دود خاموشی‌ها در چشم کشاورزان
باوجود خسارت‌های سنگین قطع برق چاه‌های کشاورزی در سال‌های گذشته که اغلب در فصل تابستان رخ می‌داد، چالش‌ها و مشکلات فراوانی که برای فعالان این بخش به‌وجود آورد. وعده‌ها و وعیدها درباره قطع نشدن برق این بخش از کشور در سال جاری محقق نشده است و همچنان فعالان آن از شروع قطعی برق در امسال نیز خبر می‌دهند. بر همین اساس، خبر انتقاد جهاد کشاورزی خراسان‌رضوی از قطع بی‌برنامه برق چاه‌ها باعث شد که دوباره به‌سراغ این موضوع برویم؛ موضوعی که گرچه سال گذشته بارها و بارها به آن اشاره کردیم، اما باوجود اینکه رئیس کمیسیون کشاورزی مجلس شورای اسلامی گفته بود که از این به بعد برق چاه‌های کشاورزی قطع نخواهد شد، اما باز هم قطعی برق حوزه کشاورزی خبرساز شده‌است.
مقرر شد که دیگر برق چاه‌های کشاورزی قطع نشود
علی نیکزاد، نایب رئیس مجلس شورای اسلامی در صحن مجلس به نامه محمدجواد عسکری، رئیس کمیسیون کشاورزی اشاره کرده بود که در آن نوشته بود؛ «در خصوص قطعی برق چاه‌های کشاورزی شب گذشته با آقای وزیر نیرو جلسه‌ای برگزار و مقرر شد که از این به بعد برق چاه‌های کشاورزی قطع نشود. همچنین درخصوص تولید محصولات کشاورزی نیز جلسه‌ای با جهاد کشاورزی و مبادی ذی‌ربط برگزار و مقرر شده است که از صادرات محصولات کشاورزی نظیر پیاز و گوجه‌فرنگی جلوگیری نشود.»
قطع برق کشاورزان زیرپا گذاشتن قانون است
قاسم پیشه‌ور، رئیس اتاق اصناف کشاورزی ایران در گفت‌وگو با روزنامه صمت، در این زمینه گفت: در سال ۱۴۰۰ کمابیش ۱۲هزار مگاوات، در سال ۱۴۰۱، ۱۸هزار مگاوات و در سال قبل نیز ۱۸.۵ تا ۲۰ مگاوات خاموشی برق داشتیم و به‌گفته وزیر نیرو در امسال نیز این میزان به ۳۰ هزار مگاوات خواهد رسید. اگر این خاموشی‌ها به برق چاه‌های کشاورزی منتقل شود، بحرانی جدی در این بخش رخ خواهد داد،
وی ادامه داد: باوجود اینکه در قانون به‌صراحت آمده است که به‌منظور برقی کردن چاه‌های کشاورزی که از سوخت گازوئیل برای تامین نیرو استفاده می‌کنند، تسهیلات بدون بهره ارائه می‌دهند و برق چاه‌های کشاورزی قطع نخواهد شد، اما متاسفانه به هیچ‌کدام از این موارد توجهی نمی‌شود و به‌نوعی قانون زیر پا گذاشته شده است.
رئیس اتاق اصناف کشاورزی ایران با بیان اینکه کاری به ناترازی انرژی و قطعی برق نداریم، ادامه داد: در هفته گذشته جلساتی به‌همین‌منظور برگزار شد و سازمان توانیر به بخش‌ها اعلام کرد که می‌توانیم ۱۴ تا ۱۷ ساعت برق را تامین کنیم و سپس خاموشی دهیم. اگر این خاموشی‌ها بخواهد به برق چاه‌های کشاورزی منتقل شود، ضمن اینکه آسیب‌های مکانیکی و الکتریکی به چاه‌ها وارد خواهد شد، رشد ۸ درصدی که در برنامه ۵ساله برنامه هفتم توسعه پیش‌بینی شده است نیز، محقق نخواهد شد.
وی افزود: پیش‌بینی می‌کنیم که با این موضوع نه‌تنها رشدی در تولید نخواهیم داشت، بلکه با کاهش تولید نیز مواجه خواهیم بود، زیرا زمانی که کشاورز ببیند برق چاه کشاورزی‌اش خاموش بوده و سوختی برای آن طراحی نشده است، کمتر تولید خواهد کرد.
رئیس اتاق اصناف کشاورزی ایران همچنین بااشاره به استفاده از پنل‌های خورشیدی به‌منظور تامین برق موردنیاز چاه‌های کشاورزی نیز گفت: برای تامین این پنل‌ها گاه تا حدود 2.5تا ۳ میلیارد تومان پول لازم است، باتوجه به اینکه اغلب کشاورزان ما خرده‌مالک هستند، توان خرید این پنل‌ها را ندارند؛ همچنین چاه‌های کشاورزی عمدتا مشاع است، به‌معنای دیگر در مزارع ۱۰۰هکتاری که از آب این چاه‌های مشترک استفاده می‌کنند، در صورت قطع و وصل برق، توان حمل آب به سطح دوردست از بین خواهد رفت.
پیشه‌ور ادامه داد: باوجود مکاتبات سال‌های گذشته و با اینکه در گفتارها سخن از عدم‌قطعی می‌زنند، اما متاسفانه در عمل این اتفاق می‌افتد و همچنان برق چاه‌های کشاورزی قطع می‌شود. این خاموشی‌ها گاه تا ۸ ساعت هم طول می‌کشد و اگر بخواهیم خاموشی‌های ناخواسته مانند افت فشار را نیز به آن اضافه کنیم، این مسئله نیز مزید بر علت خواهد شد.
وی تاکید کرد: در سال‌های گذشته همچنان دولت‌ها اقدام موثری در این زمینه انجام ندادند و متاسفانه حاصل آن قطعی برق بوده که ۱۴درصد آن برای مصارف چاه‌های کشاورزی موردنیاز است.
رئیس اتاق اصناف کشاورزی ایران در پایان سخنان خود گفت: میزان دقیقی از خسارت چاه‌های کشاورزی در شروع سال جاری در دسترس نیست، اما گزارش‌های میدانی متعددی از وارد شدن خسارت‌های فراوان به چاه‌های کشاورزی در استاهای خراسان‌جنوبی، فارس، اصفهان، مازندران و آذربایجان‌غربی و شرقی مشاهده شده است.
خسارت ۹هزار میلیارد تومانی بخش کشاورزی خراسان‌رضوی از آغاز فروردین تاکنون
فرهاد فرخ‌منش، رئیس اداره مدیریت بحران و کاهش مخاطرات کشاورزی سازمان جهاد کشاورزی خراسان‌رضوی روز دوشنبه در گفت‌وگو با ایرنا تصریح کرد: قطع برق چاه‌های کشاورزی در تمام ۳۴ شهرستان این استان همچنان ادامه دارد. این در حالی است که پیش از این شرکت توزیع نیروی برق خراسان‌رضوی، اعلام کرده بود که هیچ برنامه‌ای برای محدودیت مصرف در بخش کشاورزی وجود ندارد و کشاورزان در تمامی ساعات شبانه‌روز از نعمت برق برخوردارند.
وی ادامه داد: طبق پیش‌بینی‌ها، ماهانه قطع برق بین ۵۰ تا ۶۰ هزار میلیارد ریال خسارت به بخش کشاورزی این استان وارد می‌کند، ضمن اینکه از ابتدای امسال تاکنون ۹۰ هزار میلیارد ریال از محل وقوع بارندگی، سیل، توفان و ... به این بخش خسارت تحمیل شده است.
رئیس اداره مدیریت بحران و کاهش مخاطرات کشاورزی سازمان جهاد کشاورزی خراسان‌رضوی ادامه داد: در ۶ ماه پایانی سال گذشته که در فصل سرد سال بودیم و مصرف پایین‌تر آب در بخش کشاورزی در سطوح پایین‌تر قرار داشت، قطع برق از محل ناترازی انرژی معادل ۳۵۰ همت به بخش کشاورزی این استان وارد شده است. مصرف آب در نیمه دوم سال گذشته به‌دلیل سرد بودن هوا و کاهش طبیعی مصرف معادل ۳۰ درصد نسبت به نیمه اول همان سال کاهش داشته است. فرخ‌منش گفت: این در حالی است که اکنون باتوجه به قرار گرفتن در فصل گرم سال، میزان مصرف آب در تمام بخش‌های دامی، باغی و زراعی به‌صورت‌طبیعی بالا می‌رود و قطع برق حداقل ماهانه ۶۰ هزار میلیارد ریال خسارت را به حوزه امنیت غذایی و تولید این استان وارد می‌کند.
لازم به توضیح است که بخش کشاورزی استان خراسان‌رضوی از آغاز فروردین سال جاری تاکنون، ۹۰هزار میلیارد ریال خسارت را تجربه کرده است.
سخن پایانی
باتوجه به خاموشی‌هایی که در پی ناترازی انرژی در کشور در 2 سال اخیر برای واحدهای تجاری، خانگی، صنعتی و کشاورزی ایجاد شده است، حاصل این خاموشی‌ها جز کاهش ۳۰درصدی تولید کشت پاییزه سال قبل و خسارت‌های سنگین روی دست کشاورزان نبوده است. موضوعی که باوجود هشدارها از کاهش انگیزه و تحمیل خسارت‌های سنگین به کشاورزان قطعا بر تولید و به‌تبع آن، بر بازار محصولات کشاورزی نیز اثر داشته و باز هم در نهایت مثل همیشه دود این آتش بر چشم مصرف‌کننده نهایی با افزایش قیمت‌ها و کمبودها در بازار خواهد رفت.
