به‌گونه‌ای که در ماه ابتدایی این سال نرخ هر اونس جهانی ۲۰۵۰ دلار بود و در روزهای پایانی اکتبر تا مرز ۲۸۰۰ دلار نیز رسید؛ نرخی که به‌عقیده تحلیلگران از سال ۲۰۱۰ به این سو رکوردی تازه محسوب می‌شود. تحلیلگران دلایل متفاوتی را برای اوج‌گیری نرخ اونس مطرح می‌کنند که در صدر این دلایل تحولات سیاسی کشورها به‌ویژه در بخش یوروآسیا و شدت گرفتن آتش جنگ در خاورمیانه قرار دارد؛ هرچند نمی‌توان از تحولات سیاسی و اقتصادی ایالات متحده در شکل‌گیری این روند صعودی غافل بود.

برمبنای این تحلیل‌ها از آنجایی که عوامل یادشده هنوز برقرار هستند، سال ۲۰۲۵ نیز سال رشد طلا خواهد بود و روند صعودی این فلز همچنان ادامه پیدا می‌کند.

صمت در گزارش پیش رو با نگاهی به روند بازار جهانی طلا در سالی که رو به پایان است و سالی که از راه می‌رسد، در گفت‌وگو با فعال و کارشناس بازار طلا وضعیت کلی این حوزه را در سال‌های یادشده بررسی و پیش‌بینی کرده است.

طلا در سالی که گذشت

طلا در سال جاری به رکوردهای متعددی رسید و براساس آخرین آمارها نرخ آن ۲۷ درصد افزایش یافت تا بهترین عملکرد سالانه خود را از سال ۲۰۱۰ نشان دهد که ناشی از خرید قوی بانک‌های مرکزی، تنش‌های ژئوپلتیکی و کاهش سیاست‌های پولی توسط بانک‌های بزرگ بود.

رشد نرخ طلا در سال جاری در هر دوره‌ای رکوردهای چشمگیری را ثبت می‌کرد؛ به‌گونه‌ای که تا ماه دهم سال ۲۰۲۴ حدود ۳۲ درصد رشد برای این شاخص ثبت شد. این در حالی است که نرخ این فلز در سال ۲۰۲۳ تنها ۱۳ درصد رشد کرده بود و در سال قبل از آن کاهشی بود. کارشناسان نظرات متفاوتی در مورد علت رشد این فلز گران‌بها دارند. برخی سیاست‌های پولی انبساطی در اقتصادهای بزرگ جهان را مسئول این رشد نرخ می‌دانند.

برخی نیز معتقدند افزایش تنش‌های منطقه‌ای در اوکراین و خاورمیانه و شرق آسیا بر این رشد اثرگذار بوده است. همزمان با بازارهای جهانی، قیمت‌ها در بازار داخلی نیز افزایش یافت و باید دید که آیا نرخ طلا بیش از این نیز رشد خواهد کرد یا متوقف خواهد شد؟

جهش جهانی طلا

بعد از همه‌گیری ویروس کرونا، اقتصاد کشورهای جهان با یک شوک چشمگیر مواجه شد. نرخ بیکاری در ایالات‌متحده، بزرگ‌ترین اقتصاد جهان، سر به فلک کشید و بقیه کشورها نیز از این قاعده مستثنا نبودند. پس از اینکه شیوع کرونا کاهش یافت و پایان همه‌گیری اعلام شد، کشورها تلاش کردند تا رونق را به اقتصاد آسیب‌دیده خود بازگردانند. در این مدت، نرخ تورم نیز در کشورهای توسعه‌یافته به بیشترین حد خود در چند سال اخیر رسید. سیاست‌گذاران برای مهار تورم، نرخ‌های بهره را افزایش دادند و موفق شدند از طریق سیاست انقباضی پولی و افزایش نرخ بهره، تورم را کنترل کنند، اما بار دیگر بازار کار با مشکل روبه‌رو شد.

نرخ بیکاری ایالات‌متحده در ۶ ماه اول سال ۲۰۲۴ از ۳.۷ درصد به ۴.۳ درصد رسید. این اتفاق نگرانی‌ها را درمورد احتمال وقوع رکود در این کشور افزایش داد. سرمایه‌گذاران برای حفظ ارزش دارایی‌هایشان، سرمایه خود را به سمت دارایی‌های کم‌ریسکی مانند طلا آوردند و این امر باعث رشد نرخ طلای جهانی شد. همزمان با این اتفاق، بانک‌های مرکزی نیز ذخایر طلای خود را افزایش دادند. با افزایش گمانه‌زنی‌ها در مورد وقوع رکود و نزدیک شدن نرخ تورم به هدف ۲ درصدی بانک‌های مرکزی، سیاست‌گذاران تصمیم گرفتند نرخ بهره را کاهش دهند تا از وقوع رکود و سردشدن بازار کار جلوگیری کنند که با کاهش نرخ‌های بهره، بار دیگر جذابیت طلا برای سرمایه‌گذاران افزایش یافت و نرخ این فلز گرانبها بیش از پیش رشد کرد.

طلا در سالی که از راه می‌رسد

بسیاری از تحلیلگران پیش‌بینی می‌کنند که قیمت طلا در سال آینده به ۳۰۰۰ دلار در هر اونس برسد، اما انتظار می‌رود این هدف در نیمه‌ دوم سال ۲۰۲۵ محقق شود. این پیش‌بینی‌ها در حالی است که همزمان، بازارها در حال سنجش ریسک‌های ژئوپلتیک و عدم قطعیت‌ها هستند، زیرا «دونالد ترامپ» رئیس‌جمهور منتخب امریکا، برای به دست گرفتن دولت آماده می‌شود.

طلا توانسته در آستانه سال جدید حمایت کلیدی خود را در حدود ۲۶۰۰ دلار در هر اونس حفظ کند. این اتفاق پس از آن رخ داد که فدرال رزرو در آخرین نشست سیاست پولی خود در سال ۲۰۲۴ سیگنال داد که کاهش نرخ بهره در سال آینده کمتر از انتظار خواهد بود.

طبق آخرین پیش‌بینی‌های اقتصادی، بانک مرکزی آمریکا در نظر دارد در سال آینده دو بار نرخ بهره را کاهش دهد، در حالی که در سپتامبر انتظار می‌رفت این کاهش ۴ بار باشد.

«چنتل شیون» رئیس تحقیقات در Capitalight Research در گفت‌وگوی تازه خود با کیتکونیوز گفت بازار طلا در وضعیت انتظار قرار دارد، زیرا سرمایه‌گذاران تلاش می‌کنند سلامت اقتصاد را در مقابله با تورم سرسخت ارزیابی کنند.

شیون خاطرنشان کرد با اینکه قیمت طلا از زمانی که در اواخر اکتبر به اوج خود رسید، در حال تثبیت بوده، این بازار باوجود موانع قابل‌توجه توانسته موقعیت خود را حفظ کند.

شیون پیش‌بینی می‌کند طلا در نیمه اول سال ۲۰۲۵ در محدوده نرخ ۲۵۰۰ تا ۲۷۰۰ دلار در هر اونس معامله شود.

به‌گزارش تحریریه «مایکل ویدمر» مدیرعامل و رئیس تحقیقات فلزات در بانک آمریکا گفت: ما در محیطی گیر افتاده‌ایم که چیزی ملموس برای بازگرداندن سرمایه‌گذاران به بازار وجود ندارد. تحلیلگران بازار کامودیتی بانک آمریکا در گزارش چشم‌انداز خود اعلام کردند طلا با موانع قابل‌توجهی مواجه است، از جمله نرخ‌های بهره بالقوه بالاتر و دلار قوی‌تر آمریکا.

به‌گفته این تحلیلگران، سیاست‌های دولت ترامپ ممکن است از طریق رشد قوی‌تر، تورم بالاتر و نرخ‌های بهره بالاتر، تقاضای سرمایه‌گذاران برای خرید طلا را در کوتاه‌مدت محدود کند.

 اما «جان لافورج» رئیس استراتژی دارایی واقعی در بانک «ولز فارگو» گفت: تقاضای بانک‌های مرکزی بازارهای نوظهور برای طلا همچنان به‌عنوان یک عامل کلیدی باقی خواهد ماند؛ باید توجه خود را بیشتر به تقاضای بانک‌های مرکزی معطوف کرد، تا نرخ بهره واقعی.

«تام بروس» استراتژیست کلان سرمایه‌گذاری نیز با لافورج هم‌عقیده است. وی تاکید کرد تقاضای بانک‌های مرکزی اکنون عامل غالب در بازار طلا شده است.

گرچه خرید طلا توسط بانک‌های مرکزی در ماه‌های اخیر کاهش یافته، اما آنها همچنان خریداران خالص باقی مانده‌اند و انتظار می‌رود این روند تا سال ۲۰۲۵ ادامه یابد.

تحلیلگران معتقدند رشد ضعیف اقتصاد جهانی، تهدید تورم بالاتر و بی‌ثباتی ژئوپلتیک، به‌ویژه در بازارهای نوظهور، به حمایت از تقاضای مصرف‌کننده ادامه خواهد داد.

براساس گزارش State Street Global Advisors درچشم‌انداز سال ۲۰۲۵

- ۵۰ درصد احتمال می‌دهند طلا بین ۲۶۰۰ تا ۲۹۰۰ دلار معامله شود.

- ۳۰ درصد احتمال می‌دهند قیمت‌ها بین ۲۹۰۰ تا ۳۱۰۰ دلار قرار گیرد.

- ۲۰درصد احتمال کاهش پایدار قیمت‌ها به زیر ۲۶۰۰ دلار را می‌دهند.

باتوجه به این عوامل، تحلیلگران اجماع دارند که طلا در سال ۲۰۲۵ همچنان جایگاه خود را به‌عنوان یک دارایی امن حفظ خواهد کرد. در هر حال سرمایه گذاران آمریکایی در حال آماده شدن برای مجموعه‌ای از تغییرات در سال ۲۰۲۵ هستند، از تعرفه‌ها و مقررات‌زدایی گرفته تا سیاست‌های مالیاتی که با بازگشت دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور منتخب به کاخ سفید در ژانویه، تحولاتی را در بازارها ایجاد خواهد کرد که بازار طلا از آن مستثنا نیست.

اوج‌گیری طلا در میدان سیاست

یک کارشناس بازار طلا درباره روند بازار جهانی طلا در ۲۰۲۴ گفت: سال ۲۰۲۴ با توجه به اتفاقات رخ داده سال صعود طلا بود؛ به‌گونه‌ای که در ماه‌های ابتدایی این سال نرخ هر اونس جهانی حدود ۲۱۰۰ دلار بود، اما در ماه‌های پایانی سال جاری میلادی تا مرز ۲۸۰۰ دلار نیز رسید که با این رشد حدود ۷۰۰ دلاری به‌نوعی می‌توان گفت رکورد قیمت اونس جهانی شکسته شد.

محمد کشتی‌آرای در گفت‌و گو با صمت در تشریح دلایل این جابه‌جایی نرخ اونس جهانی در سال جاری میلادی بیان کرد: عوامل گوناگونی سبب رشد نرخ طلا در سال ۲۰۲۴ شده‌اند که از مهم‌ترین آنها می‌توان به تحولات سیاسی جهانی اشاره کرد.

این کارشناس و فعال حوزه طلا با اشاره به مهم‌ترین تحولات سیاسی تاثیرگذار بر بازار طلا گفت: جنگ بین اوکراین و روسیه، از آنجایی که خطرات گسترش جنگ در جهان را در پی داشت، یکی از مهم‌ترین تحولات سیاسی جهان بود که بازار طلا را نیز تحت تاثیر قرار داد. علاوه بر جنگ‌ روسیه و اوکراین، تحولات سیاسی عجیبی که در سال جاری در خاورمیانه رخ داد و گسترده شدن جنگ میان اسرائیل و فلسطین دیگر فاکتور موثر در تحولات بازار جهانی طلا بوده است.

تحولات امریکا، طلا را صعودی کرد

کشتی‌آرای در ادامه اصلی‌ترین محرک عامل تاثیرگذار در بازار طلا را شرایط کلی اقتصاد امریکا و البته تحولات سیاسی این کشور دانست و در این باره توضیح داد: در سال جاری نرخ بهره در امریکا کاهش داشته که همین مسئله تقاضا برای خرید طلا را افزایش داد و با این افزایش تقاضا طبیعی است که نرخ اونس جهانی رشد پیدا کند. علاوه بر این نوسانات کاهشی ارز دلار در بازارهای جهانی شرایط را برای رشد نرخ اونس جهانی فراهم کرده بود.

وی در اشاره به دیگر فاکتور تاثیرگذار در بازار جهانی طلا به انتخابات امریکا اشاره و پیروزی ترامپ در این رویداد را به‌عنوان محرکی برای رشد نرخ طلا در بازار جهانی معرفی کرد.

ادامه روند صعودی طلا

این کارشناس در پایان در پیش‌بینی وضعیت بازار طلا در سال میلادی پیش رو اظهار کرد: باید بدانیم که جهان به‌نوعی در حال پوست‌اندازی سیاسی است و همین سیر تحول شدید سیاسی، بازارهای مالی که طلا از مهم‌ترین آنها است را نیز متاثر خواهد ساخت. تحرکات و درگیری‌ها هنوز در خاورمیانه و یوروآسیا جریان دارد؛ مسئله‌ای دارای نقشی تاثیرگذار در اقتصاد جهان. علاوه بر این در سال پیش رو ترامپ قدرت را به‌طور رسمی در ایالات متحده به دست می‌گیرد و قطعا سیاست‌های اقتصادی مدنظر او بازارهای جهانی را نیز تجربه‌گر دگرگونی‌هایی خواهد کرد (هرچند ممکن است در ظاهر این سیاست‌ها تقاضا در بخش طلا را تا حدودی کاهش دهد). بر همین اساس کارشناسان در تحلیل‌های خود سال ۲۰۲۵ را نیز سال نوسان طلا البته از نوع صعودی آن می‌دانند و معتقدند روند روبه رشد طلا در سالی که سه روز دیگر آغاز می‌شود، ادامه خواهد یافت.