بازار خودرو در هفته‌ای که گذشت

در یکی دو هفته اخیر، بازار خودرو ایران با تحولات جدیدی روبه‌رو شده است. یکی از این تحولات، بازگشت دونالد ترامپ به صحنه سیاسی امریکا و دیگر شروع نوسانات نرخ دلار در بازار ایران بوده است. این دو عامل به‌طور مستقیم بر وضعیت بازار خودرو تاثیر گذاشته و موجب تغییرات قابل‌توجهی در قیمت‌ها و تقاضا شده است. نرخ دلار در روزهای اخیر با نوسانات چشمگیری مواجه شده است. پس از اعلام خبرهایی مبنی بر احتمال بازگشت ترامپ به کاخ سفید و تاثیر آن بر سیاست‌های اقتصادی امریکا، بازار ارز در ایران واکنش نشان داد و نرخ دلار به مرزهای جدیدی رسید. این افزایش نرخ دلار باعث شد هزینه‌های تولید خودرو نیز افزایش یابد، زیرا بسیاری از قطعات خودرو وابسته به واردات هستند و هرگونه تغییر در نرخ ارز به‌طور مستقیم بر نرخ نهایی خودرو تاثیر می‌گذارد. با افزایش نرخ دلار و البته ادامه زیاندهی خودروسازان داخلی، شرکت‌های خودروسازی داخلی مانند ایران خودرو و سایپا نیز ناچار به افزایش نرخ محصولات خود شدند. این افزایش قیمت‌ها به‌طور مستقیم بر قدرت خرید مردم تاثیر گذاشته و موجب کاهش تقاضا برای خرید خودرو شده است. خریداران به دلیل قیمت‌های بالای جدید، تمایل کمتری به خرید خودرو دارند و این موضوع رکود بیشتری را در بازار ایجاد کرده است. البته رکود حاکم بر بازار خودرو ماه‌هاست به وضوح قابل مشاهده بوده است. بسیاری از نمایشگاه‌داران و فروشندگان خودرو از کاهش شدید معاملات خبر می‌دهند. خریداران به‌دلیل عدم‌اطمینان نسبت به آینده اقتصادی و نوسانات قیمتی، ترجیح می‌دهند خرید خود را به تعویق بیندازند و منتظر کاهش قیمت‌ها بمانند. این وضعیت باعث شده فروشندگان با چالش‌های جدی روبه‌رو شوند و بسیاری از آنها مجبور به کاهش قیمت‌ها یا ارائه تخفیف‌های ویژه برای جذب مشتری شوند. علاوه بر عوامل اقتصادی، تاثیرات روانی نیز نقش مهمی در وضعیت بازار خودرو ایفا می‌کند. خبرهای مربوط به سیاست‌های ترامپ و پیامدهای آن بر روابط بین‌الملل و اقتصاد ایران، باعث ایجاد نگرانی در میان خریداران شده است. این نگرانی‌ها باعث‌شده بسیاری از افراد از خرید خودرو صرف‌نظر کنند و منتظر روشن شدن وضعیت اقتصادی باشند.

چشم‌انداز آینده 

به‌طور کلی، وضعیت بازار خودرو در ایران تحت‌تاثیر عوامل متعددی قرار دارد. اگرچه نوسانات ارزی و تغییرات سیاسی می‌تواند تاثیرات کوتاه‌مدتی بر بازار داشته باشد، اما برای ایجاد یک روند پایدار و مثبت در بازار، نیاز به ثبات اقتصادی و اطمینان‌خاطر خریداران وجود دارد. کارشناسان همواره تاکید دارند که اگر شرایط اقتصادی بهبود یابد و نرخ دلار در یک سطح ثابت باقی بماند، احتمالا تقاضا برای خرید خودرو افزایش خواهد یافت. در نهایت اینکه، فعالان بازار باید با دقت بیشتری به تحلیل شرایط بپردازند و برای مواجهه با نوسانات احتمالی آینده آماده باشند.  وضعیت کنونی بازار خودرو نشان‌دهنده چالش‌هایی است که باید با تدبیر و برنامه‌ریزی مناسب مدیریت شود تا از رکود بیشتر جلوگیری شده و فرصت‌های جدیدی برای رشد بازار فراهم شود.

ثبات نسبی همراه با رکود 

ابراهیم شجاعت، کارشناس بازار خودرو درباره تاثیر نوسانات نرخ دلار و آمدن دوباره ترامپ بر سر قدرت به صمت اظهار کرد: بازار خودرو در ایران در مدت اخیر با رکود و نوسانات کوتاه‌مدت مواجه بوده است. با وجود افزایش تولید خودروهای داخلی و وارداتی، تقاضا به‌دلیل قیمت‌های بالا و شرایط اقتصادی محدود شده است. شجاعت درباره وضعیت کلی بازار اظهار کرد: بازار خودرو در ایران مدت زیادی است که دچار رکود شده و همچنان در این وضعیت به سر می‌برد. هرچند نوسانات کوتاه‌مدت وجود دارد، اما به‌طور کلی ثبات نسبی در بازار برقرار شده است. عوامل متعددی در این زمینه مؤثر بوده‌اند. نرخ خودرو در گذشته به‌طور قابل‌توجهی افزایش یافته و از یک نقطه به بعد توان خرید مشتریان کاهش یافته، به‌گونه‌ای که دیگر امکان رشد بیشتر قیمت‌ها وجود ندارد. 

ادامه حذف دلالان از بازار خودرو 

کارشناس بازار خودرو با اشاره به اینکه وضعیت بازار به سمت بهبود می‌رود، گفت: با وجود اینکه رکود ادامه دارد، اما نکات مثبتی نیز وجود دارد که پالس‌های مثبتی به مصرف‌کنندگان ارسال کرده است. یکی از این نکات، بروزرسانی نرخ خودروهای داخلی و افزایش تولید آنها در ماه‌های اخیر است. همچنین، خودروهای مونتاژی که نیاز بازار را تأمین می‌کنند، به صورت اقساطی عرضه شده‌اند. این افزایش تولید و کاهش فاصله نرخ بازار با کارخانه، نیازهای دلالی و واسطه‌گری را کاهش داده است. به عنوان مثال، در قرعه‌کشی اخیر ایران خودرو، تعداد متقاضیان واقعی خودرو به حدود ۱۶۰ هزار نفر کاهش یافته است. این در حالی است که بسیاری از طرح‌ها نظیر طرح مازندران و طرح خودرو فرسوده نیاز به بلوکه کردن پول ندارند و نمی‌توان آنها را به عنوان تقاضای مؤثر در نظر گرفت. 

شجاعت خاطرنشان کرد: اگر روند فعلی تولید ادامه یابد، ممکن است بخش خودروهای داخلی نیز مانند خودروهای مونتاژی به سمتی برود که قرعه‌کشی‌ها حذف شود. خودروهای وارداتی نیز پس از حدود ۶ سال دوباره وارد بازار شده‌اند و با گذشت زمان، نرخ آنها به سطح نرخ عرضه نزدیک شده است. 

ضرورت نظارت مستمر بر بازار

کارشناس بازار خودرو ادامه داد: درحال‌حاضر، به نظر می‌رسد تا پایان بهمن تغییر خاصی در بازار رخ نخواهد داد؛ اما با توجه به تقاضای سنتی شب عید، احتمال نوسانات ۵ تا ۱۰ درصدی وجود دارد. شرایط خرید خودرو برای مصرف‌کنندگان درحال‌حاضر مطلوب است و بیشتر محصولات قابل خریداری هستند. در نهایت، اگر نوسانات ارزی شدید نباشد و نرخ ارز در همین بازه باقی بماند، انتظار نمی‌رود نرخ خودروها تغییرات قابل‌توجهی داشته باشد. در غیر این صورت، نوسانات ارزی ممکن است تاثیر جدی بر قیمت‌ها داشته باشد. 

شجاعت در پایان گفت: به‌طور کلی، بازار خودرو در ایران در شرایطی قرار دارد که با افزایش تولید و بهبود عرضه، امیدواری‌هایی برای تثبیت قیمت‌ها و کاهش نوسانات وجود دارد. با این حال، همچنان نیاز به نظارت بر وضعیت ارزی و اقتصادی کشور احساس می‌شود تا از تاثیرات منفی بر بازار جلوگیری شود. 

خریداری در بازار نیست 

فریدون عطارد، فعال بازار خودرو نیز وضعیت بازار خودرو را همچنان راکد توصیف کرد و صمت گفت: بازار خودرو در روزهای اخیر با نوسانات قیمتی و رکود خریدوفروش مواجه بوده است. درحالی‌که قیمت‌ها تغییرات اندکی داشته‌اند و بازار تاحدودی باثبات است، اما تقاضا برای خرید خودرو به‌دلیل شرایط اقتصادی و قیمت‌های بالا نسبت به قدرت خرید مردم، کاهش یافته است. این وضعیت نگرانی‌هایی را برای خریداران و فعالان بازار ایجاد کرده است. در هفته اخیر نرخ خودروهای داخلی و مونتاژی، افزایش بسیار جزیی در حد یک تا دو درصد داشته که به‌طور کلی در روند بازار عادی و طبیعی است. البته شرکت‌های خودروسازی مانند ایران خودرو و سایپا به‌تازگی نرخ محصولات خود را افزایش داده‌اند که این موضوع تاثیر مستقیمی بر بازار دارد. این افزایش قیمت‌ها هم بیشتر ناشی از نوسانات ارزی و افزایش هزینه‌های تولید است. نرخ دلار به مرز ۸۴ هزار تومان هم رسید که بر تمامی کالاها از جمله خودرو تاثیر گذاشت.

عطارد ادامه داد: بازار راکد و قیمت‌ها تقریبا بدون تغییر است، با این حال، خریداران به‌دلیل قیمت‌های بالا و عدم‌ثبات اقتصادی، تمایل کمتری به خرید خودرو دارند. بسیاری از خریداران به انتظار کاهش قیمت‌ها نشسته‌اند و این موضوع باعث شده بازار خریدوفروش خودرو به رکود بیفتد. در این شرایط، عرضه خودرو نیز نسبت به سال‌های گذشته بیشتر شده، اما تقاضا به اندازه کافی وجود ندارد.

رکود در بازار ادامه دارد

فعال بازار خودرو از ادامه حکمرانی رکود بر بازار خودرو خبر داد و اظهار کرد: وضعیت رکود و کاهش شدید معاملات در بازار خودرو به وضوح قابل مشاهده است. این رکود ناشی از دو عامل اصلی است: اولا افزایش قیمت‌ها که باعث شده خریداران از خرید منصرف شوند و ثانیا، عدم‌اطمینان نسبت به آینده اقتصادی کشور که خریداران را در حالت انتظار نگه داشته است. با وجود این رکود، این شرایط می‌تواند فرصتی برای خرید خودرو باشد. 

عطارد در پایان به وضعیت بازار در روزهای باقیمانده از سال اشاره کرد و گفت: وضعیت بازار در هفته‌های آینده همچنان در حالت رکود باقی خواهد ماند، اما در بازار شب عید شاهد تحرکاتی در خریدوفروش خودرو خواهیم بود. البته این تحرکات بازار خودرو در حد بسیار جزیی است و رونق بازار شب عید سال‌های گذشته را نخواهد داشت. ضمن اینکه درحال‌حاضر عرضه خودرو از سوی خودروسازان و واردات خودرو تا حدی به وضعیت بازار کمک کرده و هرچند نتوانسته آن را از رکود خارج کند، اما حس امیدواری در این بازار ایجاد کرده است.

سخن پایانی

بنا بر این گزارش و براساس نظر کارشناسان و فعالان بازار خودرو، بازار خودرو روزهای باقی‌مانده از امسال را هم همانند کل سال با نبود متقاضی پشت‌سر می‌گذارد و همچنان در حالت رکود باقی خواهد ماند. به اعتقاد کارشناسان هرچند ممکن است در آستانه شب عید شاهد تحرکاتی در خریدوفروش خودرو در بازار باشیم، اما به اندازه‌ای نخواهد بود که بتوان آن را بازاری با رونق دانست. البته در این شرایط عرضه خودرو و انجام واردات خودرو پالس‌های مثبتی به بازار داده و دست دلالان را از این بازار کوتاه‌تر کرده است. به‌نظر می‌رسد اگر این روند ادامه یابد و شرایط اقتصادی اندکی بهتر شود، ممکن است در آینده نزدیک شاهد تغییرات مثبتی در وضعیت بازار خودرو باشیم. به‌طور کلی، برای ایجاد یک روند پایدار و مثبت در بازار خودرو، نیاز به ثبات اقتصادی و اطمینان خاطر خریداران وجود دارد. اگر شرایط اقتصادی بهبود یابد و نرخ دلار در یک سطح ثابت باقی بماند، احتمالا تقاضا برای خرید خودرو افزایش خواهد یافت.