شورای پناهندگان نروژ در آخرین گزارش خود این منطقه را به‌عنوان یکی از مناطق نادیده‌گرفته‌ در بحران‌های جابه‌جایی در جهان نام برده است. در حال ‌حاضر، بیش از ۲ میلیون نفر در داخل این کشور به‌دلیل خشونت و ناامنی مداوم آواره شده‌اند که همین امر به‌شدت زنجیره تولید و تامین مواد غذایی را مختل کرده است.  تا اوت ۲۰۲۳، پیش‌بینی می‌شد که تعداد افراد دچار ناامنی غذایی با ۴۲ درصد افزایش به بیش از ۳.۴ میلیون نفر برسد. به‌طور نگران کننده‌ای، انتظار می‌رفت که ۴۳هزار نفر با سطوح فاجعه‌بار ناامنی غذایی روبه‌رو شوند. تجاوز به صحرای این منطقه نیز تلفات زیادی را بر زمین و مردمی که به آن وابسته هستند، وارد می‌کند. بیابانزایی، یک‌سوم قلمرو بورکینافاسو را تخریب کرده است. این روند به‌طورمتوسط در ۳۶۰هزار هکتار در سال، معادل حدود ۵۰۰ هزار زمین راگبی ادامه دارد. با یک فصل خشک که تا ۸ یا ۹ ماه طول می‌کشد و وابستگی به کشورهای همسایه برای نیازهای انرژی آن، مشتاق بودم تا بفهمم مردم با چه مشکلاتی روبه‌رو هستند و چگونه شیوه‌های کشاورزی بهتر همراه با انرژی‌های تجدیدپذیر می‌تواند به حل برخی از مشکلات آنها کمک کند. چهره مردم بورکینافاسو این کار ما را در منطقه بیش از حد حیاتی می‌کند.

سنگ‌بنای رویکرد ما؛ بیا صحبت کنیم

«بیا صحبت کنیم» اقدام عملی یک سازمان مردمی است که مردم را در قلب توسعه جای می‌دهد. ما با نمایندگان همه گروه‌ها صحبت می‌کنیم و متوجه می‌شویم که مردم به چه چیزی نیاز دارند، چه چیزی در حال‌ حاضر برای آنها کارآیی می‌کند و به آنها کمک می‌کنیم تا براساس این بحث‌ها، یک برنامه عملیاتی ارائه دهند تا همگان احساس مالکیت بر خروجی‌ها کنند. من این روند را در طول بازدیدم، تجربه کردم و در حالی که کشاورزان گرد هم آمدند تا درباره مزایای انرژی‌های تجدیدپذیر بحث کنند و تجربیات خود را به اشتراک بگذارند، گوش دادم.

این جلسات مثبت و پرانرژی هستند، زیرا رهبران محلی و کشاورزان برای یافتن راه‌حل‌های پایدار با یکدیگر همکاری می‌کنند. حس وحدت و هدف مشترک عمیق است و برنامه‌ها را به‌جلو می‌برد. پنل‌های خورشیدی و یک مخزن آب در مزرعه کشاورز در گامپلا قرار دارند، جایی که از آنها برای آبیاری محصولات در هوای خشک استفاده می‌شود. پنل‌های خورشیدی و یک مخزن آب در مزرعه کشاورزی در گامپلا قرار دارند، جایی که از آنها برای آبیاری محصولات در هوای خشک استفاده می‌شود.

آبیاری با انرژی خورشیدی

از آنجایی که این منطقه پس از فصل بارندگی، بیشتر خشک است، سیستم‌های آبیاری با انرژی خورشیدی می‌توانند منبع آب قابل‌اعتمادی را فراهم کنند و همین کشاورزان را قادر می‌سازد تا زمین‌های خود را حتی در فصول خشک کشت کنند. آب بیشتر از سدهای مجاور تامین می‌شود و سپس به مزارع یا مخازن ذخیره آب سربار پمپ می‌شود و سپس برای آبیاری محصولات کشاورزی استفاده می‌شود.

تعداد افرادی که نیازشان توسط یک سیستم پمپاژ خورشیدی تامین می‌شود، بسته به اندازه و ظرفیت سیستم می‌تواند بسیار متفاوت باشد. برخی سیستم‌ها به جوامع کوچک یا پروژه‌های کشاورزی خدمت می‌کنند که فقط صدها نفر از آنها سود می‌برند، در حالی که برخی دیگر از هزاران نفر پشتیبانی می‌کنند. نکته مهم این است که ما نشان می‌دهیم که در موقعیت‌های مختلف می‌توانند چقدر  تحول‌آفرین باشند.

در بورکینافاسو، ما گمانه‌هایی ساخته‌ایم و سیستم‌های پمپاژ خورشیدی را در ۳ جامعه نصب کرده‌ایم که به نزدیک به ۱۵هزار نفر کمک می‌کند. ما همچنین با ۶ موسسه مالی خرد برای تامین اعتبار کار می‌کنیم تا کشاورزان بیشتری بتوانند راه‌حل‌های مشابه را خریداری و نصب کنند. من این فناوری را در عمل دیدم و می‌توانم با اطمینان بگویم که این یک راه نجات است و مزارع خشک را به زمین‌های حاصلخیز تبدیل می‌کند. همچنین نشان می‌دهد که چگونه انرژی‌های تجدیدپذیر می‌توانند با اثرات سخت تغییرات آب و هوایی، بیابانزایی و فقر مبارزه کنند.

تبدیل فضولات گاوی به انرژی با استفاده از هضم‌کننده زیستی

ضایعات آلی مانند فضولات گاو را با استفاده از یک نوع باکتری طبیعی موجود در زباله‌ها به بیوگاز و کود تبدیل می‌کند تا در محیطی بدون اکسیژن تجزیه شود. بیوگاز را می‌توان برای پخت و پز، تولید برق یا به‌عنوان سوخت و دوغاب غنی از مواد مغذی برای کشاورزی استفاده کرد. با استفاده از بیوگاز برای پخت‌وپز، جوامعی که با آنها کار می‌کنیم، از استنشاق دود مضر جلوگیری می‌کنند که به‌طورقابل‌توجهی کیفیت هوای داخل خانه را بهبود می‌بخشد و مشکلات تنفسی را کاهش می‌دهد. جنگل‌زدایی و بیابانزایی یک مسئله اصلی برای منطقه است، بنابراین اتکای کمتر به چوب برای سوخت این مشکل را کاهش می‌دهد.

به‌عنوان یک تولیدکننده کود آلی، زیست هضم‌کننده به افزایش حاصلخیزی خاک و افزایش عملکرد محصول کمک می‌کند. زیست هضم‌کننده بیوگاز را فراهم می‌کند که می‌تواند توسط مردم برای پخت و پز کارآمد بدون دود استفاده شود. این نه‌تنها از شیوه‌های کشاورزی پایدار حمایت می‌کند، بلکه نیاز به کودهای شیمیایی را کاهش می‌دهد که می‌تواند برای محیط‌زیست هم مضر باشد. این نوآوری یک تغییر بازی برای کشاورزان محلی است که با آنها کار می‌کنیم. شور و اشتیاق آنها که با آن هاضم زیستی کار می‌کنند، مسری است، زیرا آنها فواید آن را در زندگی روزمره و بهره‌وری کشاورزی خود می‌بینند. در خلال گفت‌وگو با لوسین تیومبیانو، یک ارائه‌دهنده خدمات بیودهضم، او به من گفت: بیوداژستر یک فناوری نوآورانه برای یک خانواده است. همه می‌توانند از آن استفاده کنند و همچنین سود ببرند. یک مادر می‌تواند از بیوگاز برای تهیه غذا استفاده کند، پدر می‌تواند از کود برای مزارع خود استفاده کند و بچه‌ها می‌توانند از برق تولیدشده برای مطالعه در شب استفاده کنند. این امر جوامع محلی را در چند سال متحول خواهد کرد.داکیستابا، یک کشاورز زن، لوله‌های آبیاری می‌گذارد که از پمپ آب خورشیدی خارج می‌شود و در هوای خشک به محصولاتش آب می‌دهد.

بهبود شیوه‌های کشاورزی

دسترسی به انرژی‌های تجدیدپذیر به کشاورزان این امکان را داده است که روش‌های کشاورزی بهبودیافته را اتخاذ کنند و به‌طورقابل‌توجهی بهره‌وری و درآمد را افزایش دهند. هر کشاورز حداقل ۶۴ پوند افزایش درآمد را تجربه کرده است.

همان‌طور که می‌نویسم، ابزارها و تکنیک‌های مدرن اکنون در دسترس هستند و کشاورزان را قادر می‌سازند تا تولید محصول خود را به ‌حداکثر برسانند. به‌عنوان‌مثال، بهبود فاصله محصولات به آنها اجازه می‌دهد تا از دانه‌های کمتری استفاده کنند و در عین حال بهره‌وری خاک را افزایش دهند و درآمدشان را به‌طورموثر دوبرابر کنند. سیستم‌های آبیاری قطره‌ای که استفاده می‌کنیم، تضمین می‌کنند که آب به‌طورموثر استفاده ‌شود، ضایعات را کاهش ‌دهد و محصولات سالم‌تری را ترویج ‌کند. علاوه بر این، تجهیزات خورشیدی، مانند پمپ‌های آب، وابستگی به سوخت‌های فسیلی را کاسته و هزینه‌ها و اثرات زیست‌محیطی را کاهش داده است. جایگزینی پمپ‌های الکتریکی با پمپ‌های خورشیدی نیز منجر به صرفه‌جویی ماهانه نزدیک به ۲۰۰ تا ۳۸۰ پوند شده است.

معرفی زیستی هضم‌کننده، مدیریت زباله در مزارع را مدرن کرده است. این سیستم‌ها ضایعات آلی را به دوغاب غنی از مواد مغذی تبدیل  و به‌عنوان یک کود عمل می‌کنند. تغییر به شیوه‌های کارآمدتر در مزارع سرسبز و سرسبز و لبخند کشاورزان مشهود است. این پیشرفت‌ها باعث افزایش تولیدات کشاورزی و بهبود کیفیت زندگی جوامع کشاورز در بورکینافاسو می‌شود.

اجاق‌های پخت بهبودیافته

معرفی اجاق‌های پخت بهبودیافته، یکی دیگر از جنبه‌های مهم کار ما است. این اجاق‌ها مانند بیوگاز کارآمدتر هستند و در کل جوامع به‌اشتراک گذاشته می‌شوند. فراتر از مزایای زیست‌محیطی و کاهش استنشاق دود برای زنان، آنها کاملا محبوب شده‌اند و به جمع‌آوری آشپزی و معاشرت‌های عمومی کمک می‌کنند. این اجاق‌ها به‌ویژه برای کارهایی مانند جوشاندن برنج و تولید کره بسیار مناسب هستند.

کشاورزان یک سیستم جدید انرژی خورشیدی را نصب کرده و درباره آن اطلاعات کسب می‌کنند. کشاورزان یک سیستم جدید انرژی خورشیدی را نصب کرده و درباره آن اطلاعات کسب می‌کنند.

آموزش و ساخت مهارت

آموزش بخش مهمی از کار ما است و گروه‌های کشاورز را با مهارت‌ها و دانش برای استفاده حداکثری از انرژی‌های تجدیدپذیر توانمند می‌کند. برنامه‌های آموزشی ما همه‌چیز را از اصول اولیه انرژی خورشیدی گرفته تا تکنیک‌های پیشرفته مدیریت انرژی را پوشش می‌دهد. از طریق جلسات عملی، ما طیف وسیعی از محصولات انرژی را متناسب با نیازهای هر جامعه به‌نمایش می‌گذاریم. کشاورزان یاد می‌گیرند که چگونه سیستم‌ها را حفظ و اطمینان حاصل کنند که می‌توانند منابع انرژی خود را به‌طور پایدار در درازمدت مدیریت کنند.

این جلسات آموزشی همچنین به‌عنوان پلی بین کشاورزان و توزیع‌کنندگان انرژی در آخرین مایل عمل کرده و پیوندهای تجاری و فروش بالقوه محصولات انرژی را تسهیل می‌کند. در پایان این برنامه، کشاورزان به دانش عملی و ابزارهایی برای بهبود شیوه‌های کشاورزی، افزایش بهره‌وری و ایجاد درآمد اضافی از انرژی‌های تجدیدپذیر مجهز می‌شوند.

کار با زنان

زنان در قلب کار ما قرار دارند و به انرژی و منابعی دسترسی پیدا می‌کنند که معیشت آنها را متحول می‌کند و جوامع آنها را ارتقا می‌بخشد. ما با چندین تعاونی کاملا زنانه در روستاهای توچه، زونگو، گامپلا و همچنین در اوگادوگو، پایتخت بورکینافاسو که در آن زنان نقش‌های رهبری کلیدی را در ایجاد تغییر ایفا می‌کنند، کار می‌کنیم.

طی گفت‌وگو با Awa Convolbo، رئیس تعاونی Lagumtaab La Panga در توچه، وی نظرات خود را درباره تاثیر کار زنان در منطقه به‌اشتراک گذاشت:

« آموزش درباره انرژی‌های تجدیدپذیر، اتکای ما به هیزم و زغال چوب را کاهش داده و نه‌تنها برای تعاونی ما بلکه به‌نفع کل جامعه است. شرکت من در برنامه تبادل دانش به رواندا ظرفیت انرژی‌های تجدیدپذیر را به من نشان داد و به من انگیزه داد تا با مدیریت مالی بهتر و شیوه‌های پس‌انداز، ساختار گروه زنان خود را بازسازی کنم، مشابه آنچه در رواندا دیدم.»

«این توانمندسازی منجر به افزایش درآمد و ثبات مالی شده است و به من این امکان را می‌دهد که از خانواده‌ام حمایت کنم و هزینه‌های مدرسه فرزندانم را بپردازم. شوهرم نیز از اینکه می‌بیند که در امور مالی خانه  مشارکت می‌کنم، مفتخر است.»

انعطاف‌پذیری زنان واقعا الهام‌بخش بود، زیرا بین کشاورزی، مراقبت و رهبری در جوامع خود تعادل برقرار کرده‌اند.

کار کردن در بازارها

همان‌طور که کشاورزان تولید و توانایی خود را برای ذخیره محصولات افزایش می‌دهند، آنها همچنین نیاز به دسترسی به بازارها و فروش با قیمت‌های منصفانه دارند. پشتیبانی Practical Action در این زمینه بسیار مهم است؛ ارائه تکنیک‌های جدید، راه‌حل‌های ذخیره‌سازی بهتر و کمک به کشاورزان در ارتباط مستقیم با بازارها.

به‌عنوان‌مثال، کشاورزان برنج در جامعه Zoungou اکنون می‌توانند به لطف راه‌حل‌های انرژی ارائه‌شده، برنج خود را به‌طورموثرتر جوشانده و فرآوری کنند. این امر نه‌تنها کیفیت محصولات آنها را بهبود می‌بخشد، بلکه ارزش بازار آن محصول را نیز افزایش می‌دهد.با تسهیل ارتباطات بین کشاورزان و بازارهای محلی، عملا تضمین می‌شود که کشاورزان می‌توانند محصولات خود را به‌طورپیوسته بفروشند، به‌شکل تضمینی درآمد قابل‌اعتمادی داشته باشند و کیفیت زندگی آنها افزایش یابد.

آینده‌ای مطمئن

آینده برای کشاورزان بورکینافاسو امیدوارکننده به‌نظر می‌رسد، زیرا انرژی پاک سفر آنها را به‌سمت توسعه پایدار پیش می‌برد. یکی از افرادی که این موضوع را نمایندگی می‌کند، عیسی بیربا، رئیس محلی و رئیس تعاونی کشاورزان پیاز در جامعه زونگو است. شور و شوق او مسری است، به‌ویژه هنگامی که درباره سفر تبادل دانش به رواندا صحبت می‌کند که توسط Practical Action پشتیبانی می‌شود. در رواندا، عیسی از نزدیک شاهد بود که چگونه انرژی پاک در حال تغییر شیوه‌های کشاورزی است. او با الهام از ظرفیت آن برای بورکینافاسو به خانه بازگشت.

وی با تامل درباره تاثیر آن در جامعه خود گفت: « نصب سیستم آبیاری خورشیدی و هاضم‌زیستی به‌طور قابل‌توجهی زندگی ما را بهبود بخشیده است. ما دیگر مجبور نیستیم به ماشین‌های پرهزینه و غیرقابل‌اعتماد متکی باشیم و این ما را به آینده‌ای بهتر امیدوار کرده است.» عیسی آینده‌ای را متصور است که در آن کار سخت، نوآوری و استفاده از انرژی پاک تغییرات پایدار و رفاه بیشتر را برای جوامع خود به ارمغان خواهد آورد.

برنامه‌ریزی برای آینده

در طول بازدید من، یکی از روشن‌کننده‌ترین لحظات، گفت‌وگوی من با ادوین اوبیرو، مدیر اقدامات عملی غرب افریقا بود. ادوین تاکید کرد، تغییرات آب‌وهوایی یک چالش حیاتی است و سیل و خشکسالی به‌شدت جوامع آسیب‌پذیر را تحت‌تاثیر قرار می‌دهد. وی بر نیاز فوری به راه‌حل‌های نوآورانه برای محافظت از معیشت و مقابله با نابرابری جنسیتی که برای دستیابی به اهداف توسعه پایدار (SDGs) حیاتی است، تاکید کرد. ادوین برنامه‌های جاه‌طلبانه Practical Action را برای 3 سال آینده تشریح کرد که شامل گسترش پروژه‌های انرژی پاک مانند سیستم‌های آبیاری خورشیدی و هاضمه‌های زیستی در سراسر منطقه است. آنها همچنین قصد دارند تعاونی‌ها را با افزایش ظرفیت تجاری‌سازی و تامین مالی تقویت کنند و گسترش برنامه Yiriwali برای تبادل دانش را افزایش دهند.

ادوین گفت: «این ابتکارات نه‌تنها نتایج سلامتی را بهبود می‌بخشد و اثرات زیست‌محیطی را کاهش می‌دهد، بلکه جوامع را برای رشد در مواجهه با تغییرات آب‌وهوایی توانمند می‌سازد». وی قدرت مشارکت‌های جسورانه را برجسته کرد و از اهداکنندگان خواست تا از این تلاش‌های متحول‌کننده حمایت کنند.

منبع: practicalaction.org