تولیدکننده واقعی را بشناسید
پیمان بخشنده‌نژاد، فعال دانش‌بنیان در زمینه تجهیزات‌پزشکی
یکی از اصلی‌ترین معضلات در صنعت تجهیزات‌پزشکی، عدم‌تشخیص تولیدکننده واقعی و دانش‌بنیان‌ها با آن دسته از شرکت‌هایی است که تنها برچسب ساخت داخل روی محصولات خود می‌زنند، اما در اصل محصول آنها وارداتی است. برای مثال چند محصول را می‌شناسم که در چین تولید می‌شوند، اما در ایران با برند ایرانی به‌فروش می‌رسند. اغلب مشتریان به این موضوع ناآگاه هستند.مهم است که بتوان راه‌حلی پیدا کرد که تولیدکنندگان از آن دسته افرادی که تولیدکننده‌نما هستند، تمایز داده شوند، البته این فرآیند دشواری است که باید به نهادهای بالادستی واگذار کرد.به‌اعتقاد من، ایجاد یک راهکار برای تشخیص تولیدکننده واقعی با تولیدکننده‌نماها با معاونت علمی و فناوری اقتصاد دانش‌بنیان است، نه وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی. از آنجایی که دغدغه اصلی وزارت بهداشت تامین نیاز جامعه است، معمولا در این زمینه نظارتی انجام نمی‌گیرد، بنابراین معاونت علمی که متولی اکوسیستم دانش‌بنیان است، باید با ایجاد ناظران فنی، پیگیر این موضوع باشد.
وزارت بهداشت توانایی تمییز تولید از واردات را ندارد. به‌همین‌دلیل معاونت علمی باید با پشتوانه علمی و فاکتورهایی که برای تولید دارد، این فرآیند را تعریف کند. برای مثال، تحلیل خط طراحی ارزیابی روند تولید کاری است که ناظران در معاونت علمی به‌خوبی قادر خواهند بود یک تولیدکننده واقعی را با یک تولیدکننده‌نما از یکدیگر تشخیص دهند.
در بازدیدی که وزارت بهداشت از شرکت‌ها دارد، هیچ‌گاه روند تولید بازگو نمی‌شود و در مدت زمان یک‌ساعته، می‌توان فرآیند را به‌گونه‌ای نشان داد که محصول تولیدی است، اما ناظران معاونت علمی به‌دلیل ارزیابی‌های دقیقی که دارند با آزمایش‌ها و سنجش‌های دقیق‌تر می‌توانند حل‌کننده این معضل باشند.
اگر بتوانیم در هنگام رویدادهای داخلی نظیر نمایشگاه‌ها مشتریانی از کشورهای اطراف نظیر عراق، افغانستان و کشورهای افریقایی جذب کنیم، به‌طورقطع کمک ملموسی به صنعت تجهیزات‌پزشکی شده است و می‌توانیم شاهد اتفاقات خوب از ورود نمایندگان این کشورها در ایران‌هلث باشیم.
در اداره کل تجهیزات‌پزشکی و بخشنامه آن، تعریفی برای تولیدکننده دارد و آن، این است که تولیدکننده شخصی است که مسئولیت محصول را برعهده دارد، اما در شرایط فعلی کشور که صادرات ضعیف است و خواهان قوت بخشیدن خط تولید خودمان هستیم، نمی‌توانیم به این گزاره استناد کنیم. به‌همین‌دلیل باید سراغ افرادی برویم که واقعا صفر تا ۱۰۰ یک محصول را تولید می‌کنند.
چند سال گذشته بالغ بر ۱۰ میلیارد تومان صرف تحقیق و توسعه یک محصول کردیم که در داخل تولید شود و خوشبختانه به خط تولید رسید و وارد بازار شد، اما نمی‌توانیم در بازار رقابت کنیم، چون واردکننده با دریافت ارز دولتی همان محصول را وارد می‌کند، اما تولیدکننده با ارز روز باید محصولش را تولید کند و همین امر، توان رقابت را از تولیدکنندگان واقعی و دانش‌بنیان می‌گیرد.
بنابراین یکی از اصلی‌ترین مشکلات فعالان و تولیدکنندگان تجهیزات‌پزشکی، تخصیص نابجای ارز است که آفتی است بر دامان تولیدکنندگان صنعت تجهیزات‌پزشکی. این روند معیوب کمر به نابودی صنعت بسته است. بارها هم پیگیر حل این موضوع شده‌ایم، اما متاسفانه هر بار به در بسته خوردیم و هیچ راه‌حلی گره‌گشا نشد.
این در حالی است که به‌لحاظ کیفی در بسیاری از محصولات وارداتی با تولید فرق زیادی نمی‌توان یافت. با این شرایط، محصولات ایرانی با نرخ تمام‌شده بیشتری به بازار می‌رسند، اما ارزان‌تر باید به‌فروش برسند، در حالی که کالاهای وارداتی با صرف هزینه کمتری از تولید خریداری شده‌اند و بیشتر به‌فروش می‌رسند. اینجاست که باید گفت تولید تجهیزات‌پزشکی در ایران معیوب است و سیاست‌های موجود به‌نفع واردات است تا تولید. در کل تخصیص نیافتن به‌موقع ارز برای تامین مواد اولیه، چندنرخی بودن نرخ ارز میان تولیدکننده و واردکننده و شوک‌های نوسانی آن، همچنین مطالبات انباشته شرکت‌ها از دانشگاه‌های علوم‌پزشکی و مراکز درمانی وابسته آنها، از عمده‌ترین مشکلات حوزه تجهیزات‌پزشکی است.
