جدیدترین گزارش بانک مرکزی از عملیات بازار باز با عنوان «گزارش اجرایی سیاست پولی» نشان می‌دهد در سی‌وچهارمین حراج بازار باز سال جاری که در تاریخ ۱۷ آذر برگزار شد، بانک‌ها حجم سفارش‌های خود برای دریافت نقدینگی از بانک مرکزی را افزایش داده‌اند و به این ترتیب ثبت ریپو برای پنجمین هفته پیاپی روند صعودی داشته است.

نکته مهم در این دوره، عبور بانک مرکزی از سقف ثابت پذیرش سفارش‌های ریپو بود؛ به‌گونه‌ای که پس از هشت هفته تثبیت رقم ۲۳۰ هزار میلیارد تومان، این بار میزان پذیرش افزایش یافت و سقف پیشین شکسته شد.

بازار باز چیست؟

بانک‌ها و موسسات اعتباری غیربانکی برای جبران کسری منابع خود در کوتاه‌مدت، راهکارهای متفاوتی پیش‌رو دارند که یکی از آنها انجام عملیات توافق بازخرید یا ریپو در بازار باز است.

آنها با ثبت سفارش در بازار باز، در قالب عملیات ریپو از بانک مرکزی استقراض می‌کنند. در این عملیات، بانک‌ها با فروش اوراق در اختیار خود به بانک مرکزی، وجوه نقد مورد نیاز را دریافت و در سررسیدی که از قبل تعیین می‌شود، اوراق فروخته‌شده را با نرخ سود مشخصی از بانک مرکزی بازخرید می‌کنند و بدهی خود را به این بانک می‌پردازند. نرخ انجام این معامله و مدت زمان سررسید آن نیز به ترتیب نرخ توافق بازخرید و مدت توافق بازخرید نام دارند.

ثبت رکورد جدید سفارش ریپو در بازار باز

در سی‌وچهارمین عملیات بازار باز امسال، 23 بانک و موسسه اعتباری غیربانکی با ارسال سفارش‌هایی با حداقل نرخ توافق بازخرید 23 درصدی و مدت توافق بازخرید هفت روزه، سفارش‌های خود را ثبت کردند.

بانک‌ها این هفته بیش از 566 هزار میلیارد تومان سفارش ریپو به بانک مرکزی ارسال کردند که این رقم رکورد جدیدی در تاریخ عملیات بازار باز به شمار می‌رود. همچنین مقایسه میزان ریپوهای ثبت شده در بازار باز این هفته با هفته گذشته، حاکی از افزایش حدود 18 هزار میلیارد تومانی این رقم است.

به این ترتیب، به نظر می‌رسد بانک‌ها همچنان برای تامین وجوه نقد خود در کوتاه‌مدت با مشکل دست‌وپنجه نرم می‌کنند و نیازمند استقراض از بانک مرکزی هستند.

تزریق پول 240 هزار میلیارد تومانی بانک مرکزی در بازار باز

بانک مرکزی در حراج بازار باز 17 آذرماه، بر خلاف هفته‌های گذشته، به افزایش میزان سفارش‌های ارسالی بانک‌ها واکنش نشان داد و تزریق پول خود در این بازار را تشدید کرد.

به این ترتیب، بانک مرکزی که در هشت هفته گذشته، 230 هزار میلیارد تومان از سفارش‌های ریپو را می‌پذیرفت، این رقم را به 240 هزار میلیارد تومان افزایش داد. در نتیجه نسبت سفارش‌های پذیرفته شده به کل سفارش در این هفته، صعودی شد و به 42.3 درصد رسید.

لازم به ذکر است که ارزش ریپوهای سررسید شده در این هفته به حدود 231 هزار میلیارد تومان رسید و بانک‌ها این مبلغ را به بانک مرکزی بازگرداندند.