زیان ۲۰ هزار تومانی تخم‌مرغ برای مرغدار
در بحبوحه افزایش قیمت‌های سرسام‌آوری که در سطح کشور وجود دارد، شاید کاهش نرخ تخم‌مرغ موجب تعجب شما نیز شده است. کاهشی که نمی‌دانیم باید از آن خوشحال شد یا برای همدردی با مرغداران و تولیدکنندگان ناراحت! وزیر جهاد کشاورزی هفته گذشته از اصلاح نرخ ۳ قلم کالای اساسی خبر داد و گفت، نرخ شیر خام، مرغ و تخم‌مرغ به‌زودی بازنگری می‌شود و به‌دنبال آن مشاهده می‌شود که این روزها نرخ تخم‌مرغ در بازار روند کاهشی به خود گرفته و نرخ آن به ۳ سال قبل برگشته است.
در سال‌های گذشته با افزایش نرخ ارز و به‌دنبال آن تورم در کشور، تمامی صنایع به‌ویژه صنعت مرغداری در کشور با چالش‌های جدی در تمام مراحل از تامین نهاده تا فروش محصول نهایی مواجه شده‌اند. از طرفی دولت در تلاش است تا قیمت‌ها را در راستای حمایت از مصرف‌کنندگان پایین نگه دارد و در مقابل نیز، مرغداران به‌دنبال حل چالش‌های خود به‌منظور جلوگیری از ضرر و زیان هستند؛ موضوعی که گاه به دور از توجه به این دو عامل، در سیر اتفاقات جامعه راهی دیگر را در پیش می‌گیرد.
کاهش نرخ تخم‌مرغ در روزهای گذشته در بازار شاید از جهتی برای مصرف‌کنندگان خوشحال‌کننده باشد، اما به عاملی جدی برای ناراحتی و نگرانی تولیدکنندگان و مرغداران تبدیل شده است. بر همین اساس در این گزارش از صمت به بررسی دلایل این کاهش قیمت‌ها و بازگشت آن به نرخ ۳ سال قبل پرداخته‌ایم که در ادامه می‌خوانید.
کاهش به نرخ متضرر شدن مرغدار
امیرحسین حبیبیان، مدیرعامل اتحادیه مرغداران مرغ تخمگذار استان تهران در گفت‌وگو با روزنامه صمت، در رابطه با علل کاهش نرخ تخم‌مرغ در بازار گفت: در این رابطه عوامل بسیار زیادی دخیل است. صدور مجوزهای بی‌رویه احداث مرغداری توسط سازمان نظام مهندسی یکی از این عوامل این است.
وی ادامه داد: برحسب قانونی که کارشناسی نشده بود،صدور مجوزها به نظام مهندسی واگذار شد. باتوجه به گسترده بودن گستره نظام مهندسی کشاورزی منابع طبیعی از اصلاح نباتات و باغبانی گرفته تا گستره گیاه‌پزشکی، مرتع و جنگل و دام و طیور و حتی طیور و شیلات متاسفانه به‌دلیل فراوانی شاخه‌ها تبدیل به ارگانی غیرتخصصی شده است. همچنین گاه مشاهده می‌شود که مدیریت این بخش‌ها به افرادی غیرمتخصص واگذار می‌شود، در نتیجه این فرد تخصص لازم را در صدور مجوزات مربوطه نخواهد داشت.
حبیبیان گفت: متاسفانه نتیجه واگذاری اختیار صدور مجوزات به سازمان نظام مهندسی از طریق مجلس، صدور مجوز تاسیس مرغداری با برخی معیارهای سطحی مثل دور بودن از جاده‌ها، شهر و... محدود شده است و به عواملی مانند میزان تولید، ظرفیت بازار و عرضه و تقاضا و... توجهی نمی‌شود. نتیجه این مورد، ورود چندین میلیون مرغ بیش از پیش‌بینی لازم به قفس و آشفتگی در بازار است.
وی افزود: مرغدار می‌خواهد که حداکثر بهره لازم را از مجوز خود ببرد، در نتیجه اقدام به تولید حداکثری می‌کند. نتیجه این اقدام غیرکارشناسانه، عرضه بسیار زیاد مرغ و تخم‌مرغ در بازار و کاهش شدید قیمت‌ها به نرخ متضرر شدن تولیدکننده بوده، به‌حدی‌که هم‌اکنون نرخ هر کیلو تخم‌مرغ به ۲۵هزار تومان رسیده و قیمت ماده غذایی مانند تخم‌مرغ که بیشترین ارزش غذایی و بالاترین کیفیت پروتئینی را دارد، حتی از نرخ یک کیلو بادمجان نیز پایین‌تر است.
مدیرعامل اتحادیه مرغداران مرغ تخمگذار استان تهران ادامه داد: معمولا تخم‌مرغ در هیچ کجای دنیا کالای صادراتی محسوب نمی‌شود و بیشتر جنبه مصرفی دارد. در نتیجه صادرات آن حدود ۱۰درصد میزان تولید به‌ندرت و مختصر به‌منظور تنظیم بازار انجام می‌گیرد تا به این ترتیب ضمن متعادل کردن قیمت‌ها از زیان تولیدکننده نیز جلوگیری شود. در مقابل نیز، همواره مقداری نیز واردات انجام می‌گیرد تا از زیان مصرف‌کننده نیز جلوگیری شود، اما متاسفانه در کشور ما اغلب این مورد رعایت نمی‌شود.
وی ادامه داد: این قیمت‌ها حداقل در هر کیلو ۲۰ هزار تومان به ضرر مرغدار است. بر همین اساس در حال صدور مجوز کشتار گله‌های میانسال هستیم. در گذشته این میزان تا ۹۰هفته بود، اما برحسب این مجوز، مرغ‌های بین ۸۰ تا ۹۰ هفته و حتی مقداری سنین پایین‌تر نیز اجازه کشتار خواهند داشت.
جبیبیان با بیان اینکه کشتار مرغ جوان در نهایت به‌صرف کارخانجات سوسیس و کالباس است. گفت: اکنون دلالان مرغ زنده پایان دوره را کیلویی ۵ تا ۱۰ هزار تومان در درب مرغداری خریداری می‌کنند، حتی اگر نصف این میزان نیز تبدیل به گوشت شود، برای آنها بسیار به‌صرفه خواهد بود، شاهد هستم که مرغداری مرغ زنده خود را کیلویی ۴ هزار و ۵۰۰ تومان به‌فروش رسانده است.
به‌گفته وی؛ امروز دوران طلایی کارخانجات فرآوری مرغ مانند سوسیس، کالباس، ناگت‌ها و... است.
مدیرعامل اتحادیه مرغداران مرغ تخمگذار استان تهران در ادامه در پاسخ به اینکه چرا باوجود این کاهش‌ها نرخ مرغ در بازار پایین نیامده است، نیز گفت: این مورد تابع عوامل مختلفی است که نرخ جوجه یکروزه، مشکل و اخلال در عرضه سویا و... از جمله این عوامل است.
وی با بیان اینکه سعی می‌کنیم تا با حذف و کشتار مرغ‌های میانسال و صادرات مقداری قیمت‌ها را عادلانه کنیم، گفت: تصور می‌شود که چون دولت ارز ۲۸ هزار و ۵۰۰ تومانی برای سویا عرضه می‌کند، باید نرخ مرغ پایین باشد، اما آیا سایر موارد مصرفی مانند شانه تخم‌مرغ، دارو و نهاده‌ها و ورود مرغ به قفس‌ها نیز با ارز دولتی محاسبه می‌شود؟
بازگشت قیمت‌ها به ۳ سال قبل
حمیدرضا کاشانی، رئیس اتحادیه مرغداران میهن درباره این موضوع به مهر گفت: اتحادیه درخواست داده، اما هنوز مبلغ جدیدی اعلام نشده است.
وی با گلایه از وضعیت موجود بازار تخم‌مرغ و عدم‌خرید حمایتی از سوی دولت، افزود: شرایط این صنعت به حالت هشدار رسیده و دورریز 2 محصول مرغ و تخم‌مرغ بالا رفته است. امروز هر شانه تخم‌مرغ به کیلویی ۲۴ تا ۲۵ هزار تومان درب مرغداری رسیده است که هزینه کارتن آن هم نمی‌شود.
این مسئول صنفی با بیان اینکه این صنعت با زیان ۳۰۰میلیارد تومانی مواجه است، ادامه داد: پس از ۳ سال که ایران از واردکننده تخم‌مرغ به صادرکننده آن تبدیل شده، دوباره شرایط به‌گونه‌ای پیش می‌رود که خطر واردات را تقویت می‌کند.
رئیس اتحادیه مرغداران میهن تاکید کرد: وزارت جهاد کشاورزی از طریق شرکت پشتیبانی دام باید ورود کرده و خرید حمایتی کند تا ارزش تولید حفظ شود.
- افزایش نرخ و کمبود نهاده‌های دامی
این مسئول صنفی در بخش دیگر از سخنان خود بااشاره به چالش بازار نهاده‌های دامی ادامه داد: نرخ نهاده‌های دامی بالا رفته و نرخ سویا و ذرت در سامانه بازارگاه به پیک قیمتی خود رسیده است.
کاشانی بااشاره به کمبود نهاده و عدم‌بارگیری کشتی‌ها، گفت: مشکل افزایش تعرفه گمرکی، مالیات و… سبب شده است تا واردکننده مبادرت به واردات نکند.
- نرخ تخم‌مرغ، چند درصد افزایش می‌یابد؟
رئیس اتحادیه مرغداران میهن درباره نرخ پیشنهادی این اتحادیه برای هر کیلوگرم تخم‌مرغ، گفت: نرخ تمام‌شده هر کیلوگرم تخم‌مرغ ۷۴ هزار تومان است و پیشنهاد ما برای اصلاح نرخ، همین عدد است. این نرخ سال گذشته، درب مرغداری ۵۷ هزار تومان در هر کیلوگرم بود.
کاشانی درباره چرایی این افزایش حدود ۳۰ درصدی عنوان کرد: سال گذشته هزینه حمل‌ونقل ۲ بار افزایش یافت، نرخ ریزمغذی‌ها، دارو، واکسن و… حدود ۳ برابر (۳۰۰ درصد) شده است.
این مسئول صنفی در پاسخ به پرسشی دیگر مبنی بر ارز تخصیص داده‌شده به این کالای پروتئینی، عنوان کرد: ۶۵درصد نیاز واحدهای مرغدار تخمگذار از ارز ۲۸هزار و 500 تومانی تامین می‌شود و ۳۵ درصد از ارز آزاد استفاده می‌کنند.
سخن پایانی
طبیعی است که باتوجه به کاهش تقاضا در نیمه نخست سال و کاهش خرید صنعتی با تعطیل بودن کارخانجات صنعتی در ایام نوروز، نرخ محصولی مانند تخم‌مرغ روند کاهشی به خود بگیرد. اما مهم این است که در این بین، افزایش نرخ ارز و به‌تبع آن، افزایش نرخ تمام‌شده تولید خود به عاملی جدی و عادلانه برای افزایش قیمت‌ها از سوی مرغداران باشد. اما در سال‌های اخیر، نوسانات نرخ ارزی و افزایش هزینه‌های تولید در کشور، چالش‌هایی مانند ناترازی انرژی و تامین نهاده‌های موردنیاز و ... از جمله مهم‌ترین دغدغه‌های تولیدکنندگان است. بر همین اساس ارائه راهکاری درست و منطقی از سوی نهادهای مربوطه و وزارت جهاد کشاورزی می‌تواند در ارائه قیمت‌های منصفانه و عادلانه به‌نفع تولیدکننده و مصرف‌کننده، یاریگر همه افراد جامعه باشد.
