ایجاد انگیزه برای ارتقای کیفی محصولات
نادر روان-فعالان صنعت خودرو
کیفیت و گارانتی محصولات خودرویی یکی از مباحث مهم این صنعت است. بهطور قطع، قطعات خط تولید نسبت به قطعات بازار لوازمیدکی کیفیت بیشتری دارند. کیفیت و گارانتی قطعات خودرو با خودروساز است چون او دستورالعملهای لازم را به زنجیره تامین میدهد.
همچنین براساس قانون هر خودروساز موظف است به محصولات تولیدی خود تا ۱۰ سال گارانتی ارائه دهد. خدمات پس از فروش خودرو هم در این مدت برعهده خودروساز است (تولید و تامین قطعات). همچنین شرکتهای خودروساز گارانتی را بسته به کیفیت محصولات خود به مشتریان ارائه میدهند.
فراموش نکنیم در جهان هم این گونه است که هر محصولی دارای کیفیت لازم باشد، تولیدکننده بالاترین گارانتی را به آن میدهد. شرایط گارانتی در خارج از کشور به نفع مصرفکننده است.
از سوی دیگر، قانون برای تولیدکنندگان متخلف در حوزه کیفیت و گارانتی جرایم سنگینی درنظر گرفته است. از اینرو اگر خودرویی دچار مشکل شده و قطعهای ایجاد اشکال کند، سازنده باید پاسخگو باشد. اگر این اشکال در جاده ایجاد شود یا در داخل شهر، شرکت خودروساز موظف است تا رفع مشکل که با هزینه خودش است، خودرویی را رایگان در اختیار صاحب خودرو قرار دهد. علاوهبر اینکه باید به صاحب خودرو جریمه بپردازد.
در اینباره قوانین سختگیرانهای وجود دارد، جرایم سنگین سببشده شرکتهای خودروساز به همراه زنجیره تامین، محصولات را در سطحی از کیفیت عرضه کنند تا متحمل هزینههای سربار نشوند. بهعنوان مثال، شرکت تویوتا در یک فراخوان ۵۰۰ هزار خودرو خود را برمیگرداند، به این دلیل که در صندوق عقب آن خراب است. هزینه حملونقل این تعداد خودرو در کنار تعمیر و اصلاح آن، همچنین زیرسوال بردن برند را میپذیرند تا مشمول آن جرایم سنگین نشوند.
جریمه سنگین و افزایش کیفیت
اگر این شرایط برای شرکتهای خودروساز داخلی هم احراز شود، بهطور قطع، کیفیت محصولات تولید داخل افزایش مییابد. در واقع قانون میتواند تضمینی برای کیفیت و گارانتی محصولات باشد. در این راستا باید دید قوانین حمایتی از حقوق مصرفکننده چه مسائلی را دیده است.
رفع چالشهای کیفی در حوزه خودرو و تحقق آن بیش از نیاز به تمرکز روی سازندگان، نیاز دارد در حوزه قوانین بهدنبال آن باشیم.
البته ما در این باره خلأ قانونی نداریم بلکه ضرورت دارد صاحبان خودرو یا هر محصول دیگر با این قوانین آشنا باشند. بخشی از مشکلات به دلیل ناآشنایی ما با قوانین حمایتی برمیگردد که در این حوزه هم باید رسانه کمککننده باشد.
هر تولیدکنندهای محصولات باکیفیتتر تولید کند، گارانتی بهتری هم به مشتریان ارائه میدهد. البته این امر بستگی زیادی به تعادل در بازار عرضه و تقاضا دارد و اینکه در حوزه تامین قطعات و خودرو چقدر بازار رقابتی است. بهطور قطع در بازاری که رقیبی وجود ندارد، نمیتوان در حوزه کیفیت و حتی گارانتی انتظار زیادی داشت. البته کیفیت مواد اولیه و تاثیر آن در محصول نهایی هم نباید فراموش کرد. تولیدکنندگان بالادستی هم باید با ارتقای کیفی محصولاتشان کمک کنند تا محصول نهایی مانند خودرو هم از سطح کیفی مناسبی برخوردار باشد.
این امر شدنی است به شرط اینکه مدیران صنعتی و مسئولان قانونگذار بخواهند. میتوان با اصلاح برخی از قوانین و لحاظ کردن قوانین بهروزتر صنعتگران را به سوی استفاده از فناوری روز سوق داد. انگیزه ایجاد کرد تا تولیدکنندگان برای ارتقای محصولات، برنامهریزی داشته باشند و کیفیت هدفگذاری شود.