ریزش در فردوسی، رکود در سبزه‌میدان
باتوجه به تغییرات قیمتی دلار، طلا و سکه در بازار تهران به‌نظر می‌رسد کارشناسان و فعالان این بازارها، پس از اتفاقاتی که در دنیای سیاست شاهدش بودیم نسبت به آینده مذاکرات دید مثبتی پیدا کرده و سناریوهای خوشبینانه‌تری را پیش روی بازار و فعالیت‌های اقتصادی می‌بینند.
البته این خوشبینی‌ها پس از اظهارنظرهای رافائل گروسی بعد از سفر به تهران کمی رنگ باخته بود اما صدور بیانیه شورای حکام که حاکی از نبود قصدی برای تحریم ایران ازسوی این نهاد بین‌المللی بود، بار دیگر فعالان اقتصادی داخل کشور را نسبت به ازسرگیری مذاکرات هسته‌ای امیدوار کرد.
نرخ ارز یکی از پارامترهای تاثیرپذیر از تحولات مورد اشاره بود که پس از طی روندی رو به رشد در هفته‌های اخیر، دستخوش ریزش شد و کار تا جایی پیش رفت که دلار با عقب‌نشینی از کانال ۲۸ هزار تومان بار دیگر و برای ساعاتی وارد کانال ۲۶ هزار تومان هم شد اما بار دیگر و پس از افزایش قیمتی کم‌رمق در نیمه اول کانال ۲۷ هزار تومان به تثبیت رسید. این اتفاق در بازار طلا و سکه نیز به موازات راسته صرافان تهران رخ داد و نرخ فلز زرد هم دستخوش تغییراتی شد که در اغلب موارد شباهت بسیار زیادی به نحوه تغییرات قیمتی ارز داشت.
نگاهی به بازار هفته گذشته
طبق بررسی‌های صمت و باتوجه به نمودار تغییرات شاخص نرخ دلار می‌توان گفت درحال‌حاضر نرخ قدرتمندترین پول جهان در ایران در مقایسه با میانگین یکماهه حدود ۴۵۵ ریال کمتر بوده، به‌نحوی که طبق گزارشات میانگین قیمتی دلار در یک ماه گذشته در کانال ۲۷ هزار و ۴۰۰ تومان بوده، اما در آخرین روز کاری هفته گذشته نرخ ۲۷ هزار و ۳۰۰ تومان برای دلار به ثبت رسید.
همان‌طور که گفته شد تحولات بازار طلا نیز شباهت بسیار زیادی به نوسانات نرخ ارز داشته، به‌گونه‌ای که در روز چهارشنبه، ۲۴ شهریور ۱۴۰۰ تابلوی طلافروشی‌های بازار تهران مبلغ ۱۱۵۹۲۰۰۰ ریال را برای هر گرم طلای ۱۸ عیار به نمایش گذاشتند و هر قطعه سکه تمام‌بهار آزادی نیز به نرخ ۱۱۹۴۷۰۰۰۰ ریال دادوستد شد که در مقایسه با ابتدای هفته گذشته کاهش محسوسی داشته است.
دلار ۲۵ هزار تومانی محتمل است
امیر صادقی، کارشناس و فعال بازار ارز با اشاره به سفر رافائل گروسی به تهران به صمت گفت: استنباط بازار از آینده مذاکرات باتوجه به اتفاقاتی که در دنیای سیاست رخ داده این است که دولت تمایل دارد در راستای رفع تحریم‌ها با غرب به مذاکره بنشیند و تلاش خود را برای برقراری یک توافق به‌کار بندد.
وی در ادامه افزود: این برداشت بازار از سیگنال‌هایی که در روزهای گذشته شاهد بودیم باعث شد نرخ دلار در طول هفته گذشته روند کاهشی را در پیش بگیرد.
تحلیل بازار
صادقی ضمن تحلیل وضعیت بازار ارز و روند تغییرات قیمتی دلار عنوان کرد: باتوجه به چشم‌انداز مثبتی که پیرامون مذاکرات ایجاد شده انتظار می‌رود نرخ از کانال ۲۷ هزار تومان باز هم پایین‌تر برود و به‌عبارتی ریال تقویت شود. البته اگر اتفاق خاصی رخ ندهد و بار دیگر شاهد بر هم خوردن معادلات نباشیم، می‌توان امیدوار بود که روند کاهشی نرخ ارز باز هم ادامه داشته باشد.
این فعال بازار با پیش‌بینی نرخ ارز در صورت تحقق سناریوهای مختلف به صمت گفت: البته ریزش نرخ دلار چندان پردامنه نخواهد بود و احتمالا در کانال ۲۵ هزار تومان به ثبات می‌رسد. هرچند این نرخ در شرایطی است که اتفاقات بسیار خوبی در عرصه مذاکره رخ دهد که باتوجه به فضای موجود کمی بعید است اما اگر همین شرایط تداوم داشته باشد، احتمال اینکه نرخ دلار در کانال ۲۶ هزار تومان تثبیت شود، بسیار بالاست.
ارزپاشی ممکن است؟
این کارشناس ضمن رد احتمال مداخله دولت در بازار ارز یادآور شد: باتوجه به وضعیتی که در زمینه نقل‌وانتقالات بانکی و جایگاه ایران در گروه اقدام مالی شاهدیم، حتی اگر توافقاتی هم شکل بگیرد امکان انتقال منابع ارزی ایران به داخل کشور وجود ندارد و دولت نیز نمی‌تواند از اهرم ارزپاشی در بازار استفاده کند.
البته برخی مسئولان دولتی در این باره اظهاراتی داشته‌اند اما چنین اقداماتی نیازمند منابع گسترده ارزی است و ما درحال‌حاضر این منابع را در دسترس خود نمی‌بینیم که بخواهیم از طریق تزریق دلار به بازار نرخ را کاهش دهیم.
صادقی در پایان به معضلاتی که گریبان اقتصاد کشور را گرفته اشاره کرد و گفت: در صورت دسترسی دولت به منابع بلوکه‌شده نیز بعید است تمایلی به تزریق دلار به بازار وجود داشته باشد. نباید قراموش کرد که وضعیت اقتصاد کشور نامساعد است و دولت تلاش خواهد کرد مشکلات عدیده‌ای را که در حوزه‌های مختلف دارد، حل کند. یکی از مهم‌ترین این مشکلات مسئله کسری بودجه و نقدینگی بالاست، به همین جهت احتمال دخالت دولت در بازار ارز چندان زیاد نیست، زیرا اولویت‌های دیگری برای تیم اقتصادی دولت وجود دارد.
ریزش طلا و سکه ادامه دارد؟
محمد کشتی‌آرای، نایب رئیس اتحادیه طلا و جواهر تهران با اشاره به نوسانات نرخ طلا و سکه در بازارهای داخلی به صمت گفت: در نیمه ابتدایی هفته گذشته نرخ طلا و سکه در پی کاهش نرخ دلار کاهش یافت اما روند ریزشی نرخ ادامه نداشت و در روزهای پایانی هفته شاهد افزایش اندک قیمتی بودیم که دلایل مختلفی داشت.
وی در ادامه افزود: سناریوهای مختلفی برای بازارهای طلا و سکه پیش‌بینی شده که هر یک احتمال متفاوتی برای وقوع دارد و باتوجه به فضای سیاسی کشور نمی‌توان با قطعیت درباره آنها اظهارنظر کرد اما برداشت بازار تا اینجا از شرایط، نسبتا خوشبینانه و مثبت بوده است. کشتی‌آرای عنوان کرد: افزایش نرخ طلا در بازارهای جهانی و بازگشت دلار روی روند افزایش نرخ در نیمه دوم هفته گذشته باعث شد نرخ طلا و سکه نیز به موازات ارز افزایش پیدا کند.
رکود در بازار فلز زرد
نایب رئیس اتحادیه طلا و جواهر تهران با اشاره به رکود سنگین در بازار طلا به صمت گفت: این اتفاقات همزمان با رکود در بازار رخ داده که به‌معنای وجود مشکلاتی است. رکود حاکم نیز نشأت‌گرفته از نبود نقدینگی در بازار طلا است که باعث شده حجم معاملات در طول هفته قبل کاهش چشمگیری داشته باشد.
وی با اشاره به کوچک‌تر شدن حباب سکه افزود: حباب سکه که در هفته‌های گذشته رشد کرده بود نیز به‌دلیل کاهش سطح تقاضا رو به کوچک‌تر شدن رفته و همین موضوع باعث کاهش نرخ سکه نیز شده است.
این فعال بازار طلا و سکه تاکید کرد: همان‌طور که گفته شد نوسانات نرخ ارز باعث شد در روز پایانی هفته گذشته شاهد افزایش نرخ طلا باشیم، اما به‌نظر می‌رسد خوشبینی‌های دیپلماتیک پیرامون از سرگیری مذاکرات باعث شود نرخ طلا نیز همراه با نرخ دلار کاهش پیدا کند. کشتی‌آرای در پایان خاطرنشان کرد: برای اینکه بدانیم دامنه این کاهش‌ها تا چه اندازه خواهد بود باید اندکی صبر کنیم تا فضای روابط ایران با قدرت‌های جهانی شفاف‌تر و سیاست‌های دولت نیز در عرصه اقتصادی و همچنین روابط بین‌الملل به‌صورت عملیاتی مشخص شود. به‌طور کلی اگر همین فضای خوشبینانه در کشور وجود داشته باشد قطعا می‌توان انتظار داشت که نرخ دلار کاهش یافته و متعاقب آن بازار طلا و سکه نیز تحت تاثیر قرار گیرند و شاهد ریزش در هر دو حوزه باشیم.
سخن پایانی...
مشاهدات صمت از بازار ارز و طلا حاکی از وجود جو خوشبینی در بین معامله‌گران نسبت به آینده مذاکرات و به نتیجه رسیدن تلاش‌های دیپلماتیک برای آغاز گفت‌وگوهای هسته‌ای بین دولت جدید ایران با کشورهای غربی است. کارشناسان نیز معتقدند اگر سناریوی خوشبینانه در میدان دیپلماسی رنگ واقعیت به خود گرفته و دیپلمات‌های ایرانی و غربی در وین گرد هم جمع شوند قطعا باید منتظر ریزش‌های قیمتی در بازارهای ارز و طلا باشیم؛ به‌عبارتی می‌توان گفت ریال چشم‌انتظار روشن شدن تکلیف تحرکات سیاسی طرفین است تا استارت خود برای افزایش ارزش در برابر سایر ارزهای جهان را زده و فاصله نجومی خود با دلار و یورو را تا جای ممکن کاهش دهد.
البته برخی فعالان معتقدند در شرایطی که دولت پای میز مذاکره بنشیند علاوه بر ایجاد جو روانی در بازارها قطعا ابزارهای متنوعی در اختیار تیم اقتصادی دولت رئیسی قرار خواهد گرفت تا با اتکا به آنها در راستای کنترل و مدیریت نرخ دلار اقدام کند. این سیاست دولت که هنوز کسی نمی‌تواند نسبت به قطعیت یافتن اجرای آن اطمینان خاطر داشته باشد، در صورت عملیاتی شدن مخالفان پروپاقرصی خواهد داشت که ممکن است با استفاده از اهرم‌های نامتعارفی که در اختیار دارند در برابر روند ریزشی نرخ دلار و طلا مقاومت کنند، به همین دلیل برخی صاحب‌نظران معتقدند در صورت وقوع این سناریو لزوم اعمال نظارت‌های شدید دولت بیش از هر زمان دیگری احساس خواهد شد، چراکه معیشت مردم در گرو ثبات این بازارها است و دولت نیز شعارهای انتخاباتی خود را هم‌راستا با تقویت معاش مردم مطرح می‌کرد و حالا وقت وفای به عهد است.
