرزانی، کارشناس اقتصاد در گفت‌وگو با صمت تحولات اخیر قیمت دلار را محصول عوامل گوناگونی دانست و تاکید کرد: همه ساله در آذر شاهد رشد اندکی در نرخ ارز هستیم، زیرا در این ماه نیاز ارزی شرکت‌های تجاری ما که با شرکت‌های خارجی تعاملاتی دارند، به‌منظور تسویه حساب پایان سال افزایش پیدا می‌کند. همین امر در کنار تحولات سوریه و مسائل داخلی سبب شد شاهد رشد نرخ در بازار ارز باشیم.

فرزانی در پایان در پیش‌بینی روند پیش رو تاکید کرد: باید منتظر باشیم و ببینیم بازار ارز توافقی چگونه عمل خواهد کرد. اگر عرضه و تقاضا در این بازار به تعادل برسد، دست‌کم شاهد نوساناتی جزئی و تثبیت روند بازار خواهیم بود، اما اینکه انتظار داشته باشیم نرخ ارز ثابت بماند باتوجه به شرایط اقتصادی کشور چندان منطقی به‌نظر نمی‌رسد؛ کما اینکه روند صعودی نیز انتظاری غریب برای این بازار نخواهد بود.

یک اقتصاددان دیگر درباره تحولات فعلی بازار ارز با اشاره به اقدام دولت مبنی بر راه‌اندازی مرکز مبادله توافقی ارز گفت: در سال‌های گذشته دولت‌ها با اقداماتی مشابه به‌دنبال ایجاد نرخ ارز یکسان بوده‌اند، اما تلاش‌های آنها بیشتر جنبه نمایشی داشته است.

پیمان مولوی، اقتصاددان در تشریح عوامل اصلی افزایش قیمت دلار تصریح کرد: عامل اصلی رشد نرخ دلار تورم است که ناشی از سیاست‌های پولی است. تورم امسال حدود ۳۲ درصد برآورد شده و این در حالی است که هنوز اثرات شوک ترامپ آغاز نشده است و مکانیزم ماشه فعال نشده است. از سال گذشته، متوسط قیمت دلار حدود ۵۵ هزار تومان بوده و با توجه به تورم ۳۵ درصدی پیش‌بینی می‌کنیم که قیمت دلار به ۶۵ هزار تومان برسد. در حال حاضر نیز متوسط قیمت دلار از ابتدای سال بین ۶۰ تا ۶۴ هزار تومان بوده و هنوز به ۶۵ هزار تومان نرسیده است. وی در پیش‌بینی نرخ ارز تا پایان سال اظهار کرد: اگر با آمدن دوباره ترامپ فروش نفت با چالش‌هایی روبرو شود، نرخ تورم ممکن است به حدود ۴۰ تا ۴۵ درصد افزایش یابد و قیمت دلار به نزدیک ۱۰۰ هزار تومان برسد.