کشور خودکفا شد، اما کشاورز مهجور ماند
سال گذشته برای کشت گندم هر چقدر الطاف الهی یاری گر کشاورزان بود که بتوانند عملکرد خوبی داشته باشند، دولت مردان با خرید گندم با نرخ پایین تر از نرخ مصوب شورای قیمت‌گذاری و همچنین پرداخت با تاخیر سه ماه و در اقساط متعدد این شیرینی را به کام کشاورزان تلخ کردند. در حالی که گندمکاران گلستان باید به دنبال این باشند که زمین را برای کشت سال آینده آماده کنند اما شرایطی که در قیمت‌گذاری و پرداخت مطالبات وجود دارد آنها را دچار سردرگمی کرده است که آیا می‌شود امیدی به کشت دوباره این محصول استراتژیک داشته باشند یا خیر؟ با تولید نزدیک به ۱۲ میلیون تن گندم، کشور به خودکفایی رسید اما پرداخت نصفه و نیمه مطالبات، این شیرینی را به کام کشاورزان تلخ کرد، حال باید دید که دولت جدید برای حفظ این خودکفایی چه راهکاری دارد.
در آستانه فصل کشت گندم قرار گرفتیم اما هنوز بخشی از مطالبات پرداخت نشده و آنهایی هم که مطالبات خود را دریافت کرده‌اند با توجه به اینکه در چندین مقطع پرداخت شده نتوانستد در مسیر درست استفاده کنند و در عین حال با وجود اینکه در قانون آمده که سه ماه قبل از کاشت باید قیمت‌گذاری محصولات اساسی اعلام شود اما هنوز کشاورز نمی‌داند که نرخ نهایی خرید گندم چه میزان است و آیا با توجه به افزایش هزینه‌های تولید کشت این محصول برای او درآمدی خواهد داشت یا خیر؟
یک کشاورز گلستانی در گفت‌وگو با خبرنگار بازار در خصوص پرداخت مطالبات گندم گفت: با وجود اینکه دولت وعده داده بود در خرید تضمینی محصول کشاورز را به نرخ مناسب خریداری و مطالبات آن را در اسرع وقت پرداخت می‌کند اما کشاورزان هر سال در این خصوص با چالش مواجه می‌شوند.
امسال هزینه کشت گندم برای کشاورز گران تمام شده بود
حسین محمدی افزود: امسال گندمکاران با چالش‌های زیادی روبه رو بودند نخست اینکه نرخ خرید گندم کیلویی ۱۹ هزار و ۵۰۰ تومان اعلام شد و بعد از کشت، دولت این رقم را تغییر داد و دوم اینکه با توجه به بارندگی زیاد اگر چه با کنترل به موقع محصول به لحاظ آفات، عملکرد گندم خوب بود اما به دلیل خرید سموم هزینه‌های کشت این محصول برای کشاورز بسیار بیشتر از گذشته تمام شد.
وی ادامه داد: از طرف دیگر با تغییر دولت و کمبود بودجه‌ای که وجود داشت پرداخت این مطالبات نزدیک به سه ماه طول کشید و آن هم در چند قسط و به صورت مقطعی؛ که من به عنوان یک کشاورز با توجه به اینکه همه زندگی‌ام از این راه تامین می‌شود اصلا نتوانستیم استفاده چندانی از پول گندم ببرم و تنها خستگی آن به تن ما ماند.
محمدی با بیان اینکه کشاورزان قشر مظلوم جامعه هستند، یادآور شد: انتظار داریم دولت چهاردهم با نگاه واقع بینانه تری به این قشر بنگرد و اگر روند تصمیم گیری‌ها به همین نحو ادامه پیدا کند مطمئن باشید بحران آینده کشور غذا و امنیت غذایی خواهد بود چرا که فرزندان ما دیگر ادامه دهنده راه پدران خود در بخش کشاورزی نیستند.
آیا دولت می‌تواند خودکفایی گندم را حفظ کند؟
علیقلی ایمانی در گفت‌وگو با خبرنگار بازار اظهار کرد: در سطح کشور ۱۱ میلیون و ۹۱۰ هزار تن گندم به ارزش ۲۱۰ هزار میلیارد تومان خریداری شده که تاکنون ۱۲۱ هزار میلیارد تومان آن پرداخت و باقی مطالبات باقی مانده است.
مدیرعامل بنیاد ملی گندمکاران کشور گفت: در خرید گندم نسبت به سال گذشته یک میلیون و ۶۰۰ هزار تن افزایش را شاهد بودیم که تقریبا ۱۶ درصد رشد داشته است.
وی با اشاره به افزایش تولید گندم گفت: اصلی‌ترین عاملی که باعث این افزایش عملکرد شده، تامین به موقع و به اندازه نهاده‌های تولید است، همچنین آموزش بهره برداران و پیگیری‌ها و طرح‌هایی که انجام شده در این امر دخیل بوده است.
ایمانی یادآور شد: اما شاید بتوان قیمت‌گذاری گندم در ابتدا کیلویی ۱۹ هزار و ۵۰۰ تومان را هم یکی دیگر از انگیزه‌های کشت کشاورزان برشمرد، هر چند این نرخ بعدها از سوی دولت تغییر کرد.
کاهش نرخ گندم بدون هیچ ادله‌ای
نائب رئیس کمیسیون کشاورزی اتاق ایران و نائب رئیس اتاق گرگان نیز به نحوه قیمت‌گذاری و پرداخت مطالبات کشاورزان انتقاد کرد و گفت: اتاق بازرگانی به عنوان بالاترین رکن پارلمان بخش خصوصی صندلی و جایگاهی در شورای قیمت‌گذاری ندارد و این خلاف سیاست‌ها و برنامه‌های دولت چهاردهم در حمایت از بخش خصوصی است.
هامان هاشمی در گفت‌وگو با خبرنگار بازار اظهار کرد: سال گذشته گلستان در تولید گندم عملکرد خوبی داشت و چند عامل نیز در این مهم دخیل بوده که نخستین آن بارش و نزولات آسمانی است و این باعث شد شرایط اقلیمی خوبی برای کشت به وجود بیاید. سطح اراضی که انتظار تولید بالا از آنها نمی‌رفت هم با این بارندگی‌ها تناژ خوبی داشتند.
نائب رئیس اتاق بازرگانی گرگان افزود: دومین عامل موثر مدیریت حفظ نباتات استان در تامین قارچ کش، کارشناسان بخش کشاورزی و مدیران شهرستان بود که نقش آفرینی به موقعی در کنترل آفات داشتند، چرا که در هر سالی که بارندگی‌ها افزایش داشته به همان نسبت شرایط برای بیماری و آفت نیز مهیا می‌شود.
هاشمی ادامه داد: شرکت خدمات حمایتی با حضور یک مدیر کارآمد توانست باوجود همه مشکلاتی که در بحث تامین کود وجود داشت، ظرفیت استان را افزایش دهد که مجموعه این عملکرد و در کنار آن زحمات کشاورزان سبب شده که عملکرد خوبی داشته باشیم.
نائب رئیس اتاق بازرگانی گرگان با بیان اینکه متاسفانه این عملکرد خوب با چند اتفاق مواجه شد که کام کشاورزان را تلخ کرد، افزود: وزیر سابق بدون هیچ ادله و توضیح کارشناسی قیمتی که شورای قیمت‌گذاری مصوب کرده بود را دو هزار تومان کاهش داد.
وی ادامه داد: این کاهش نرخ بیش از دو هزار و ۲۰۰ میلیارد تومان به کشاورزان گلستانی ضرر وارد کرد. همچنین با توجه به مشکلاتی که این قشر دارند بی‌نظمی در پرداخت هم سبب شد نتوانند این مبالغ را در جای درستی سرمایه‌گذاری کنند.
هاشمی متذکر شد: نحوه پرداخت باعث شد کشاورزان نتوانند برنامه منسجمی داشته باشند و متاسفانه حتی با همین روش پرداخت مقطعی هم هنوز برخی از مطالبات باقی مانده و پرداخت نشده است.
کشاورزان گلستانی در حالی زمین خود را برای کشت گندم آماده می‌کنند که با شیوه پرداخت دولت در بدترین شرایط مالی قرار دارند، بخشی از درآمد خود را برای کشت دوم هزینه کردند و بخشی از آن نیز خرج امرار معاش زندگی شده است و آنها با دستان خالی باید به استقبال کشت گندم بروند.
۹۵ درصد مطالبات کشاورزان پرداخت شد
روح الله مهری، مدیرکل غله و خدمات بازرگانی در گفت‌وگو با خبرنگار بازار اظهار کرد: یک میلیون و ۱۱۰ هزار تن تا امروز گندم خریداری شده در گلستان ۱۹ و نیم هزار میلیارد تومان بهای کل گندم استان است که بیش از ۱۸ و نیم هزار میلیارد تومان پرداخت شده و کمتر از یک همت دیگر یعنی ۹۷۷ میلیارد تومان از مطالبات کشاورزان باقی مانده است.
مدیرکل غله و خدمات بازرگانی گلستان با بیان اینکه تنها پنج درصد از مطالبات گندم در گلستان باقی مانده است، خاطرنشان کرد: کسانی که بعد از ۱۶ تیر ماه گندم خود را تحویل دادند که کل تناژ آن حدود ۷۰ هزار تن است هنوز مطالبات خود را دریافت نکردند.
وی ادامه داد: تصمیم بر این است کشاورزانی که در مرداد ماه گندم را تحویل دادند تا آخر شهریور بهای گندم را تحویل بگیرند، با همتی که وزیر جهاد کشاورزی برای پرداخت مطالبات دارد امیدواریم در آینده نزدیک بهای همه گندم گلستان تسویه حساب شود.
مهری با اشاره به اینکه سال گذشته ۵۵۶ هزار تن گندم از کشاورزان خریداری کردیم و امسال حدود ۱۰۰ درصد افزایش خرید داشتیم، افزود: اگر چه بارندگی امسال به اندازه و به موقع بود اما این امر به تنهایی در افزایش عملکرد گندم دخیل نبوده است.
وی بیان کرد: به دلیل بارندگی زیاد در اسفند ماه شاهد شیوع آفت زرنگ زرد بودیم که انتظار می‌رفت با شیوع این آفت ۳۰۰ هزار تن گندم گلستان رو به نابودی رود اما توزیع سه برابر نیاز گندمزارهای گلستان سم وارد بازار شد و برخی از زمین‌های کشاورزی تا سه بار برای مقابله با این بیماری سم پاشی داشتند.
سخن پایانی
پرونده پرداخت مطالبات گندم رو به بسته شدن است، اما سال گذشته با همه اتفاقاتی که در حوزه کشاورزی رخ داد این قشر بیشتر از گذشته نسبت به دولت و تصمیم گیری‌های آن مایوس و بی‌اعتماد شدند، امیدواریم دولت چهاردهم با تصمیم گیری و سیاست‌های درست در قیمت‌گذاری و پرداخت مطالبات، این اعتماد از دست رفته را دوباره به کشاورزان برگرداند.
