زندگی مسالمت‌آمیز با زباله
آنها این تکه را «لکه زباله بزرگ اقیانوس آرام» نامیده‌اند. به گزارش بی‌بی‌سی جهانی بسیاری از این موجودات گونه‌های ساحلی هستند که اکنون کیلومترها دورتر از زیستگاه‌های معمول خود، روی لکه زباله‌ای در اقیانوس بین سواحل کالیفرنیا و هاوایی زندگی می‌کنند. گیاهان و حیوانات زیادی، از جمله شقایق‌ها، حشرات ریز دریایی، نرم‌تنان و خرچنگ‌ها روی ۹۰ درصد این زباله‌ها یافت شده‌اند.
خبر کشف جانورانی که راه زندگی مسالمت‌آمیز با زباله را یاد گرفته‌اند، درحالی منتشر شده که در جهان دست‌کم ۵ چرخاب آلوده به پلاستیک وجود دارد. تصور می‌شود این لکه در اقیانوس آرام بزرگ‌ترین پلاستیک شناور باشد که با وزنی حدود ۷۹ هزار تن در منطقه‌ای به مساحت بیش از ۱.۶ میلیون کیلومتر مربع ایجاد شده است. به‌گفته پژوهشگران، لکه‌های زیاد دیگری در اقیانوس آرام وجود دارد که حاوی آلودگی پلاستیکی است. در واقع بیشتر این آلودگی‌ها، میکروپلاستیک هستند که دیدن آنها با چشم غیرمسلح بسیار دشوار است. یکی از بزرگ‌ترین معضلات زیست‌محیطی کره زمین در سال‌های اخیر، حجم فزاینده زباله‌های پلاستیکی است که تاثیرات فراگیر و گسترده‌ای بر چرخه زیستی می‌گذارد. می‌توان گفت زباله‌های پلاستیکی بلندترین کوه‌ها تا عمیق‌ترین گودال‌های اقیانوسی را آلوده می‌کند و می‌تواند بر سلامت انسان هم اثر‌گذار باشد. این جنس از پسماند، موجب از بین رفتن اکوسیستم‌ها شده و به حیات‌وحش به‌ویژه گونه‌های دریایی آسیب جدی می‌رساند. به‌گفته دانشمندان، تولید جهانی پلاستیک از ابتدای قرن ۲برابر شده و به ۴۰۰ میلیون تن در سال رسیده است.
چین، متهم ردیف اول
نخستین محصول پلاستیکی تجاری در سال ۱۹۰۷ در چین ساخته و وارد بازار شد. تولید انبوه این کالای پرمصرف نیز از سال ۱۹۵۲ آغاز شد. از این سال به بعد، تولید پلاستیک سالانه نزدیک ۲۰۰ برابر افزایش یافت و در دنیای امروز، کارخانه‌ها و تولیدکنندگان محصولات به اندازه دوسوم کل جرم بشر در سطح جهان پلاستیک تولید می‌کنند. به گزارش سازمان ملل، هر دقیقه معادل یک کامیون زباله پلاستیکی به اقیانوس ریخته می‌شود که تنوع زیستی را تهدید می‌کند و به اکوسیستم‌های دریایی آسیب می‌زند، در حالی که انتظار می‌رود انتشار گازهای گلخانه‌ای مرتبط با پلاستیک تا سال ۲۰۵۰ به ۶.۵ گیگاتن برسد. در این بین آسیا بزرگ‌ترین تولید‌کننده پلاستیک در جهان است و چین به‌تنهایی ۳۲ درصد تولید جهانی پلاستیک را در سال ۲۰۲۱ به خود اختصاص داده است. در سال‌های اخیر، چین هر ماه بین ۶ تا ۱۲ میلیون تن محصولات پلاستیکی تولید می‌کند. امریکای شمالی نیز از نظر تولید پلاستیک با سهم ۱۸ درصدی در سال ۲۰۲۱ در رتبه دوم جهان قرار داشت.
کابوس لاک‌پشت‌های خلیج‌فارس
براساس آمار وبگاه the world counts، در سال گذشته حدود۵ تریلیون کیسه پلاستیکی مصرف شده که تنها یک درصد آنها بازیافت می‌شوند. یورونیوز در این باره نوشت در مجموع سالانه ۱۰۰ میلیون تن پلاستیک استفاده می‌شود که حدود ۱۰ درصد از این پلاستیک به اقیانوس‌ها می‌ریزد؛ معادل ۳۰۰ میلیون عدد کیسه پلاستیک. متاسفانه باید گفت تا سال ۲۰۵۰، مقدار وزنی پلاستیک‌ها در اقیانوس‌ها بیشتر از ماهی‌ها خواهد بود. براساس یک پژوهش بین‌المللی ۷۵ درصد تلفات لاک‌پشت‌های سبز و ۵۷ درصد مرگ‌ومیر لاک‌پشت‌های سرپهن که گونه‌ای به‌شدت در خطر انقراض است، به‌خاطر خوردن زباله‌های دریایی از جمله کیسه‌های پلاستیکی، درب بطری، طناب و تورهای ماهیگیری بوده است. همچنین به‌گفته برخی فعالان محیط‌زیست اشیای پلاستیکی رهاشده در محیط‌زیست، منجر به مسدودسازی راه‌های آبی شده و همین امر موجب خفگی حیوانات آبزی می‌شود. این اتفاق ناخوشایند فقط برای لاک‌پشت‌های دریایی نمی‌افتد، بلکه نهنگ‌ها، پرندگان و تقریبا همه نوع موجود زنده را شامل می‌شود.
قاتل خاموش محیط‌زیست
زباله‌های پلاستیکی از بزرگ‌ترین معضلات زیست‌محیطی جهان امروزی به‌شمار می‌روند که شاید نتوان به کلی آنها را حذف کرد اما از حجم تولید آنها می‌توان کاست. زباله‌های پلاستیکی علاوه بر آسیب رساندن به محیط‌زیست برای سلامتی انسان‌ها نیز مضر هستند، زیرا آسیب‌های جبران‌ناپذیری را به محیط پیرامونی زندگی ما وارد می‌سازند. به‌راستی درباره قاتل خاموش محیط‌زیست چه می‌دانید؟
- براساس مطالعات مختلف انجام‌شده، تجزیه پلاستیک در محیط‌های آبی ممکن است تا صدها سال به طول بینجامد و روند تجزیه این مواد در مراکز دفن نیز بسیار طولانی‌تر خواهد بود.
در میان اخبار
- طبق تحقیقات به‌عمل آمده، متوسط طول عمر مفید یک کیسه پلاستیکی در دست مصرف‌کننده ۱۲ تا ۲۰ دقیقه است، در حالی که مدت زمان لازم برای تجزیه آن هنوز هم به شکل دقیق قابل تخمین دقیق نیست.
- کیسه‌های پلاستیکی از عوامل مهم آلوده‌سازی منظرهای طبیعی و شهری به‌شمار رفته و به‌دلیل سبک بودن، به‌راحتی با جریان هوا و وزش باد جابه‌جا می‌شوند و این مسئله باعث می‌شود مناظر و مناطق گسترده‌ای را به خود آلوده کند.
- براساس آمار وبگاه the world counts، امسال حدود ۵ تریلیون کیسه پلاستیکی مصرف خواهد شد. این حجم می‌تواند ۲ برابر مساحت کشور فرانسه را بپوشاند. بیشتر این کیسه‌های پلاستیکی خیلی ساده دور ریخته و تنها یک درصد آنها بازیافت می‌شوند.
- به‌طور متوسط هر کیسه پلاستیکی حدود ۱۲ دقیقه مورداستفاده قرار می‌گیرد؛ در حالی که برای تجزیه آن حدود ۱۰۰ تا ۵۰۰ سال زمان نیاز است.
- ۱۶۰ هزار کیسه پلاستیکی در دقیقه مصرف می‌شود. به این ترتیب در مجموع سالانه ۱۰۰ میلیون تن پلاستیک استفاده می‌کنیم. حدود ۱۰ درصد این پلاستیک به اقیانوس‌ها می‌رسد که معادل ۳۰۰ میلیون عدد کیسه پلاستیکی است.
