با توجه به خبرهای تأثیرگذار بر بازار ارز، آزادسازی پول‌های بلوکه شده و با نگاهی به گذشته در ۱۰ سال اخیر، تحریم‌های بین‌المللی علیه کشور شکل گرفت که تأثیرات قابل توجهی بر نرخ ارز و اقتصاد داشت. قطع مبادلات مالی و پولی در سطح بین‌الملل عدم دسترسی به درآمدهای حاصل از فروش نفت و کاهش بسیار زیاد صادرات نفت و سایر صنایع از عوامل مهم تأثیرگذار بر اقتصاد ایران بودند.

در مورد حجم مبلغ پول‌های بلوکه شده ایران ابهاماتی وجود دارد اما عمده این مبالغ در کشورهای کره جنوبی چین و عراق است که بیشترین مقدار آن در کره جنوبی بین هفت تا نُه میلیارد دلار گزارش شده است. در صورت آزادسازی با تأثیر کاهش عرضه پول توسط بانک مرکزی، کاهش کسری بودجه، کاهش عرضه اوراق دولتی، کاهش سرعت رشد تورم و نرخ دلار رو به رو می‌شویم.

سطح حمایتی مهم برای فعالین بازار ارز

البته طی خبرهای اخیر مدیر روابط عمومی بانک مرکزی اعلام کرده است، حدود یک میلیارد دلار ارز برای واردات کالاهای اساسی اختصاص داده‌اند که بخشی از محل منابعی است که جدیداً در اختیار بانک مرکزی قرار گرفته است. همین‌طور برخی رسانه‌ها اعلام کردند که ۳.۵ میلیارد دلار از منابع ارزی ایران آزاد شده است و این مورد نیز به احتمال زیاد بتواند تبیین کننده تدارکات پیشرفت مذاکرات باشد که البته مسیر آزادسازی آن و اینکه از کشور کره جنوبی بوده یا نه به‌طور کامل مشخص نیست.

با این حال آنچه که بازار به آن واکنش نشان می‌دهد و سریع‌تر در نرخ دلار منعکس می‌شود، نتیجه پیشبرد مذاکرات و سیاست‌های دولت از قبیل سیاست قیمت‌گذاری‌های دستوری است. بهتر است سیاست ارزی بانک مرکزی در شرایط فعلی مبنی بر ارز پاشی برای کنترل بازار ارز تعیین نرخ بر اساس عرضه و تقاضا باشد. در سامانه نیما صادرکنندگان بر اساس توافق با خریدار قیمت را تعیین می‌کنند و بانک مرکزی در این بین فقط نقش نظارتی دارد. در بازار نیز نرخ ارز توسط عرضه و تقاضای صرافی‌ها و صادرکنندگان و بانک‌ها تعیین می‌شود. بالاترین قیمتی که در چند روز اخیر در مورد نرخ دلار داریم، ۲۸۷۱۰ تومان است که در حال حاضر در بازار آزاد در محدوده ۲۸۸۰۰ تا ۲۸۲۰۰ در حال نوسان است. سطح حمایتی مهم نیز ۲۶۹۶۲ تومان است که این سطح برای فعالین بازار به عنوان یک سطح حمایتی بسیار مهم است.

عوامل تأثیرگذار بر قیمت دلار

برای پیش‌بینی نرخ دلار تا آخر سال عوامل بسیار مهم سیاسی دخیل هستند، هر تغییری در روند مذاکرات نرخ دلار را دستخوش تغییرات مهمی خواهد کرد اما با فرض سناریوهایی از قبیل پیش رفت مذاکرات، آزادسازی پول‌های بلوکه و حتی با فرض اصلاح مقطعی تا ۲۵۰۰۰ تومان قیمت دلار مجدداً تا محدوده ۳۰.۰۰۰ تومان پیش رود. قدرت حفظ این سطوح چه به عنوان سطح حمایتی و چه به عنوان سطح مقاومتی مستلزم بهبود سیاست‌های رونق صادرات با کیفیت و افزایش فروش نفت خواهد بود. همین‌طور در راستای این رویدادها باید تصمیماتی اتخاذ گردد که از بروز بیماری هلندی نیز جلوگیری کند تا مجدداً باعث رشد تورم نشود. در صورتی که در تیم مذاکراتی نکته مثبتی نبینیم، متأسفانه نرخ دلار می‌تواند سقف ۳۰.۰۰۰ تومان را بشکند.

نویسنده: مهشید داداش‌زاده