چین بازیگر اصلی صنعت لوازم‌خانگی
چین به‌عنوان سریع‌ترین بازار در حال رشد لوازم‌خانگی در جهان، در سال‌های اخیر شاهد تغییرات چشمگیری بوده است. این کشور با بهبود سطح درآمدها و افزایش شهرنشینی، تقاضای بالایی برای لوازم‌خانگی تجربه می‌کند. فناوری پیشرفته و قیمت‌های رقابتی محصولات چینی، این کشور را در بازار جهانی متمایز کرده است. به‌طور کلی، چین با بهره‌گیری از مزیت‌های رقابتی و نوآوری‌های مستمر، به یکی از بازیگران اصلی صنعت لوازم‌خانگی تبدیل شده است. در این گزارش نظر ابوالفضل معصوم‌زاده از پژوهشگران حوزه صنعت را آورده که در ادامه می‌خوانید.
ابوالفضل معصوم‌زاده، عضو هیات علمی موسسه مطالعات و پژوهش‌های بازرگانی: چین سریع‌ترین بازار در حال رشد لوازم‌خانگی در جهان است. بازار لوازم‌خانگی چین به‌دلیل بهبود سطح درآمدها، افزایش شهرنشینی، ایجاد تعادل درآمیخته محصولات و افزایش مصرف کالاهای اصلی لوازم‌خانگی در مناطق روستایی، رشد زیادی را تجربه می‌کند. از آنجا که فناوری صنعت لوازم‌خانگی چین نسبتا پیشرفته و ارزان‌تر است، در بازار نسبت به سایر رقبا دارای مزیت رقابتی است که به ارزش صادراتی آن می‌افزاید. پیش‌بینی‌ها نشان می‌دهد ارزش بازار لوازم‌خانگی چین تا پایان سال ۲۰۲۶ به بیش از ۱۳۰ میلیارد دلار خواهد رسید. در بازار چین تقاضای زیادی برای لوازم‌خانگی وجود دارد. در بازار لوازم آشپزخانه، آگاهی مصرف‌کننده از برند با تأکید بیشتر بر عملکرد و ویژگی‌های طراحی در حال افزایش است، در حالی که حساسیت قیمتی در حال کاهش است. همچنین با افزایش آگاهی مصرف‌کنندگان نسبت به محیط‌زیست، تقاضا برای محصولات کم‌مصرف و دوستدار محیط‌زیست نیز در حال افزایش است. در همین حال لوازم‌خانگی لوکس نیز در بازار محبوبیت یافته‌اند. همچنین بخش دستگاه‌های تهویه مطبوع به‌دلیل تقاضای داخلی بالا و نیز افزایش صادرات یکی از بخش‌های غالب در بازار لوازم‌خانگی چین به‌شمار می‌رود. ماشین‌های لباسشویی و یخچال و فریزر نیز بیشتر تحت‌تأثیر برندهای لوکس این صنعت قرار گرفته‌اند. چند روند اصلی در توسعه صنعت و بازار لوازم‌خانگی در چین مؤثر بوده‌اند.
روندهای اصلی مؤثر بر توسعه بازار لوازم‌خانگی چین
مشارکت تجارت الکترونیک در مصرف داخلی لوازم‌خانگی و رشد این صنعت در چین بی‌نظیر بوده است. افزایش کانال‌های تجارت الکترونیک در چین با توجه به امکان مقایسه محصول، تحویل در محل، ارائه محصولات متنوع، قیمت‌گذاری رقابتی و ظرفیت دسترسی به مشتریانی که دسترسی آسانی به کانال‌های دیگر ندارند، به‌راحتی موردحمایت و توجه قرار گرفته‌اند.
افزایش چند برابری فروش از طریق تجارت الکترونیک در بازار لوازم‌خانگی چین
مصرف‌کنندگان چینی در سال ۲۰۱۹ بیش از ۴۰ درصد از سفارشات خود را در این بخش به‌صورت آنلاین انجام داده‌اند، همچنین حجم هزینه‌های خرید لوازم‌خانگی در سال ۲۰۱۹ توسط مصرف‌کنندگان چینی افزایش قابل‌ملاحظه‌ای را نشان می‌دهد. تجارت الکترونیکی بیشترین سهم را در افزایش فروش لوازم‌خانگی داشته است، زیرا سهم آن در مقایسه با مدت مشابه سال ۲۰۱۸ در حدود ۷.۵ درصد افزایش یافته است. فروش لوازم‌خانگی سنتی مانند تلویزیون و ماشین لباسشویی کاهش یافته، اما از سوی دیگر، محصولات جدید و پیشرفته از نظر فنی، مانند جاروبرقی رباتیک، ماشین ظرفشویی با تقاضای شدیدی روبه‌رو هستند. تقاضا برای لوازم‌خانگی کوچک نیز در سال‌های اخیر رشد چشمگیری داشته است. حجم و ارزش فروش آنلاین دستگاه‌های تهویه مطبوع به ترتیب با رشد ۱۰۵ و ۱۲۴ درصدی نسبت به سال ۲۰۱۸ همراه بوده که این رقم برای هود به ترتیب ۹۹ و ۹۲ درصد و برای اجاق گازها ۹۴ و ۷۰ درصد بوده است. همچنین ارزش فروش دستگاه‌های تصفیه هوا و دستگاه‌های تصفیه آب به ترتیب ۹۱ و ۵۰ درصد نسبت به سال گذشته رشد داشته است. غول تجارت الکترونیک چینی یعنی «جِی‌دی دات‌کام» که به‌عنوان فروشنده کالاهای الکترونیکی آغاز به کار کرد، در نیمه اول سال ۲۰۱۹ بازار را تحت سلطه خود قرار داد در حالی‌که بسترهایی مانند «سانینگ» و «علی‌بابا» در رتبه‌های بعدی این رده‌بندی قرار گرفته و از آن پیروی کردند. از سوی دیگر، شرکت‌ها برای ایجاد تجربه و تعامل آنلاین و آفلاین مصرف‌کنندگان و انجام خرید سریع‌تر و راحت‌تر، ایجاد فروشگاه‌های تجربه آفلاین و فروشگاه‌های مرکزی را تسریع کرده‌اند.
رشد بازار از طریق افزایش خرید لوازم‌خانگی هوشمند در آینده
پیشرفت‌های فناورانه به توسعه لوازم‌خانگی هوشمند منجر شده و انتظار می‌رود رشد بازار لوازم‌خانگی در چین را به دنبال داشته باشد. به عبارت دیگر، هوشمندی به یک نقطه فروش برای بیشتر لوازم‌خانگی تبدیل شده است. با رواج محصولات با قابلیت اتصال از طریق وای‌فای و بلوتوث، لوازم‌خانگی هوشمند از محصولاتی جداگانه و منفرد به موقعیت‌هایی مشخص با محصولات بهم پیوسته و مرتبط با یکدیگر تبدیل می‌شوند. لوازم‌خانگی مانند ماشین لباسشویی، ماشین ظرفشویی و یخچال و فریزر رشد سریعی را تجربه می‌کنند. در مرحله اکتشاف اولیه، هم مدل کسب‌وکار و هم سخت‌افزار لوازم‌خانگی هوشمند به پیشرفت‌های بیشتری نیاز دارند. در اینجا چندین موضوع وجود دارند که باید موردتوجه قرار گیرند؛ ازجمله استانداردهای غیریکپارچه، تجربه کاربر ناراضی‌کننده، عملیات کاربر ناپسند و.... از این‌رو در مارس ۲۰۱۷، «انجمن لوازم‌خانگی برقی چین» استاندارد «اتصال ابری» را برای لوازم‌خانگی هوشمند منتشر کرد. این استاندارد به‌عنوان نخستین استاندارد در این صنعت، راه را برای توسعه بیشتر لوازم‌خانگی هوشمند هموار کرد.
در جولای ۲۰۱۸، شیائومی محصول جدیدی را به خط تولید لوازم هوشمند خود با برند «میجیا» وارد بازار کرد. کولر گازی هوشمند میجیا، برنده جایزه طلایی طراحی در سال ۲۰۱۷ دارای بدنه رزین پلیمری ضدUV بود. این محصول علاوه بر این شامل ویژگی‌های اضافی مانند نمایشگر در جلوی یونیت است که در آن کاربران می‌توانند دما و زمان خنک‌سازی را از طریق برنامه «می‌هوم» از دستگاه‌های هوشمند خود کنترل کنند.
انجمن لوازم‌خانگی برقی چین در نمایشگاه جهانی لوازم‌خانگی و برقی سال ۲۰۱۹ حضور یافت و در آنجا سه سناریو را تنظیم کرده بود که شامل یک اتاق نشیمن هوشمند، یک آشپزخانه هوشمند و یک اتاق خواب هوشمند برای شبیه‌سازی زندگی واقعی یک خانواده را شبیه‌سازی کرده و در عین حال زندگی هوشمند بهم پیوسته را نیز نشان دهد. در این شبیه‌سازی ۲۲ لوازم‌خانگی و سخت‌افزار هوشمند متصل به یکدیگر توسط ۱۱ شرکت عضو این انجمن ازجمله هایر، میدیا، بوش، هایسنس، کونکا، تویا، گالانز، ملینگ، ایکس‌لینک، تی‌سی‌ال و اسکای‌وُرث به نمایش گذاشته شده بود. این لوازم‌خانگی شامل تلویزیون، یخچال، ماشین لباسشویی، کولر، آبگرمکن برقی، هود آشپزخانه، اجاق برقی، فر توکار، قهوه‌ساز، جاروبرقی رباتیک، دستگاه تصفیه هوا، پروژکتور با حسگر حرکت، بلندگوی هوشمند، چراغ هوشمند، قفل هوشمند، پخش‌کننده عطر و پرده هوشمند بودند که تقریباً همه دسته‌های اصلی محصولات بازار لوازم‌خانگی هوشمند امروزی را پوشش می‌دهند.
تشویق توسعه اینترنت اشیا از سوی دولت
در سال‌های اخیر، دولت چین تلاش‌های زیادی برای تشویق و گسترش توسعه اینترنت اشیا انجام داده است. در سال ۲۰۱۳، شورای ملی چین نظرات راهنما روی ترویج توسعه منظم اینترنت اشیا را صادر کرد که اینترنت اشیا را به‌عنوان یک نسل جدید فناوری اطلاعات می‌شناسد که اساسا سبک زندگی و کسب‌وکار مردم را تغییر می‌دهد.
در پایان باید گفت چینی‌ها در ۲۰ سال اخیر رشد بسیار سریع و چشمگیری داشته‌اند و امروز بخش بالایی از محصولات تولید شده در جهان متعلق به چین است. علاوه بر محصولات چینی بسیاری از برندهای معروف اروپایی و امریکایی نیز با اهداف مختلف، علی‌الخصوص کاهش هزینه نیروی انسانی، تولید محصولات خود را به چین انتقال داده‌اند. چینی‌ها در سال‌های پیشین در استراتژی‌های بازاریابی خود بیشتر بر مزیت قیمتی در صنایع مختلف ازجمله صنعت لوازم‌خانگی تکیه کرده بودند؛ مزیتی که چین توانست با آن محصولاتش بالأخص محصولات صنایع لوازم‌خانگی را در دنیا به همه بشناساند. به‌طوری‌که با افزایش رشد اقتصادی در چین، به‌تدریج سطح توقع نیروی کار نیز افزایش یافت و چین نتوانست همچون سال‌های گذشته در استراتژی مزیت نرخ در صنایع لوازم‌خانگی یکه‌تازی کند. اما درحال‌حاضر به توجه به حضور گسترده محصولات چینی در همه بازارها تلاش‌هایی جهت برندسازی در این بازارها شکل گرفته و برندهای قدرتمندی به بازار معرفی شده‌اند. برندهایی نظیر هایر، میدیا، هایسنس و... بدین‌ترتیب باید خلق برندهای جهانی دیگری که بازارها را تسخیر کنند را از چینی‌ها انتظار داشت.
