با آغاز دور دوم ریاست‌جمهوری دونالد ترامپ، سیاست‌های اقتصادی و ژئوپلتیکی ایالات‌متحده دستخوش تغییرات تازه‌ای خواهد شد که می‌تواند تاثیرات گسترده‌ای بر اقتصاد جهانی و موقعیت سیاسی بسیاری از کشورها، از جمله ایران بگذارد. دور دوم ترامپ در شرایطی آغاز می‌شود که جهان درگیر بحران‌های بزرگ اقتصادی و سیاسی است و تلاش برای تعیین نقش بازیگران جدید در صحنه جهانی بیش از پیش اهمیت یافته است. بنابراین شناخت و پیش‌بینی رویکردهای احتمالی امریکا در این دوره می‌تواند به کشورها در تصمیم‌گیری‌های استراتژیک کمک کند.

۱. سیاست‌های اقتصادی ترامپ: تمرکز بر منافع داخلی و جنگ تجاری

ترامپ در دوره اول خود بر سیاست‌های اقتصادی محافظه‌کارانه و حمایت‌گرایانه‌ای تکیه داشت و کاهش مالیات‌ها، افزایش تولید داخلی و اعمال تعرفه‌های سنگین بر واردات (به‌ویژه از چین) را در دستور کار قرار داد. به احتمال زیاد، این سیاست‌ها در دور دوم نیز ادامه خواهد داشت.

ادامه جنگ تجاری با چین: جنگ تجاری امریکا و چین یکی از مسائل اساسی سیاست اقتصادی ترامپ در دوره اول بود و انتظار می‌رود که در دور دوم با شدت بیشتری ادامه یابد. تمرکز ترامپ بر محدود کردن وابستگی اقتصادی امریکا به چین می‌تواند به تغییرات در زنجیره تامین جهانی و افزایش هزینه‌های تولید منجر شود. در نتیجه، برخی شرکت‌ها ممکن است به‌دنبال تغییر تامین‌کنندگان و انتقال تولیدات خود به کشورهای دیگر باشند.

تاثیر جنگ تجاری بر اقتصاد جهانی: جنگ تجاری به کاهش رشد اقتصادی جهانی و افزایش نرخ کالاها منجر خواهد شد. این امر به‌ویژه بر کشورهایی که وابسته به صادرات کالاهای اساسی مانند نفت و گاز هستند، تاثیر منفی خواهد گذاشت و می‌تواند تقاضا برای کالاهای صادراتی کشورهای در حال توسعه را کاهش دهد.

۲. سیاست‌های ژئوپلتیکی و تغییرات سیاسی جهان در دوره دوم ترامپ

رویکرد سیاست خارجی ترامپ براساس یک‌جانبه‌گرایی است و از نهادهای چندجانبه مانند سازمان ملل و ناتو فاصله می‌گیرد. در دور دوم، این رویکرد احتمالا تقویت خواهد شد و تنش‌ها با چین و روسیه بیشتر خواهد شد.

افزایش فشار بر چین و روسیه: ترامپ احتمالا به افزایش فشار بر چین و روسیه ادامه خواهد داد، به‌ویژه در حوزه‌های اقتصادی، تجاری و نظامی. این امر می‌تواند زمینه‌ساز ایجاد ائتلاف‌های جدیدی میان کشورهای متاثر از فشارهای امریکا از جمله چین، روسیه و ایران باشد.

افزایش تنش در خاورمیانه و فشار بر ایران: ترامپ در دور اول، با خروج از توافق هسته‌ای ایران و اعمال سیاست «فشار حداکثری»، رویکردی تهاجمی را در پیش گرفت. در دور دوم، این سیاست ممکن است شدت بیشتری پیدا کند و تحریم‌های اقتصادی سخت‌تری علیه ایران وضع شود. این وضعیت می‌تواند به افزایش تنش‌ها در منطقه و کاهش بیشتر نفوذ ایران در خاورمیانه منجر شود.

۳. تأثیرات مستقیم و غیرمستقیم دور دوم ترامپ بر اقتصاد و سیاست ایران

با تداوم سیاست‌های تهاجمی ترامپ در دور دوم، ایران با چالش‌های اقتصادی و سیاسی متعددی مواجه خواهد شد.

تشدید تحریم‌های اقتصادی و محدودیت‌های تجاری: تشدید تحریم‌ها علیه ایران به کاهش بیشتر درآمدهای نفتی و کاهش دسترسی به بازارهای جهانی منجر خواهد شد. در شرایطی که ایران با مشکلات اقتصادی داخلی و تورم مواجه است، فشار اقتصادی ناشی از این تحریم‌ها ممکن است وضعیت را دشوارتر کند و حتی دولت ایران را مجبور به اجرای سیاست‌های اقتصادی اضطراری کند.

کاهش نفوذ منطقه‌ای: ترامپ تلاش دارد نفوذ ایران در منطقه را کاهش دهد و با اعمال تحریم‌های گسترده، از گسترش قدرت ایران در کشورهای همسایه مانند عراق و سوریه جلوگیری کند. ادامه این سیاست‌ها در دور دوم می‌تواند چالش‌هایی برای ایران ایجاد کند و منجر به واکنش‌هایی از سوی ایران برای حفظ منافع منطقه‌ای‌اش شود.

۴. تقویت روابط با چین و روسیه به‌عنوان پاسخی به فشارهای امریکا

در دوره دوم ترامپ، ایران ممکن است به دنبال تقویت روابط خود با دیگر قدرت‌های جهانی، از جمله چین و روسیه، باشد. این روابط می‌تواند در حوزه‌های تجاری، اقتصادی و نظامی به ایران کمک کند.

گسترش همکاری با چین: چین به‌ویژه به‌دلیل جنگ تجاری با امریکا، تمایل بیشتری به گسترش روابط اقتصادی با ایران خواهد داشت. ایران نیز ممکن است برای تقویت اقتصاد خود و کاهش وابستگی به بازارهای غربی، به همکاری‌های اقتصادی و سرمایه‌گذاری‌های بزرگ چین روی آورد.

اتحادهای استراتژیک با روسیه: ایران همچنین می‌تواند با روسیه در حوزه‌های سیاسی و امنیتی همکاری‌های خود را افزایش دهد. این اتحاد می‌تواند به تضعیف نفوذ امریکا در منطقه و تقویت جایگاه ایران کمک کند، به‌ویژه در کشورهایی مانند سوریه و عراق که منافع مشترکی میان ایران و روسیه وجود دارد.

۵. آینده ناپایدار اقتصادی و سیاسی جهان در دور دوم ترامپ

دور دوم ترامپ احتمالا با سیاست‌های یک‌جانبه و تهاجمی بیشتری همراه خواهد بود که موجب بی‌ثباتی و تغییرات ژئوپلتیک گسترده‌ای در سطح جهانی می‌شود. در نتیجه، وضعیت اقتصادی و سیاسی جهان نیز به احتمال زیاد ناپایدارتر خواهد شد.

چالش‌های ایران در برابر تحریم‌ها و محدودیت‌های جدید: ایران در دور دوم ترامپ با افزایش فشارهای اقتصادی و سیاسی مواجه خواهد شد. این وضعیت ممکن است ایران را به‌سمت ایجاد اتحادهای جدید و تقویت روابط اقتصادی و سیاسی با کشورهای دیگر، به‌ویژه چین و روسیه، سوق دهد.

پاسخ به بی‌ثباتی اقتصادی جهانی: ایران باید به دنبال راهکارهایی برای کاهش آسیب‌های احتمالی و ایجاد تنوع در روابط اقتصادی و تجاری خود باشد. همکاری‌های منطقه‌ای و توسعه روابط با کشورهای همسایه و بازارهای جدید از جمله راه‌هایی است که می‌تواند به کاهش وابستگی اقتصادی ایران به بازارهای غربی کمک کند و اقتصاد کشور را در برابر فشارهای خارجی مقاوم‌تر سازد.

دور دوم ریاست‌جمهوری دونالد ترامپ، به‌دلیل سیاست‌های تهاجمی و یک‌جانبه‌ای که به‌ویژه در زمینه‌های اقتصادی و ژئوپلتیکی دنبال می‌شود، شرایط اقتصادی و سیاسی جهان را تحت‌تاثیر قرار خواهد داد. برای ایران، این شرایط چالش‌های بسیاری را به‌همراه دارد که شامل افزایش تحریم‌ها، کاهش درآمدهای نفتی و فشار بر نفوذ منطقه‌ای می‌شود.

در این شرایط، ایران باید به‌دنبال راهکارهایی برای کاهش آسیب‌های ناشی از تحریم‌ها و تقویت روابط خود با کشورهایی باشد که می‌توانند در مقابله با فشارهای امریکا به ایران کمک کنند. تشکیل ائتلاف‌های جدید با کشورهای مخالف سیاست‌های ترامپ و تلاش برای گسترش روابط اقتصادی با قدرت‌های اقتصادی جهان از جمله چین و روسیه می‌تواند به ایران در مقابله با چالش‌های اقتصادی و سیاسی این دوره کمک کند.