خشکسالی در شهرکرد وارد مرحله بحرانی شد
یکی از اعضای هیئت علمی مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی چهارمحال و بختیاری اعلام کرد: خشکسالی در شهرکرد بهدلیل افت محسوس بارندگی، افزایش دمای هوا و بهرهبرداری بیرویه از منابع آب زیرزمینی، شدت یافته و شرایط نگرانکنندهای را در منطقه رقم زده است.
رحیم علی محمدی بیان کرد: از سال ۱۳۸۵ تاکنون، استان چهارمحال و بختیاری با کاهش چشمگیر بارندگی و افزایش دمای هوا مواجه بوده و شهرستان شهرکرد نیز همانند بسیاری از نقاط کشور درگیر پدیده خشکسالی شده است.
وی با اشاره به اینکه خشکسالی حاصل عدم تعادل میان عرضه و تقاضای منابع آبی است، تأکید کرد: این بحران آثار گستردهای در زمینههای اقتصادی، اجتماعی و زیستمحیطی بهدنبال داشته و در صورت تداوم الگوی مصرف فعلی، منابع موجود پاسخگوی نیازهای جامعه نخواهد بود.
عضو هیئت علمی مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی چهارمحال و بختیاری با اشاره به تغییرات سبک زندگی و افزایش سطح انتظارات مردم، تصریح کرد: در گذشته، مدیریت سنتی و توقعات کمتر به کنترل خشکسالی کمک میکرد، اما امروزه با گسترش کشاورزی و افزایش مصرف، فشار بر منابع آبی بیشتر شده است.
علی محمدی ادامه داد: کاهش بارش، افزایش دما، ذوب یخچالهای طبیعی، کاهش برف، افزایش تبخیر و تعرق گیاهی از جمله عوامل تشدید خشکسالی در منطقه هستند.
وی با انتقاد از عملکرد برخی نهادهای اجرایی گفت: با وجود تدوین برنامههای توسعهای متعدد، نبود زیرساختهای اجرایی و عدم فرهنگسازی موجب شده بسیاری از این طرحها بهطور کامل اجرا نشوند؛ موفقیت هر برنامهای نیازمند مشارکت مردم و پذیرش اجتماعی است.
این پژوهشگر حوزه منابع طبیعی با اشاره به چالشهای سیاسی در مدیریت منابع آب، اظهار کرد: ورود مسائل سیاسی به تصمیمگیریهای آبی یکی از چالشهای جدی است و قانون باید بهصورت یکسان و عادلانه در تمام حوزههای آبی اجرا شود.
وی افزود: در سالهای اخیر، بسیاری از تقاضاهای آبی در استان به سمت منابع زیرزمینی هدایت شدهاند؛ منابعی که میراثی از نسلهای گذشته بوده و اکنون با برداشت بیرویه، تقریباً از بین رفتهاند.
علی محمدی با هشدار نسبت به انتقال آب بینحوزهای بدون بررسی دقیق شرایط مبدأ و مقصد، گفت: این اقدام نهتنها راهحل پایدار نیست، بلکه میتواند بحران را تشدید کند؛ طبق قانون، انتقال آب تنها در صورت وجود آب مازاد در حوزه مبدأ مجاز است و درآمد حاصل از آن باید بهصورت عادلانه تقسیم شود.
نشست آبخوانها در دشتهای شهرکرد، خانمیرزا، سفیددشت و بروجن بهوضوح مشاهده میشود
وی پیامدهای خشکسالی را شامل فقر، کاهش تولید، افزایش طوفانهای گرد و غبار، مهاجرت اجباری، رشد حاشیهنشینی، فشار بر زیرساختها، آسیب به محیط زیست و نشست زمین دانست و افزود: نشست آبخوانها در دشتهای شهرکرد، خانمیرزا، سفیددشت و بروجن بهوضوح مشاهده میشود و احیای آنها در بسیاری موارد غیرممکن است.
عضو هیئت علمی مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی چهارمحال و بختیاری در پایان با تأکید بر ضرورت بازنگری در حکمرانی آب، خاطرنشان کرد: همراهی مردم در مصرف بهینه آب، اصلاح الگوی مصرف، استفاده از روشهای نوین آبیاری، فرهنگسازی و اعتمادسازی از سوی نهادهای مسئول از جمله اقدامات ضروری برای عبور از بحران خشکسالی و سازگاری با شرایط اقلیمی فعلی است.