وزارت صمت و ارشاد پاسخگو باشند
جهانگیر رضایی-عضو اتحادیه چاپخانه‌داران استان قم
صنعت چاپ در دنیا از شاخص های توسعه است، اما متاسفانه این صنعت در کشور ما وضعیت مناسبی ندارد و در حال حاضر در موارد گوناگون از تامین مواد اولیه گرفته تا قطعات و تجهیزات با چالش های جدی مواجه است. به دلیل مشکلاتی که این صنعت با آنها دست به گریبان است، تیراژ تولید باوجود تقاضایی که وجود دارد، بسیار پایین است. صنعت چاپ در بخش ماشین آلات و تجهیزات مشکلات زیادی دارد. این صنعت جزو صنایعی است که فناوری های آن هر ۳ تا ۴ سال یک بار بروزرسانی می شود، اما متاسفانه در کشور ما از کشورهای دیگر عقب مانده و در این میان هم بانک های حمایت چندانی از این صنعت نمی کنند. از سوی دیگر هم رغبت و انگیزه ای برای ارتقای آن وجود ندارد و بیشتر فعالیت های این صنعت بر حوزه چاپ و بسته بندی متمرکز شده است. صنعت چاپ به طور خاص یک صنعت وابسته به واردات است که بیشتر نیازهای آن از کشور آلمان تامین می شود. البته واردات سخت است و گرانقیمت بودن ماشین آلات و تجهیزات و عدم حمایت بانک ها به وضوح صنعت چاپ را دچار مشکل کرده است. در این میان، بانک ها هم تعامل خوبی با فعالان این صنعت ندارند و درحالی که گردش مالی در این صنعت بالا نیست، حمایت های مالی دولت شامل حال آن نمی شود؛ از این رو انتظار این است که این تعامل بهبود یابد و تسهیلات راحت تر در اختیار فعالان این صنعت قرار بگیرد. تامین قطعات و مواد اولیه به آورده مالی قابل توجهی نیاز دارد که در این بخش هم دولت می تواند به کمک صنعت چاپ بیاید. مشکلات صنعت چاپ هم متاثر از تحریم هاست و هم مدیریت داخلی این صنعت در کشور. مسیر برای توسعه صنعت چاپ هموار نیست و یکی از راه هایی که دولت می تواند به صنعت چاپ کمک کند، تبدیل شهرک صنعتی چاپ به یک منطقه آزاد است که در صورت همراهی وزارت صنعت، معدن و تجارت و براساس قوانین مناطق آزاد و ارتباط راحت تر بین المللی بخش زیادی از مشکلات فعالان صنعت چاپ برطرف خواهد شد و به گردش مالی این صنعت کمک می کند. این پیشنهاد در ابتدای دهه ۹۰ ازسوی اتحادیه چاپخانه داران پیگیری شد، اما در نهایت به دلیل عدم حمایت متولیان امر و همچنین نبود انگیزه برای اجرای آن، به نتیجه نرسید.صنعت چاپ ما در حالی در تنگنا قرار دارد و به آن توجهی نمی شود که در کشورهای توسعه یافته برای آن اهمیت خاص و ویژه ای قائل هستند و جزو صنایع استراتژیک به شمار می رود. واقعیت این است که ازسوی مسئولان کشور نگاه درستی به صنعت چاپ نمی شود. دولت از طریق نهادهای گوناگون از آموزش و پرورش گرفته تا ارشاد و سازمان حج و زیارت و ... وارد صنعت چاپ شد که به جرأت می توان گفت خیانت بزرگی در حق این صنعت بود. یعنی عکس اصل ۴۴ عمل کردند و صنعتی که در اختیار مردم و اتحادیه ها بود، به دست نهادها و سازمان های دولتی افتاد. این موضوع در اواخر دهه ۷۰ اتفاق افتاد و آسیب بسیار بزرگی به صنعت چاپ وارد کرد. در حال حاضر، بسیاری از سرمایه های بخش صنعت کشور خوابیده و به نوعی این سرمایه ها هدر رفته است. متاسفانه مسیر را اشتباه رفتند. به دلیل همین تصمیمات اشتباه، بسیاری از فعالان صنعت چاپ از این صنعت خارج شدند. البته هنوز هم می توان این اشتباه را با واگذاری بخش های دولتی صنعت چاپ به بخش خصوصی جبران کرد؛ در صورتی که مدیریت درستی بر این صنعت حاکم شود و دولت بیشتر نقش نظارتی داشته باشد.
موضوع چالش برانگیز دیگر درباره صنعت چاپ، وجود دو متولی به نام وزارت صمت و ارشاد است که از دهه ۸۰ مطرح بوده است. پیشنهاد اتحادیه این بود که در بخش نرم افزاری وزارت ارشاد و در بخش سخت افزاری وزارت صمت، مدیریت این صنعت را برعهده داشته باشند، اما متاسفانه این دو نهاد با هم کنار نیامدند. بعد از صنعت هوا وفضا، پیچیده ترین صنعت، صنعت چاپ است که در تمام صنایع از صنایع فرهنگی گرفته تا صادراتی و وارداتی ردپای آن دیده می شود. متاسفانه نه وزارت ارشاد بودجه خوبی برای صنعت چاپ در نظر می گرفت و نه وزارت صمت و در نهایت آسیب متولیان دوگانه را صنعت چاپ دید. هر دو وزارتخانه مدعی تولی گری صنعت چاپ هستند، اما درنهایت حرکت مثبتی برای حمایت از این صنعت نکردند. اگر وزارت صمت و ارشاد مدعی حمایت از این صنعت هستند، سند ارائه دهند و بگویند در کدام بخش به این صنعت کمک کرده اند. آیا در نوسازی تجهیزات و ماشین آلات مصوبه ای برای کمک به صنعت چاپ دارند؟ آیا تسهیلاتی برای کمک به این صنعت در تامین سرمایه در گردش در نظر گرفته اند؟ کدام بودجه و سرفصل برای کمک صنعت چاپ بوده است؟ وزارت ارشاد هم فقط نظارت نرم افزاری می کند، اما حمایت نرم افزاری ندارد. به عنوان مثال می تواند مشتریان کلانی از خارج کشور برای صنعت چاپ بیاورد. آیا این کار را کرده و توان انجام آن را داشته است؟ انتظار این است که وزارت صمت و ارشاد پاسخگو باشند و بگویند به طور خاص کجا به داد صنعت چاپ رسیده اند.
