محدودیتهای بانکی هزینهبر هستند
نقش FATF در گسترش تجارت کشور بسیار قابلتوجه است.
میتوان گفت این موضوع برای کشور حیاتی است زیرا حتی در صورتی که بتوانیم تحریمها را پشتسر بگذاریم و به توافقی مثل برجام دست پیدا کنیم، باز هم در نقل و انتقالات پولی ناموفق خواهیم بود و سودی از تجارت نصیب کشور نخواهد شد.
در موضوع تحریمهای بانکی حتی کشورهایی که تجارتی همسو با ایران دارند به دلیل بیم درگیر شدن با تحریمهای بانکی، از تجارت با ایران خودداری میکنند و ما با این کشورها نیز در ابعاد تجاری دچار مشکلات جدی خواهیم بود.
قرار گرفتن در فهرست سیاه FATF ، اقتصاد و تجارت کشور را متوقف کرده است زیرا در صورت دور زدن تحریمها و امکان مبادلات تجاری نیز نخواهیم توانست پول حاصل از این مبادلات را رد و بدل کنیم و چون امکان مبادلات تهاتری با بسیاری از شرکتها وجود ندارد، در این حوزه عملا زمینگیر میشویم.
درباره روشهای جایگزین برای بقای تجارت کشور که از سوی برخی از دستاندرکاران ارائه میشود نیز باید گفت حتی اگر بتوانیم در کشورهای همسایه و دوست شرکای تجاری داشته باشیم باید به این نکته توجه کنیم که تبادلات تجاری از طریق تهاتر و روشهایی شبیه آن با این کشورها تا چه حد میتواند نیازهای کشور را تامین کند.
درواقع در جایگزینی این نوع روابط تجاری باید ببینیم آیا کشورهایی مانند عراق، افغانستان، ترکیه و پاکستان میتوانند نیازهای کشور را درباره مواد اولیه، تجهیزات و نهادههای مورد نیاز تولید تامین کنند یا خیر. بنابراین روی موفقیت روشهایی از این دست نمیتوان حساب ویژه کرد.
حتی به فرض اینکه بتوانیم چنین مبادلاتی را به شکل مطلوب با کشورهای همسایه انجام دهیم آیا با حدود ۲میلیارد دلار تجارت با افغانستان، حدود ۶ میلیارد دلار مبادلات تجاری با عراق، نیم میلیارد دلار تجارت با پاکستان و ۱۰ تا ۱۲ میلیارد دلار مبادلات تجاری با ترکیه میتوانیم نیازهای وارداتی کشور را تامین کنیم؟
آیا از کشوری مثل ترکیه میتوان همه نیازهای کشور مانند گندم، روغن و جو و مواد اولیه بستهبندی را تهیه کرد؟ پس میبینیم این کشورها ظرفیتی بیش از این را برای تجارت نخواهند داشت.
البته آسیبهای دیگری نیز در انزوای تجاری و تحریمهای اقتصادی ایران نهفته است.
این انزوای تجاری، به طرفهای معامله و واسطهها این بستر را فراهم میکند تا با سوءاستفاده از محدودیتّها، اجناس بیکیفیت را با قیمتهای بالا به ایران عرضه کنند.
خروج از فهرست سیاه FATF این امکان را به ما میدهد تا (حتی اگر نمیتوانیم با امریکا و شرکای تجاری آن روابط تجاری داشته باشیم) لااقل با دیگر کشورها و شرکتها این ارتباطها را برقرار کنیم.
اگر به مشکلات تجاری کشور به طور کلی نگاهی بیندازیم و میزان تاثیر هر یک را به صورت مجزا درنظر بگیریم، خواهیم دید که بدون خارج شدن از فهرست سیاه FATF نمیتوانیم چه در بحث واردات و چه در موضوع صادرات عملکرد موفق و مطلوب داشته باشیم.
در نهایت آنچه در شرایط فعلی میتوان به آن اشاره کرد این است که موضعگیریهای تیم اقتصادی دولت سیزدهم در قبال مسائلی مانند تحریمهای تجاری و بانکی باید با ارائه راهکارهای عملیاتی همراه باشد تا کارشناسان اقتصاد و تجاری بتوانند درباره مزایا یا مشکلات آن اظهارنظر کنند. بنابراین باید تا تعیین برنامههای عملی و سیاستهای تجاری تیم اقتصادی دولت در قبال تجارت خارجی منتظر بمانیم.