مدتی است که برخی از شرکت‌های هواپیمایی اقدام به فروش بلیت با قیمت‌های بالاتر از نرخ مصوب کرده‌اند و طبق اعلام سازمان هواپیمایی با شرکت‌های متخلف برخورد خواهد شد. گران شدن قیمت‌های هواپیما مطرح شد و البته این تخلفی بود که صورت گرفته است و برخی از مسیرها ۵۰ الی ۱۰۰ درصد افزایش نرخ داشته است و با کمی جست‌وجو در سایت‌های فروش می‌توان دید مسیرهای مختلف قیمت‌ها از ۲۰۰ تا ۳۰۰ هزار تومان افزایش پیدا کرده است. با توجه به اینکه شرکت هواپیمایی اعلام کرده بود تا وقتی ستاد تنظیم بازار افزایش را تایید نکند این افزایش غیر قانونی است اما برخی از شرکت‌ها درست به افزایش نرخ زده‌اند. این در حالی است که بررسی از سایت‌های فروش بلیت هواپیمایی نشان می‌دهد که برای برخی مسیرها مانند تهران- مشهد، تهران-شیراز، تهران-کیش و … بلیتی وجود ندارد و عرضه بلیت در برخی از مسیرها به شدت کاهش پیدا کرده است. صمت در این گزارش به بررسی افزایش نرخ بلیت هواپیما پرداخته است.

محدودیت‌ها به دلیل افزایش تقاضا است

مناقشه درباره درخواست شرکت‌های هواپیمایی برای افزایش نرخ بلیت بالاگرفته است؛ ازیک‌طرف ایرلاین‌ها معتقدند بنا به آنچه در شورای عالی هواپیمایی تصویب‌شده، افزایش نرخ بلیت قانونی بوده و از طرف دیگر سازمان هواپیمایی کشوری اگرچه با افزایش نرخ موافق است، اما آن را ملزم به ابلاغ از سوی ستاد تنظیم بازار می‌داند. درعین‌حال درحالی‌که هفته گذشته برخی از ایرلاین‌ها با توجیه قانونی بودن، قیمت‌های بلیت را تا ۳۰ درصد افزایش دادند، با انتشار اخبار این موضوع، دادستانی به داستان ورود کرده و شرکت‌ها را ملزم کرد که قیمت‌ها را به قبل از افزایش برگردانده و وجه‌های اضافی دریافت‌شده را هم به مسافران بازگردانند.

حسام قربانعلی، روابط عمومی ایران ایرلاین درخصوص کمبود بلیت هواپیما به مهر گفت: تعداد پروازهای داخلی محدود است و به طور مثال برای مشهد در روز سه پرواز انجام می‌شود با توجه به اینکه ماه رجب و شعبان است و متقاضی زیاد کمبود بلیت کاملاً طبیعی می‌باشد.

وی در ادامه بیان کرد: اینکه نبود پروازها برای افزایش نرخ بلیت باشد اشتباه است و این کار را فقط چارترها انجام می‌دهند و ایرلاین‌ها که مستقیم می‌فروشند چنین کاری را نخواهند کرد با توجه به اینکه فروش از طریق سامانه‌های دولتی نظارت می‌شود درحال‌حاضر برای مسیرهایی مانند خوی، دشت مغان و.. پرواز است اما برای بندرعباس، چابهار، مشهد و.. بلیت وجود ندارد این هم به خاطر حجم بالای تقاضا است با توجه به اینکه پرواز استند بایی وجود ندارد و همه پروازها صورت می‌گیرد.روابط عمومی ایران ایرلاین درخصوص افزایش نرخ بلیت هواپیمایی گفت: افزایش نرخ بلیت‌ها به‌شرط تخصیص هواپیما و تقویت ناوگان هوایی میسر خواهد شد.

افزایش قیمت بلیت غیر قانونی است

میراکبر رضوی، مدیرکل روابط عمومی سازمان هواپیمایی کشوری درخصوص کمبود بلیت پروازها به خبرنگار مهر گفت: با توجه به اینکه تعطیلات وجود دارد مردم به دنبال بلیت هستند نه تنها بلیت هواپیمایی بلکه بلیت‌های راه‌آهن و اتوبوس و… هم محدود است و تقاضا در این مدت زیاد است و می‌توان گفت ۹۰ درصد متقاضیان ناراضی هستند با توجه به اینکه ناوگان‌های فعال هرروز در حال انجام هستند. وی در ادامه بیان کرد: به طور مثال شب میلاد امام رضا (ع) حدود ۲۰۰ هزار نفر متقاضی وجود دارد و فقط ۱۰۰ هزار نفر می‌توانند بلیت تهیه کنند و ما شرمنده ۹۸ درصد مردم می‌شویم و این ربطی به افزایش نرخ بلیت ندارد چرا که پروازها محدود است و تقاضا بالا بنابراین اینکه بگویم برای افزایش نرخ بلیت است اشتباه می‌باشد. مدیرکل روابط عمومی سازمان هواپیمایی کشوری درخصوص افزایش نرخ بلیت ناوگان هوایی گفت: بررسی‌ها انجام شده است اما تا زمانی که به سازمان‌ها ابلاغ نشود افزایش بلیت غیر قانونی است. سازمان هیچ‌گونه ابلاغیه‌ای برای افزایش قیمت‌ها نداده است و هرگونه افزایش نرخ تخلف است و با متخلفین طبق قانون برخورد خواهد شد. وی در ادامه بیان کرد: با توجه به اینکه شرکت‌ها اعلام کرده‌اند افزایش قیمتی داده نشده و شرکت‌های وابسته چنین کاری کرده‌اند و شرکت‌ها تخلفی نکردند اما این در حال بررسی است. مدیرکل روابط عمومی سازمان هواپیمایی کشوری در پایان بیان کرد: از سال گذشته شرکت‌های هواپیمایی درخواست افزایش نرخ بلیت را داده‌اند و درحال بررسی است اما تصمیم‌گیری نشده و هیچ ابلاغی در خصوص افزایش‌ها داده نشده است و هرگونه تخلفی پیگیری خواهد شد.

افزایش ۳۰ درصدی نرخ بلیت هواپیما

مقصود اسعد سامانی، دبیر انجمن شرکت‌های هواپیمایی ایران در خصوص افزایش قیمت‌ها گفت: افزایش ۳۰ درصدی نرخ بعد از اربعین قرار بود انجام شود اما بعد از اربعین این اتفاق رخ نداد و افزایش‌ها اعمال نشد در ستاد تنظیم بازارها هم شنیده شده است تصویب شده است. وی در ادامه افزود: درحال‌حاضر هم ما درخواست افزایش ۴۷ درصد را داده‌ایم اما هنوز جوابی داده نشده است.

وی دلیل گرانی یکباره را اینگونه گفت: قول دولت را شرکت‌ها پذیرفتن اما ابلاغی نشد و سروصداها از سوی مردم‌نیست توسط کسانی است که از هواپیمایی استفاده می‌کنند.

اسعد سامانی خدمات فرودگاهی با بیان اینکه از سال ۹۰ تا ۱۴۰۱، ۹۰ درصد افزایش داشته است و این روند افزایشی بخش خدمات‌دهی را زمین می‌زند، گفت: ما هیچ کار غیر قانونی انجام نداده‌ایم و افزایش نرخ بلیت کاملاً قانونی است و مجلس هم تأیید کرده است در ماده ۵۳ برنامه ششم توسعه آزادسازی نرخ بلیت هواپیمایی جز تکالیف دولت است.

دبیر انجمن شرکت‌های هواپیمایی ایران گفت: اگر نرخ آزاد نشود سود فروش بلیت‌ها در جیب دلالان می‌رود. درحال‌حاضر افزایش ۳۰ درصد است و طبق مصوبه شورای‌عالی هواپیمایی داشته و ما اعتقاد داریم نرخ بلیت باید آزاد شود میانگین افزایش ۳۰ درصد است با توجه به نوسانات معمولاً ۶۵ درصد فروش نرخ شرکت‌های هواپیمایی است.

این مقام مسئول اظهار کرد: ما مطیع دادستان هستیم ولی بحث قانون است و اگر قانون (آزادسازی نرخ بلیت) را قبول داریم آن را اجرا کرده‌ایم.

افزایش نرخ پیش از تصویب ستاد تنظیم بازار را قبول نداریم

محمد محمدی بخش، رئیس سازمان هواپیمایی کشوری درباره افزایش نرخ بلیت هواپیما از سوی برخی ایرلاین‌ها که در روزهای گذشته خبرساز شده، توضیح داد: قانون‌گذار بر اساس قانون هواپیمایی کشوری، تعیین نرخ تعرفه‌های هوایی را بر عهده رئیس سازمان هواپیمایی کشوری گذاشته است؛ پس از آن قانون برنامه پنجم توسعه اصلاحیه‌ای به این قانون داشت برای اینکه متنوع‌سازی نرخ اتفاق بیفتد که این قانون سال ۱۳۹۴ ابلاغ و اجرا شد.

معاون وزیر راه و شهرسازی ادامه داد: چند دوره هم تعیین نرخ بلیت به این صورت بود که انجمن هواپیمایی نرخ را اعلام می‌کرد و سازمان هواپیمایی در یک کارگروه این نرخ را تعیین می‌کرد و درنهایت بلیت به فروش می‌رسید؛ اما از سال گذشته و به دنبال آن برای امسال، رئیس‌جمهوری ابلاغ کردند که هرگونه افزایش نرخ باید در ستاد تنظیم بازار تأیید شود.

رئیس سازمان هواپیمایی کشوری با بیان اینکه از زمان استقرار دولت، نرخ بلیت هواپیما افزایشی نداشته، افزود: از سال گذشته نه تنها افزایش نرخ ندادیم بلکه حتی با همکاری شرکت‌ها در آذر قیمت‌ها را به صورت داوطلبانه به صورت میانگین ۱۵ درصد هم کاهش دادیم. با وجود این از ابتدای امسال، به دلیل افزایش حقوق و دستمزد، افزایش نرخ ارز و دلایل مختلف دیگر، شرکت‌های هواپیمایی درخواست افزایش نرخ بلیت هواپیما را داشتند.

محمدی بخش ادامه داد: اما باید توجه داشت که این موضوع یک فرآیند قانونی دارد، ابتدا در کمیسیون‌های تخصصی بحث می‌شود، در شورای‌عالی مطرح می‌شود، نظرات ستاد تنظیم بازار و شورای رقابت گرفته می‌شود و بعد از نهایی شدن، بر اساس مصوبه رئیس‌جمهوری توسط ستاد تنظیم بازار ابلاغ می‌شود؛ اگر این زنجیره تکمیل نشود، یعنی مصوبه انجام نشده است.

وی با بیان اینکه ما اعلام کردیم تا زمان ابلاغ ستاد تنظیم بازار، همان نرخ‌های قبلی باقی بماند، گفت: اینکه نظرات کارشناسی چه بوده و به چه افزایش قیمتی رسیدند، صرفاً نظرات کارشناسی است و تا زمانی که به تصویب ستاد تنظیم بازار نرسد و ابلاغ نشود، فرآیندش را تکمیل نکرده است. اکنون هم در حال پیگیری هستیم و هر نظری که ستاد تنظیم بازار بدهد، فصل الخطاب است.

رئیس سازمان هواپیمایی کشوری در پاسخ به اینکه در صورت جریمه ایرلاین‌ها، آنها ملزم به پرداخت جریمه هستند، گفت: وقتی میگوییم هزینه‌ای را خارج از مصوبه قبول نداریم، یعنی شرکت‌ها باید صبر کنند تا زمانی که افزایش نرخ به تصویب ستاد تنظیم بازار برسد؛ در نتیجه پیش از آن هر افزایشی در این حوزه، خلاف رویه‌های جاری است، و هر زمانی که ستاد تنظیم بازار ابلاغ کرد، می‌توانند افزایش نرخ را اعمال کنند. اینکه هرکس بخواهد بر اساس برداشت خودش یا نظرات کارشناسی، نرخ را افزایش دهد، به صلاح نیست بلکه باید منتظر باشیم فرآیند قانونی تکمیل شده و افزایش نرخ ابلاغ شود.

محمدی بخش ادامه داد: همه ما باید به دستورات دولت تمکین کرده و دستور رئیس‌جمهوری را مبنی بر اینکه افزایش نرخ در ستاد تنظیم بازار انجام می‌شود، اجرا کنیم. در زمینه تخلف‌ها هم مرجع قضائی تصمیم گیر است؛ البته ما هم دوست نداریم این اتفاق بیفتد و ترجیح می‌دهیم که این اتفاق در یک فضای رقابتی مناسب انجام شود و همانطور که در هر حوزه‌ای مردم تا کنون همراهی کردند، این فرآیندها اتفاق بیفتد، ضمن اینکه ما باید ملاحظه بخش‌های عملیاتی را هم داشته باشیم.

سخن پایانی

آنچه مسلم است جنجال بر سر موضوع نرخ بلیت هواپیما هنوز به نتیجه نرسیده است. ایرلاین‌ها اصرار دارند که به دلیل افزایش هزینه‌هایشان ازجمله تورم و افزایش نرخ ارز در یک سال گذشته، ناچار به افزایش نرخ بلیت هواپیما هستند. هم‌زمان سازمان هواپیمایی کشوری اگرچه با افزایش نرخ بلیت موافق است اما این کار را ملزم به ابلاغ ستاد تنظیم بازار می‌داند. در عین‌حال برخی ازجمله نمایندگان مجلس شورای اسلامی که با گران شدن بلیت از اساس ابراز مخالفت کرده‌اند. در این میان موضوع دیگری که منجر به ایجاد سئوال شده، کمبود بلیت هواپیما در برخی از مسیرهاست. درحالی‌که بلیت هواپیما برای سفرهای نوروزی در وب‌سایت شرکت‌های هواپیمایی برای فروش گذاشته‌شده، اما برای برخی تاریخ‌ها نمی‌توان بلیتی پیدا کرد. این موضوع این شائبه را ایجاد کرده که ایرلاین‌ها به‌عمد و باهدف فشار به سازمان هواپیمایی و ستاد تنظیم بازار، از فروش بلیت خودداری می‌کنند.این اختلاف بین سازمان هواپیمایی کشور انجمن هواپیمایی تا به امروز باعث شده تا نرخ بلیت هواپیما افزایش پیدا کند و به نرخ ثابت بازنگردد اما باید دید افزایش ۳۰ درصدی یا ۴۷ درصدی اعمال خواهد شد یا خیر؟