گردشگری و بحران کرونا
پیش از شیوع همه‌گیری، گردشگری کسب‌وکارهای بسیار بزرگی بود که بیش از ۱۰ درصد تولید ناخالص داخلی جهان را تشکیل می‌داد، این در حالی است که در چند سال گذشته کرونا اثرات مخربی بر جابه‌جایی افراد و سفر داشته است.
به‌منظور کاهش سرعت شیوع بیماری، دولت‌ها اقدامات گسترده‌ای را انجام دادند. با اینکه اکنون بسیاری از کشورها در برخی بخش‌ها محدودیت‌ها را کاهش داده‌اند، بسته به شدت تماس هتل‌ها، خرده‌فروش‌ها و تجمع‌های داخل ساختمان مانند رستوران‌ها، به‌دلیل ریسک بالا همچنان با محدودیت‌های بسیار فعالیت دارند.
در این مدت مسافرت هوایی همچنان با محدودیت همراه بوده و کاهش زیادی داشته و هنوز محدودیت‌های ورودی برای کشورهایی که دارای موارد بالای بیماری هستند، وجود دارد. بانک جهانی آثار کرونا را بر اقتصاد جهان به‌شرح زیر اعلام کرده است:
کاهش اشتغال، افزایش هزینه‌های معاملات بین‌المللی، کاهش شدید سفر و کاهش تقاضا برای خدماتی که نیاز به ارتباط نزدیک و مستقیم افراد با یکدیگر دارد. از طرف دیگر شورای سفر و گردشگری جهانی در زمینه کاهش ۱۵ تا ۲۰ درصدی سفر در جهان هشدار داد و از دست رفتن ۵۰ میلیون شغل در این صنعت جهانی که ۳۰ میلیون آن متعلق به آسیا است را پیش‌بینی کرد. در ایران سفرها حدود ۵۹ درصد کاهش یافته و ممکن است حدود ۹۰ هزار نفر که به‌صورت مستقیم در صنعت گردشگری فعال هستند در صورت حمایت نشدن بیکار شوند.
بسیاری بر این باورند که راه‌حل رفع این رکود در ایران ایجاد تقاضای گردشگری است، این در حالی است که براساس آمار WTTC بخش سفر و گردشگری بعد از اطلاعات و ارتباطات و خدمات مالی، سومین بخش در جهان به لحاظ رشد اقتصادی در سال ۲۰۲۰ بوده است. از سوی دیگر سفر و گردشگری و صنایع وابسته به گردشگری در مجموع حدود ۳.۱۰ درصد تولید ناخالص داخلی و ۴.۱۰ درصد کل اشتغال دنیا را در سال ۲۰۱۹ به خود اختصاص داده‌اند؛ البته در ایران نیز صنعت گردشگری با بهبود قابل‌توجه روبه‌رو بوده است.
ایران در خاورمیانه رتبه هشتم در شاخص رقابت‌پذیری سفر و گردشگری را بین ۱۱ کشور به خود اختصاص داده است. پیش‌بینی شده شاید این صنعت تا سال ۲۰۲۳ در بهترین حالت به شرایط قبلی خود برگردد.
قربانعلی تنگ‌شیر- مدرس دانشگاه
