زنده باد کارشناسان یوگسلاوی
نادعلی اسماعیلی کارشناس و فعال حوزه معدن
هر فعال اقتصادی که کاری کند و پولی به کشور بیاورد و هرکدام از هلدینگ ها و شرکت هایی که دست به ریسک می زنند و در داخل یا خارج کشور سرمایه گذاری می کنند، کار خیر انجام داده اند.
در حال حاضر کشور ما امکانات لازم را دارد که بتواند در کشورهای دیگر معدنکاری کند.
برخی می گویند آیا عواید این اقدام نصیب کشور می شود یا نه. من معتقدم که به طورقطع کشور هم از این اتفاق منتفع خواهد شد یا ارز وارد می شود یا ابزار و ماشین آلاتی که به درد کشور می خورد یا تجربه و مهارتی حاصل می شود که نیروی فعال در حوزه معدن را کارآمدتر از پیش می کند.
به هرحال، من موافق معدنکاری فراسرزمینی هستم و فکر می کنم آثار مثبت زیادی به دنبال خواهد داشت.
سرمایه گذاری در خارج از ایران موجب می شود سرمایه از بخش معدن خارج شود و توسعه ای در این بخش انجام نگیرد.
اول اینکه در ایران این قدر دست و پای معدنکاری را بسته اند و آنقدر موانع متعددی پیش پای تولید معدنی گذاشته اند که اکنون تنها افراد معدودی می توانند وارد این حرفه شوند. بنابراین، اگر فرصتی فراهم شده است تا فعال این حوزه بتواند بیرون ایران با سهولت بیشتری کار کند، باید از آن استقبال کرد. دوم اینکه با این وضعیتی که اقتصاد کشور دارد، طبیعی است سرمایه گذاری کم شود و نباید انتظاری جز این داشت. در حال حاضر علاوه بر افزایش شدید هزینه ها، حقوق دولتی معادن هم چندین برابر شده است.
از نظر کسانی که حقوق دولتی را افزایش می دهند، موضوع مهم این است که پولی بگیرند و به خزانه واریز کنند، اما به شرایط معدندار توجهی ندارند. باور نکرده اند که اگر معدنداری سودی نبرد، ماشین آلات معدنی خود را می فروشد و سرمایه اش را به جای دیگری منتقل یا پول را در بانک سپرده گذاری می کند تا سود بگیرد و آنچه در این میان به دست می آید، بیکاری است که معضل اصلی این کشور به شمار می رود.
اگر حاکمیت معدن نگران فرار سرمایه است، باید شرایط را تسهیل کند تا جلوی این همه آسیب را بگیرد. چرا که همه معادن کوچک را از کار انداخته اند؟ چرا کمک هایی که پیش تر به آنها می شد، دیگر وجود ندارد؟ چرا دست و پای آنها را با انواع قوانین و مقررات و محدودیت و ممنوعیت ها بسته اند؟ معدن که بخش بسیار مهمی است و نقش کلیدی در اقتصاد کشور برعهده دارد، باید فعال شود. دولت باید سربارها را بردارد، کارها را تسهیل کند تا معدنداران کوچکی هم که در آستانه ورشکستگی قرار گرفته اند، بتوانند دوباره فعال شوند.
البته بیشتر آنهایی که وارد موضوع سرمایه گذاری خارج از ایران می شوند، از سرمایه گذاران موفق معدن در داخل کشور هستند و در این زمینه توانمند و باتجربه هستند.
البته به موازات این موضوع، بخش معدن ما نیازمند سرمایه گذار خارجی هم هست. مثل شیلی که سرمایه گذاران خارجی را جلب کرد و آنها کارهای بزرگی در حوزه معدنکاری این کشور به انجام رساندند.
ما هم نیاز داریم تا سرمایه گذران خارجی بیایند و فرآوری های ریزی را که تنها از عهده شرکت های چندملیتی برمی آید، ایجاد کنند، زیرا کشور ما توان و امکانات کافی برای این کار در اختیار ندارد.
البته متاسفانه هنوز در جذب سرمایه گذار خارجی موفقیت چندانی نداشته ایم.
می گویند چرا از کشورهایی مثل روسیه که رابطه خوبی با ما دارند سرمایه گذاری جذب نمی کنیم، اما من از همکاران قدیمی که با روس ها همکاری داشته اند، شنیده ایم که سبک آنها چندان هماهنگ با ما نیست و کار کردن با آنها بسیار دشوار است. گویا روس ها با دید دیگری به ما نگاه می کرده اند و هیچ یک از اطلاعات خود را به شکل دقیق در اختیار ما قرار نداده اند.
برای روشن شدن موضوع، از دوران قدیم هم معدنکاران یوگسلاوی سابق در ایران فعال بودند و هم روس ها.
من به عنوان یک کارشناس معدن، امروز که به ماحصل فعالیت آنها نگاه می کنم با خود می گویم زنده باد کارشناسان یوگسلاوی. احسنت به صداقت و کار خوب آنها. هر جا که کار کرده اند، اطلاعات دقیق و درستی به جا گذاشته اند تا جایی که حتی امروز هم اطلاعات آنها به طورکامل صحیح است و همه آن معادن، هنوز هم فعال هستند و به خوبی کار می کنند.
آن زمان کشور یوگسلاوی تکنولوژی خاصی نداشت و تا ۲۰۰ متر حفاری انجام می دادند، اما با همان امکانات کم، اطلاعاتی جمع آوری و نقشه هایی تهیه کرده اند که بسیار درست و دقیق است و پایه اکتشافات امروزی ما شده است.
در پایان، باید بر این نکته تاکید کنم که در حال حاضر و در همین بحران اقتصادی کشور، معدن دارد چرخ اقتصاد کشور را می چرخاند.
بنابراین مسئولان نباید اجازه دهند که این چرخ از حرکت بازایستد. اگر دولت کمک های خود را از این بخش دریغ کند، معادن کوچک یواش یواش از دور خارج می شوند. باید معدنداران را به چشم تولیدکننده و کارآفرین دید، نه به چشم چپاولگر و غارتگر، اما متاسفانه این صدا گاهی از مجلس هم به گوش می رسد.
