امیدواری واژه‌ای شیرین است، البته تا جایی که به آن باور داشته باشید! اکنون دیگر با شنیدن بسیاری از قول و قرارها آن هم به‌منظور امیدواری، واقفیم که هیچ امیدی در کار نیست و همه‌چیز تنها کلام و حرف است. مانند اینکه هر سال پیش از شروع تابستان داغ، صنایع را خبردار می‌کنیم که خبری از قطعی برق نیست و امسال همه‌چیز امن و امان است، اما با شروع گرما حافظه برخی مسئولان نیز پاک می‌شود و خوش‌خبری‌های خود را فراموش می‌کنند. در حال حاضر گرما در حال افزایش و همین نکته موجب تشدید بحران برق شده است. البته وزارت نیرو فعلا بحران کمبود برق را با سیاست خواهش و تمنا مدیریت می‌کند و درخواست کاهش مصرف از مردم دارد.

در نهایت تابستان ۱۴۰۳ نیز داستان تکراری قطعی برق و تغییر ساعت کاری را دنبال می‌کند و باید دید این روند چقدر در بازار تاثیرگذار است؟ آیا کاهش تولید، عرضه محصولات در بازار را با مشکلی روبه‌رو خواهد کرد؟

وزارت نیرو، برق تمام صنایع را تامین می‌کند

اواخر فروردین بود که سخنگوی شرکت توانیر خاطر همه صنایع را جمع کرد که امسال با باقی سال‌ها متفاوت است و خبری از قطعی برق نیست.

مصطفی رجبی‌مشهدی، سخنگوی شرکت توانیر گفت: در تابستان پیش‌رو همه برنامه‌ریزی‌های لازم برای تامین برق پایدار کشور، به‌ویژه برای بخش صنعت انجام شده است. وی برای توضیح این موضوع گفت: برای تامین برق در بخش مولد، برنامه‌ای مبتنی بر ۱۸۰ اقدام عملیاتی از سوی شرکت توانیر تعریف شده است تا از این طریق برق موردنیاز کشور با مشارکت همه مشترکان تامین شود.

به‌بیان او، روند مصرف برق توسط صنایع انرژی‌بر، در طول 3‌سال گذشته همواره رو به رشد بوده و با تلاش‌های انجام‌گرفته و باوجود افزایش تعداد مشترکان صنعتی، سهم صنایع از مجموع مصرف برق کشور هیچ‌گاه کمتر از ۳۶ درصد مصرف برق کشور نبوده و از سهم مشترکان خانگی سبقت گرفته است.

وی گفت: تامین برق صنایع امسال نیز بر همین منوال ادامه خواهد یافت و برنامه‌های مدیریت مصرف نیز با هماهنگی خود صنایع و وزارت صمت برای جابه‌جایی بار از ساعات اوج با سایر ساعات انجام خواهد شد.

نگرانی‌های صنایع پرمصرف که مکلف بوده‌اند بخشی از برق مصرفی خود را تامین کنند و تا امروز موفق نشده‌اند تا این هدف‌گذاری را محقق کنند، یکی از چالش روزهای گرم این بخش از صنعت محسوب می‌شود. سخنگوی شرکت توانیر درباره تفاهمنامه مصوب وزارت صمت و نیرو گفت: براساس ماده ۴ قانون مانع‌زدایی صنعت برق، صنایع انرژی‌بر با هماهنگی وزارت صنعت، معدن و تجارت و وزارت نیرو مکلف شدند، حداقل ۹ هزار مگاوات نیروگاه حرارتی و هزار مگاوات نیروگاه تجدیدپذیر و پاک را تا پایان سال ۱۴۰۴ از محل منابع داخلی صنایع مذکور احداث کنند. در صورت عدم‌احداث، تامین برق این صنایع در شرایط کمبود برق، در اولویت طرح‌های مدیریت مصرف برق وزارت نیرو قرار می‌گیرد.

به‌اعتقاد او وزارت نیرو مکلف است از تامین برق این صنایع، پشتیبانی و برق تولیدی مازاد آنها را منتقل کند. وی افزود: برق مازاد نیروگاه‌های ذکرشده، در بازار بورس انرژی یا به‌صورت قرارداد دوجانبه قابل‌فروش است، همچنین وزارت نفت مکلف است با هماهنگی وزارت نیرو، سوخت موردنیاز نیروگاه‌های مذکور را تامین کند.

رجبی‌مشهدی با استناد به این ماده قانون ذکرشده و توافقنامه‌ای که میان وزارت صمت و نیرو منعقد شده، گفت: تاکنون تقاضا برای احداث ۱۷هزار مگاوات توسط صنایع به وزارت نیرو ارائه شده، همچنین حدود هزار و 400 مگاوات نیروگاه احداث و به شبکه برق متصل شده است. این مقام مسئول در ادامه ابراز امیدواری کرد؛ جمع نیروگاهی احداثی توسط صنایع تا حدود ۲ هزار مگاوات تا اوج بار امسال وارد مدار شود.

۵ درصد افزایش هزینه تولید به‌دلیل قطعی برق

محمدرضا شهیدی، دبیر انجمن لوازم صوتی و تصویری ایران بااشاره به قطعی برق صنایع در تابستان ۱۴۰۳ خلاف شعارها به صمت گفت: طبق برنامه تعیین‌شده، صنایع هفته‌ای ۲روز قطعی برق دارند و در عین حال، کارگران حقوق این روزها را دریافت کرده‌اند و هزینه‌های سر بار دیگری نیز وجود دارد، اما به‌دلیل قطع برق، تولید نداریم. این چندمین سال است که درگیر قطعی برق در تابستان هستیم و هر سال را به امید اینکه سال دیگر این مشکل رفع خواهد شد، سپری کردیم، اما متاسفانه این قطعی برای وزارت نیرو تبدیل به یک روال شده است. وزارت نیرو به‌واسطه قطعی ۲روزه برق در هفته، کمبود برق‌خانگی را جبران می‌کند. متاسفانه خلاف شعارها در آغاز سال، کمبود برق نسبت به سال گذشته بیشتر نیز شده است.

وی در رابطه با تاثیر قطعی برق بر تولید اظهار کرد: این قطعی برق هزینه سنگینی را به تولیدکننده وارد خواهد کرد و نرخ تمام‌شده کالای تولیدی را به‌شدت افزایش خواهد داد. اکنون ۲روز از ۵روز در هفته تولید نداریم و نتیجه مشخص است. از سوی دیگر، امکان جبران نیز وجود ندارد، چراکه جبران تولید با ساعات اضافه و پرداخت هزینه اضافه کاری همراه است که در کنار سایر پرداختی‌ها، هزینه تولید را افزایش خواهد داد. سال گذشته سعی کردیم کمبود تولید در فصل تابستان را در زمستان جبران کنیم، اما این موضوع هزینه تولیدکننده را افزایش داد و از سوی دیگر، در فصل زمستان با چالش قطعی گاز نیز روبه‌رو هستیم. در واقع تولیدکنندگان هر لحظه در چرخه معیوب تامین انرژی آسیب خواهند دید.

شهیدی باتوجه به افزایش هزینه تولید در پی این قطعی و تاثیر آن بر بازار گفت: در حال ‌حاضر قطعی برق، نرخ تمام‌‎شده را ۵ درصد افزایش داده و از آن جایی که قیمت‌گذاری دستوری در صنعت لوازم‌خانگی حاکم است، مانع تغییر نرخ خواهد شد، در نتیجه با کاهش عرضه و افزایش هزینه تولید روبه‌رو خواهیم شد که بی‌شک در آینده بازار را آشفته خواهد کرد.

دبیر انجمن لوازم صوتی و تصویری ایران با توصیه‌ای به دولت چهاردهم اظهار کرد: تامین برق بخش خصوصی و خانگی کشور دچار مشکل است و وزارت نیرو از بخش صنعتی این کمبود را جبران می‌کند. با این حال تامین انرژی وظیفه دولت است و دولت چهاردهم برای کاهش این مشکلات باید سرمایه‌گذاری‌های جدیدی در بخش انرژی انجام دهد و شرایط ویژه‌ای را برای سرمایه‌گذاران ایجاد کند.

سخن پایانی

چرخه تولید دلایل بسیاری برای ایستادن دارد و با این حال تامین انرژی نیز چالش دیگری در این مسیر است. متاسفانه قطعی مکرر برق در تابستان هزینه تولید را افزایش و میزان تولید را کاهش می‌دهد که دیر یا زود تاثیر آن در بازار مشاهده خواهد شد. تابستان ۱۴۰۳ در حال سپری شدن است، اما امیدواریم دولت چهاردهم در کنار حل سایر مشکلات، فکری هم به حال تامین انرژی صنایع کند؛ به راستی صنعت دیگر جانی برای ادامه ندارد، کاش جانی دوباره به آن بدهیم.